Zamdan kaçan tüketici de toptancılara yöneldi Zor günlere hazırlık

Tüketim ürünlerindeki yüksek fiyat artışları nedeniyle dar gelirli tüketici, rotayı toptan hallerine çevirdi. Başakşehir'deki İstanbul Gıda Toptancılar Çarşısı'na akın eden tüketiciler 3'er 5'er kiloluk ürünleri, market fiyatlarından yüzde 20-35 oranında daha ucuza alıyor.

Gıda ve gıda dışı tüketim ürünlerindeki aşırı fiyat artışları, tüketicilere, ucuza alışveriş yapmanın yollarını aratıyor. Discount marketler ya da toptancı zincir marketleri bu dönemde daha fazla tercih eden tüketiciler, private label ürünlere de yoğun ilgi gösteriyor. Ancak bazı tüketiciler, ucuza alışveriş yapmanın bir diğer yolunu da bulmuş. Son dönemde hem toplu alışveriş hem de ihtiyacı kadar olan alışverişi, gıda halinden yapmaya başlayan tüketiciler, buradan market fiyatlarından yüzde 20 ila 35 arasında değişen oranlarda daha ucuza alışveriş yapabiliyor.

Toplu alışveriş artıyor

Rami’den Başakşehir’deki dev komplekse 3 ay önce taşınan İstanbul Gıda Toptancılar Çarşısı (İGTOT) esnafı, artık nihai tüketiciden de yoğun ilgi görüyor. Ağırlıklı müşterileri, market, bakkal, fabrikalar ve restoranlar olan çarşı esnafı, son dönemde hızla artan fiyatlar nedeniyle ‘ev’lere satışın da arttığını söylüyor.

Gıda ve gıda dışı ürünlerin arzında ve stoklarda neler yaşandığını öğrenmek için geçen hafta İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği (İGTOD) Başkanı Mustafa Karlı’yla sohbet ettim. 3 ay önce yapımı tamamlanan bin 138 dükkanın yer aldığı, Türkiye’nin en büyük kapalı çarşısı olarak faaliyete geçen İstanbul Gıda Toptancılar Çarşısı’nda (İGTOT), dükkanların yarısının Ocak ayında dolacağını söyleyen Karlı, gıda piyasasında yeterli ürün bulunduğunu ama fiyatların pahalı olduğunu söyledi.

Piyasada dolaşan ‘ürün yok’ söylemlerinin doğru olmadığına işaret eden Karlı, “Son dönemde marketler, bakkallar, fabrikaların yanı sıra, evler de geliyor. Bir bakıyorsunuz 4-5 bin TL’lik alışveriş yapıyorlar. Bir koli şeker alıyor, 4 tane 5’er litrelik yağ alıyorlar. Her gün gelip alacağıma toptan alırım’ diyorlar. Bazı müşteriler, zam gelir endişesiyle çok fazla mal alıyor. Bir anda yığılma olunca da, buradaki dükkanlar eldeki mallarıyla 300 birime satış yapacaklarına, 200 birime satış yapıyorlar. Yani satış yaptığımız nokta sayısı düşüyor. Ama yeni ürün tedarikinde sıkıntı yok. Dediğim gibi ürün var, ama pahalı” diyor. Karlı, nihai tüketiciye yaptıkları satışın 5’er kiloluk, en az 3’er 5’er adetlik olduğu için yine toptan satış kapsamına girdiğini söylüyor.

Alışverişte nakit isteniyor

Çarşıda faaliyet gösteren Gökhan Ticaret’in Satış Sorumlusu Nejdet Yaşar, nihai tüketicinin çarşıya ilgisinin arttığı belirtiyor. Ödemeleri müşterilerden peşin kabul ettiklerini, bunun nedeninin ise bazı bankaların POS geri ödeme sürelerini 30 günden 50 güne çıkarması olduğunu açıklayan Yaşar, “Öte yandan ürün tedarik ettiğimiz bayilere de kısa süre içerisinde ödeme yapmamız gerekiyor. Müşterilerimiz arasına evlerin de girmesinden memnunuz. Çünkü nakite ihtiyacımız var. Ne kadar çok satış yaparsak o kadar iyi” diyor. Çarşıda zeytinyağı satan bir dükkan sahibi ise, nihai tüketicilerin son dönemde sıkça geldiğini belirterek, “Bizde en az 5 kilogramlık yağlar var. Fiyatımız uygun. Tüketicinin ilgisi yüksek. Kimi gelip birkaç tane alıyor, kimi bir tane” diye anlatıyor.

Minimum %20’lik fiyat farkı var

İstanbul Gıda Toptancılar Çarşısı’nda fiyatlar, perakende noktalarına göre ucuz. Oranlar yüzde 20 ila 35 arasında değişiyor. Çarşıda dolaşarak yaptığım fiyat incelemelerinden bazılarını sizinle paylaşmak isterim. Bugün, bilindik zincir marketlerde 32-38 TL arasında satılan bir litrelik ayçiçek yağı, çarşıda 30 TL’den satılıyor.

Örneğin son günlerde sıkça gündeme gelen ünlü bir markanın 32’li tuvalet kağıdının markette 131 TL olan fiyatı, toptancı esnafında 80 TL. Yine ünlü bir markanın çocuk bezinde paket başına 10 TL, ünlü bir markanın şampuanında 12 TL fiyat farkı var. Pazarın bilindik bir markasından süt almak isteyenler, 12 tane 1 litrelik sütün kolisine markette ödeyeceği 141 TL yerine, çarşıda 100 TL ödüyor. Bulaşık makinesi deterjanından, çamaşır deterjanına, havlu kağıttan çamaşır suyuna onlarca kalemde mal satan dükkanlardan, bir kalıp peynir alıp çıkan müşterilerin bile olduğu belirtiliyor. Çarşıda, sürekli fiyat güncellemeleri yapılıyor. İsmini vermek istemeyen bir esnaf, “Dolar attığı zaman tedarikçi hemen fiyat güncelliyor. Biz de artışı fiyatlara yansıtmak durumundayız. Fiyatlar hemen her gün güncelleniyor” diyor.