Yaz ishali kaç gün sürer nasıl geçer ? Nedenleri ve belirtilerine dikkat!

Yaz ishali nedir? Yaz ishali tedavisinde, ishalin şiddetine göre uygulanacak tedavi yöntemleri de değişiklik gösteriyor. Peki yaz ishali nasıl geçer? İşte yaz ishali hakkında bilmeniz gerekenler...

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte çocuklarda ve yetişkinlerde en sık görülen bulaşıcı hastalıkların başında ishal geliyor. Yoğun sıvı kaybına neden olan ishal, erken dönemde önlem alınmazsa ciddi sağlık problemlerine yol açabiliyor. Doç. Dr. Gökhan Aydemir çocuklarda yaz ishali ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

YAZ İSHALİ NEDİR: Yaz döneminde sıklıkla karşılaşılan yaz ishali, en çok 0-5 yaş grubundaki çocukları etkiler. Anne sütü alan bebeklerde 6-7’den fazla, anne sütü almayan çocuklarda ise 3’den fazla sulu dışkılama, ishal olarak kabul edilmektedir. Sık tuvalete gitme durumunda, dışkılama sulu değilse bu tablo genellikle ishal değildir. Çocuklarda ishale kusma ve ateş eşlik ediyorsa, en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir. Önemli olan çocukta sıvı kaybı olup olmadığının takip edilmesidir. Sıvı kaybını anlayabilmek için çocuğun ne kadar idrar yaptığına ve idrarında bir azalma olup olmadığına bakılmalıdır. Kimi zaman yaz ishaline kusma da eşlik edebilmektedir. İshale kusma da eşlik ediyorsa çocuk yeterince beslenemediği ve sıvı alamadığı için vücudunda hızlı bir sıvı kaybı olabilir. Bu duruma mutlaka dikkat edilmesi gerekir.

İSHAL NEDENLERİ: İshal bakteriyel enfeksiyon gibi geçici bir durum veya bağırsak hastalığı gibi süregelen bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabilir. İshalin en sık gözlenen nedenleri şunlardır:

-Su ve gıdalarla yoluyla gerçekleşen, bağırsağın mikrobik hastalıkları

-Süt ve süt ürünlerin gibi gıdalara tahammülsüzlük

-Parazitler

-Müshil kullanımı

-İlaca bağlı yan etkiler

-İnflamatuar bağırsak hastalığı gibi bağırsak yapısını bozan hastalıklar

-İrritabl bağırsak hastalığı gibi bağırsağın işlevini bozan rahatsızlıklar

İshale sebep olan birçok farklı mikrop vardır. Rotavirüs, Norwalk, Astro virüs gibi virüsler antibiyotikle tedavi edilemez. Campylobacter, Salmonella, Shigella ve Escherichia coli gibi bakterilerin sebep olduğu ishaller ise antibiyotikle tedavi edilebilir; fakat genellikle bakteri belirlenene kadar kişi zaten iyileşmeye başlamış olur.

İSHAL BELİRTİLERİ NELERDİR?: İshal belirtileri, rahatsızlığın şiddetine göre sıralanmaktadır. Eğer kişi az miktarda bir sıvı kaybetmişse daha çok susuzluk olarak kendini gösteren şikayetler, orta derece bir sıvı kaybında ise ağızda kuruma, huzursuz ruh hali ve idrar miktarında azalma gibi belirtiler görülebilir. Vücudun %10’luk kısmında bir sıvı kaybı yaşanıyorsa, belirtiler daha şiddetli ortaya çıkar. Buna göre en sık görülen ishal belirtileri şöyledir;

-Sıvı dışkılama,

-Acil dışkılama isteği ve büyük tuvaleti tutamama,

-Fazla dışkılama,

-Susuzluk,

-Bulantı ve kusma,

-Ateş yükselmesi,

-Halsizlik,

-Karın bölgesinde ağrı ve gaz

Yaz aylarında ortaya çıkan bakteriyel enfeksiyonlar genellikle; ateş, kusma, mide bulantısı ve karın ağrısı şikayetleriyle ortaya çıkmaktadır. Vücuttaki ateş bazen 39 derecenin üzerine çıkabilmektedir. Bu dönemde çocuklar için asıl tehlikeli olan durum, ishal ve kusmadır. İshal ile birlikte kusma, vücutta ciddi oranda sıvı kaybına yol açmaktadır.

YAZ İSHALİ NASIL GEÇER?: İshalde genel durumun iyi olduğu, bulantı ve kusmanın olmadığı hastalarda 1 litre kaynatılmış soğutulmuş suya 1 çorba kaşığı şeker, 1 tatlı kaşığı sofra tuzu ve 1 çay kaşığı karbonat konularak karıştırılır ve hazırlanan karışım sık aralıklarla içilir. Daha ağır durumlarda kişi ağızdan beslenemiyorsa, ateş varsa ve ishal 24 saatten uzun sürdüyse mutlaka hastane şartlarında damar yolu ile sıvı ve elektrolit takviyesi yapılmalı, dışkı incelemesi yapılarak tedavi planlaması yapılmalıdır. Bunun yanı sıra ishal süresince doğru beslenme çok önemlidir. Bu dönemde yağlı ve lifli gıdalardan kaçınmak gerekir. Patates ve muz, potasyum kaybını önlemek açısından en önemli gıdalardır. Çorba, haşlama, püre, makarna ve pirinç tüketilmelidir. İshal tedavisinin en önemli kısmı sıvı ve elektrolit kaybını önlemektir.

YAZ İSHALİ TEDAVİSİ: İshal tedavisinde en önemli noktalar, vücudun ishal nedeniyle kaybettiği sıvı ve tuzları mümkünse ağız yoluyla geri almasını sağlamak, beslenmenin sürdürülmesi ve vakit kaybetmeden doktora başvurulmasıdır. Çocuklarda görülen ishal tablolarının büyük çoğunluğu hafif-orta derecede ishal vakalarıdır ve çoğunlukla ev şartlarında tedavi edilebilir. İlk olarak alınması gereken önlemler şunlardır:

Hafif ishalde; İnatçı kusma ve ateşin olmadığı hafif ishal vakalarında bol bol su içilmelidir. Eğer bir bebek ishale yakalandıysa anne sütü alımına özen gösterilmelidir. Kontrollü şekilde susuzluk bulguları izlenmelidir.

Orta ishalde; Orta derecedeki ishal vakalarında ise huzursuzluk ve susuzluk kendini daha çok belli etmeye başlar. Eğer çocuk 6 aylıktan büyükse eczaneden alınabilecek ishal kitlerinden faydalanılabilir.

İleri ishalde;İnatçı ve kronik bir ishal durumunda mutlaka doktora başvurulmalı ve gerekli tetkikler yaptırılmalıdır.