Yunanistan drahmi'ye nasıl döner?

Yunanistan euro'dan ayrılırsa yeni para birimine nasıl geçer?

Yunanistan'da birkaç güne kadar yaşanacak siyasi değişim sonucunda ülke tümüyle Euro Bölgesi'nden ayrılabilir. Bu durumda yeni para birimine geçiş ne şekilde olur?

Yunanistan'da Pazar günü yapılacak seçimlerde seçmenler kemer sıkma karşıtı partileri iktidara getirebilir. Bu durumda Yunanistan'ın euro'dan çıkma ihtimali artar.

Yunanistan'ın drahmi'ye dönüşü nasıl olacak?

Yeni hükümetin dolaşımdaki paranın yerine geçecek kadar yeterli sayıda yeni banknotu piyasaya sürmesi, aynı zamanda bankalara yığılmanın önüne geçmek için tedbir alması gerekir.

Bunu sağlamak için yeni paranın resmi tatil döneminde piyasaya sürülmesi ve bir dönem için eski ve yeni paranın birarada kullanılabileceği bir geçiş aşamasının olması gerekir.

Daha sonra yeni para eskisi ile eşdeğer değişim oranında piyasaya sürülecek ve bir süre sonra para çekme üzerinde denetim gibi sermaye kontrolleri kaldırılacak ve yeni para büyük ölçüde değer kaybedecektir.

2000'li yıllara geçilirken Arjantin'de yaşanan ekonomik kriz döneminde gözlenen bu olmuştu. Bankacılık sistemi neredeyse çökmek üzereyken bankalardan para çekme işlemine yasak konulmuş, pezo değer kaybetmiş, bu enflasyonun artmasına neden olmuş ve sonunda Arjantin 2002'de kamu borçlarını silmek zorunda kalmıştı.

Son dönemlerde çıkan haberlere göre Yunanistan'ın yeni drahmi'sini basacak olan şirket De La Rue olabilir. Bu şirket İngiliz parasını da basıyor.

Şirketin pazarlama müdürü Rob Hutchinson bu spekülasyonlara ilişkin yorum yapmıyor; fakat para basma işleminin aylar alacağını, "güvenlik özelliklerine sahip banknot kağıdının hazırlanması, tasarımının yapılması ve baskı işleminin gerçekleştirilmesi" gerektiğini söylüyor.

Peki bir banknottan diğerine geçiş süreci nasıl işliyor?

Kanada'da kağıt paradan polimer banknota geçiş sürecinde görev alan Merkez Bankası sözcüsü Julie Girard bu ayrıntıları şöyle aktarıyor:

"Kimyacı, fizikçi ve teknisyenlerden oluşan ekiplerimiz var; bunlar piyasaya çıkarak diğer ülkelerdeki ve güvenlik teknolojisi üreten firmalardaki para güvenlik tedbirlerini araştırıyor. Daha sonra bunlar değerlendirilerek en az maliyetle en fazla güvenlik sağlayacak bir materyalde karar kılınıyor. Tasarım grupları ise tasarım konusunda karar veriyor ve böylece banknotlar üretilip dağıtılıyor. ATM makinalarının da bu yeni paraya uyarlanması gerekiyor."

Yunanistan'ın Kanada kadar zamanı bol değil; fakat aylar öncesinden gizlice hazırlıklara başlanmış olabilir.

Yunan halkının şimdiden kasalarda ya da yastık altında euro saklamaya başladığı bildiriliyor.

Yunan Alpha Bank'ın ekonomik araştırma müdürü Michael Massourakis, başka bir para birimine geçiş durumunda bile euro'nun kullanılmaya devam edebileceğini söylüyor.

Massourakis, "alışverişlerde yabancı para kullanımını yasadışı ilan etseniz bile insanların bu parayı kullanarak birşeyler satın almasını engelleyemezsiniz. Yeni paraya geçildikten sonra da karaborsada euro kullanılmaya devam edebilir" diyor.

Yeni para ne kadar "yeni" olacak?

Yunanistan'ın mali geleceğine yönelik haberler, 2001'de euro'ya geçilmeden önce kullanımda olan drahmi üzerinde yoğunlaşıyor.

Bu eski paralar yeniden kullanılabilir mi?

Şubat 2012'de bile Yunan Merkez Bankası eski drahmiyi euro karşılığında değiştiriyordu. British Museum'dan Thomas Hockenhull, bunların çoğunun yakılıp imha edileceğini bildiriyor.

Hockenhull, "Eski drahmi basım kalıpları hala duruyorsa tarihte basit bir değişiklik yaparak bu makineler yeniden kullanılabilir. Madeni paralar tümüyle piyasadan kaldırılıp sadece kağıt para sürümde tutulabilir. Madeni paranın maliyeti kağıt paradan çok daha fazla" diyor.