Yeni 301 geçerse ne olacak?

Tartışmaların odağı olan 301. madde nihayet değişti. Peki yeni 301 neleri değiştirecek? İşte soruların yanıtları;

TBMM Adalet Komisyonu'nda 13 saat süren tartışmalı oturumun ardından TCK'nın 301. maddesine ilişkin teklif önergelerle değiştirilerek kabul edildi.

Sert tartışmaların yaşandığı görüşmeler sonunda kovuşturmanın Cumhurbaşkanı iznine bağlanmasını öngören düzenleme değiştirildi. Buna göre soruşturma için Adalet Bakanı'nın izin vermesi gerekecek. Değişikliğe göre eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmayacak.

301. maddeyi çiğneyenlere altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilecek.

2008 yılında geçen yıllardan görüşülmesine devam edilen 527 tane 301 davası bulunuyor. 2003'ten bu yana 301'dan 745 kişi mahkûm oldu. Davaları etkileyecek bu teklifin aynen yasalaşması halinde uygulamanın şöyle olması bekleniyor:

- Mevcut 301. maddedeki 'Türklüğü' ibaresi teklif ile 'Türk milleti' olarak değişmesi davaları nasıl etkileyecek?

Uygulamada ortaya çıkacak. Ancak Yargıtay, son kararında 301. maddede geçen 'Türklük' kavramından anlaşılması gerekenin 'Türk milleti' olduğu yönünde karar vermişti. Hukukçularan genel görüşü, kavram değişikliğinin davalarda çok de etkili olmayacağı.

- Teklif ile ceza üst sınırının üç yıldan iki yıla indirilmesi halinde ne olacak?

İki yıl ve altındaki hapis cezaları erteleniyor. Dolayısıyla hakim, 301'den hüküm giyenleri cezaevine göndermek yerine denetimli serbestlik hükmü verebilecek.

- Teklif ile 301. maddeden açılacak davaların görüleceği mahkemeler değişiyor mu?

Evet. Ceza üst sınırı iki yıla indiği için davalar asliye ceza mahkemeleri yerine sulh ceza mahkemelerinde görülecek. Sulh ceza mahkemelerinde mesleğe yeni başlayan hâkimler görev yapıyor.

- 301'de düzenlenen suç fiilin yurtiçi veya dışında işlenmesi ceza açısından fark ediyor mu?

Mevcut durumda 'Türklüğü aşağılaman suçu'nun yabancı bir ülkede, bir Türk vatandaşınca işlenmesi halinde, cezanın üçte bir oranında artırılması öngörülüyordu. Son teklifde bu hüküm yer almıyor.

- Mevcut davalar ne olacak?

Yürütüen soruşturma ve kovuşturmalar durdurulacak. Adalet Bakanı'nın izin vermesi halinde soruşturma devam edecek aksi halde sona erecek. Kovuşturma aşmasında ise; davanın devam ettiği asliye ceze mahkemesi görevsizlik kararı vererek dosyayı sulh ceza mahkemesine gönderecek. Sulh ceza mahkemesi de yeni düzenleme kapsamında savcılık aracılığı ile Adalet Bakanı'nın görüşünü alacak. Bakan izin verirse kovuşturma devam edecek.

- 301. maddeyle ilgili Yargıtay'daki temyiz davaları ne olacak?

Mahkûmiyet kararı kesinleşmediği için bunlarda devam eden davalar kapsamında yer alıyor.

- Mahkûmiyet kararları kesinleşenler nasıl etkilenecek?

Yeniden yargılama isteyebilecekler. Bu durumda dosya yeniden incelenecek. Ancak Adalalet Bakanı'nın görüşüne başvurulmayacak. (Radikal)