Yıpranma payı nedir kimleri kapsıyor?

Son günlerin en çok konuşulan konularından biri yıpranma payı. Yeni torba yasa ile yeniden gündeme gelen yıpranma payı, şuan 18 meslek grubunda uygulanıyor. Herkesin merak ettiği yıpranma payı nedir, ne demek, meslek grupları hangisi cevabı haberimizde.

Meclise sunulan torba yasada, özellikle sağlık çalışanlarına yıpranma payı, yeni haklar getirilecek. Hal böyle olunca herkes yıpranma payı nedir, ne demek araştırmaya başladı. Yıpranma payı, çalışma koşulları ağır olan mesleklerden daha çabuk emekli olunmasını sağlayan paydır. Türkiye'de şuan 18 meslek grubunun, yıpranma payı bulunuyor.

SAĞLIKÇILARA ZAM; Düzenleme üzerinden yapılan hesaplamaya göre uzman tabip ve diş tabiplerinin emekli aylıklarına 2 bin TL artış yapılacak. Uzman olmayanların emekli aylıkları ise 1533 TL artırılacak.

Yıpranma payı ile çalışma koşulları ağır olan mesleklerden daha çabuk emekli olunması amaçlanıyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda “fiili hizmet zammı” olarak geçen yıpranma payı ile çalışma koşullarının ağır olması sebebiyle diğer mesleklere nazaran daha fazla efor sarf edilen ve diğer mesleklerden daha fazla yıpranmaya maruz kalınan işlerde daha çabuk emekli olunması amaçlanıyor.

YIPRANMA PAYI OLAN MESLEK GRUPLARI HANGİLERİDİR? Sunulan torba yasa ile sağlık çalışanlarına 60 günlük fiili hizmet süresi zammı uygulanacak. Diğer yıpranma payı olan meslek grupları ise şunlar;

• Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar 60 - 90 gün
• Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar 60 gün
• Cıva üretimi işleri sanayinde çalışanlar 90 gün
• Çimento fabrikalarında çalışanlar 60 gün
• Kok fabrikalarıyla Termik santrallerde çalışanlar 60 gün
• Alüminyum fabrikalarında çalışanlar 60 gün
• Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar 90 gün
• Döküm fabrikalarında çalışanlar 60 gün
• Asit üretimi yapan yerlerde çalışanlar 90 ile 180 gün
• Madenlerin yer altında çalışanları 180 gün
• Radyoaktif ve doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler radyoiyonizan maddelerle veya bütün diğer korpüsküler emanasyon kaynakları yapılan işler ile yapılan işlerde çalışanlar 90 gün.
• Su altında çalışanlar 60 gün
• Türk Silâhlı Kuvvetlerinde Subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler 90 gün
• Emniyet ve MİT mensupları 90 gün
• İtfaiye veya yangın söndürme işlerinde çalışanlar 60 gün
• Basın Kartı Yönetmeliği’ne göre çalışan gazeteciler 90 gün
• TRT’de Basın Kartı Yönetmeliği’ne göre çalışanlar 90 gün
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasama organı üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar 90 gün fiili hizmet zammı alıyor.
   

YIPRANMA PAYI NASIL HESAPLANIYOR? Örneğin yıpranma payı hakkına sahip olan mesleklerde çalışana çalıştıkları her yıl için ilave 90 gün fiili hizmet zammı veriliyorsa, 12 ay çalışan bir personel, 15 ay çalışmış gibi kabul ediliyor. Buna göre, normalde her yıl emeklilikte 360 gün olarak kabul edilirken, fiili hizmet zammı kapsamındaki mesleklerde her yıl 360 güne ilave olarak 60 ile 180 gün arasında değişen oranlarda prim ödeme gün sayısı ilave ediliyor. Yani, normal bir işte çalışanın emekliliğinde yılda 360 gün dikkate alınırken, fiili hizmet zammı kapsamındaki işlerde 420 ile 540 gün arasında prim ödeme günü dikkate alınıyor.