Zehirlenme ve ishale dikkat

Bulantı, kusma ve ishal gibi şikayetlerle insanlar, genellikle yaz aylarında hastanelere başvuruyor.

Besin yoluyla gelen rahatsızlıkların 'mikropların sıcakta daha hızlı üremesi nedeniyle' yazın artığını belirten uzmanlar, alınabilecek önlemleri; "Kabuğu soyulabilen gıdaların kabuklarının soyularak, soyulmayanların ise iyice yıkanarak yenmesi, çiğ veya az pişmiş et yememek, çiğ süt içmemek, genel temizlik kurallarına uymak ve sineklerle savaş" şeklinde sıralıyor.

İshal, kusma ve bazen de yüksek ateş ile ortaya çıkan, insanlara ağız yoluyla bulaşan bazı mikroplar; 'Gastro Enterit' denilen hastalıklara yol açıyor. Bu hastalıkların daha sıklıkla görüldüğü dönem ise yaz ayları. Besinlerle bulaşan en önemli hastalıklar; tifo, dizanteri, kolera, brucella ile bazı salmonella ve E.Coli türleriyle oluşan Gastro Enterit'ler. Özellikle yaz ayları yaklaşınca bu tür şikayetlerin artma nedeni bu mikropların bilhassa sıcaklarda daha hızlı çoğalıyor olması. Besinlerin üreticiden tüketiciye ulaştırılması esnasında soğuk zincirinin kırılması halinde mikroplar hızla üremeye başlıyor. Mikropların sayısı arttıkça hastalık riski de artıyor.

Uzmanlar; ayrıca yazın insanların denize ve havuza girmesinin ağız yoluyla bu pis suları yutmalarına ve gastro enteritlerin artmasına neden olduğunu belirtiyor. Çok önemli bir başka neden de sineklerin yaz aylarında ortaya çıkması. Bilindiği gibi sinekler, çöple yiyecekler arasında mikrop taşıyan bir köprü oluşturuyor.

Besinlerin üreticiden tüketiciye kadar ulaşmasındaki her safhayı denetlemek gerektiğini vurgulayan uzmanlar, alınabilecek önlemleri; "Kabuğu soyulabilen gıdaların kabuklarını soyarak soyulmayanlarda ise iyice yıkayarak yemek, çiğ veya az pişmiş et yememek, çiğ süt içmemek, genel temizlik kurallarına uymak ve sineklerle savaş" şeklinde sıralıyor.

Uzmanların verdiği bilgiye göre fıstık, ceviz gibi yağlı tohumlarda; mısır, pirinç gibi besinlerde üreyebilen küf toksinleri, pastörize edilmemiş sütte bulunan Brucella ve en tehlikelilerden biri olan Salmonella Türkiye'de de insan sağlığını tehdit eden patojenler arasında yer alıyor. Patateste filizlenme nedeniyle artan solaninin toksini, 20-30 zehirli türü olabilen mantardaki doğal toksinler ve midye, istiridye ve kabuklu deniz hayvanlarından geçen salmonella ve benzeri bakteri toksinleri en sık görülenler arasında. Bunların dışında, uzak durulması gereken yiyecekler ise şöyle;

"Elde hazırlandığı için hijyen konusunda özel önem gerektiren ve iç sıcaklıkları zararlı mikropların ölmesini sağlayacak kadar yükselmeyen ızgara köfteler, havasız ortamda mikropların toksin üretme riski olması nedeniyle bütün olarak çevrilmiş tavuk, pastörize edilmemiş sütten yapıldığında Malta hummasına (Brusellozis) neden olabilecek peynir, vakumlu paketi açılıp kısa sürede tüketilmeyen sosis ve salam. Hazırlandıktan sonra soğutucuda tutulmayan sütlaç, kazandibi, muhallebi, dondurma gibi sütlü tatlılar, çiğ yumurtadan yapılan mayonez; iyi yıkanmamış marul, salata, maydanoz gibi sebzeler"

Türkiye'de her yerde en güvenilir yiyeceğin yoğurt olduğunu belirten uzmanlar, ızgara ete kıyasla pişmiş tencere et yemekleri; sebze, sarma ve dolma gibi zeytinyağlı yemeklerin de güvenilir olduğunu ifade ediyor.
Herhangi bir zehirlenme durumunda ishal ve kusma ile kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin serumla yerine konması ve eğer etken bir mikropsa antibiyotik tedavisi gerekiyor. Uzmanlar, ev koşullarında, ağızdan sıvı ve elektrolitler kusma ve mide bulantısı nedeniyle yerine konamıyorsa veya ateş yükselmişse, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulması konusunda uyarıyor.