Yarın 'köpek yılı' başlıyor!

Çin'in geleneksel ay takvimine göre yarın gece Horoz Yılı bitecek, Köpek Yılı başlayacak. Çinliler yeni yılı kutlamak için ailelerinin yanına gidiyorlar.

Çin kültüründe önemli yere sahip olan Ay takviminde, 12 burç bulunuyor. Takvime kaynaklık eden efsaneye göre, Buda bütün hayvanları huzuruna çağırmış. Emrini dinleyip gelen hayvanlara da geliş sıralarına göre birer yıl hediye etmiş. En hızlı olan fare ilk yılı almış. Onu boğa, kaplan, tavşan, ejderha, yılan, at, koç, maymun, horoz, köpek ve domuz takip etmiş. Daha sonra yıllar, bu hayvanların isimleriyle anılmış. Bir iddiaya göre, 12 burcun seçilmesi ve sıralanması da, hayvanların günlük hareketlerine göre saptandı. Bazı tarihçiler, bunun Çin ulusunun eski yılları kaydetme yöntemi ile azınlık milliyetlerin yılları hayvanlarla adlandırma yönteminin bir kaynaşması olduğu, bazılarıysa 12 burcun Çin'e Hindistan'dan girdiği görüşünü savunuyor. Çin'de M.Ö. 3. yüzyılda bir gün 12 zaman birimiyle ifade edilmeye başladı. Gece 23.00-01.00 arası, bir zaman birimi olarak kabul edilmiş. Bu sürenin, farelerin en hareketli olduğu zaman olması nedeniyle fare birinci sırada yer almış. Köpek yılında doğanların özellikleri Köpek insanları Çin Zodyakı’nın en ciddi, en olgun, hatta yaşlı ruhlu denilebilecek insanlarıdır. İçinde yaşadığı düzenin olumsuzluklarını çok net gören ve sürekli eleştiren Köpek insanı kolay kolay mutlu olamaz. Çevresel şartları da, sosyal şartları değiştirmek için çocukluğundan orta yaşına kadar uğraşır Köpek insanı. İnsanların iyiliği için onların temelde iyi olduklarını düşünerek, tüm ömrü boyunca mücadele etmekten kaçınmaz. Ancak en büyük hayal kırıklıklarını da bu alanda yaşar. İnsanları çok sevmesine rağmen, çok yoğun bir sosyal yaşamı tercih etmeyen Köpek insanları, dış görünümlerine ve fiziksel çekiciliğe de hiç önem vermezler. Ciddi ve düşünen bir insan olan Köpek, girdiği sosyal ortamlarda da fazla eğlenemez ve rahatlayamaz. Eğlenen insanlara karşı da anlamsız ve boş gözlerle bakmaktan kendini alamaz. Köpek insanı hangi mesleği yaparsa yapsın, mukakkak geri planda kalmayı tercih eden bir yapıdadır. Toplumsal konularla yakından alakalı olduğu için, sosyal meslekler Köpek insanının hem başarılı olacağı, hem de tatmin elde edeceği alanlardır. Onurlu ve gururlu bir insandır Köpek. Duygularını belli etmekten utanır. İnsan ilişkilerinde mesafelidir Genellikle insan ilişkilerinde mesafeli kalmayı tercih eder. Ama sürekli dikkatlidir ve savunma mekanizmalarını hazır tutar. Kalkanlarını kaldırdığı zaman kendisine ulaşmak neredeyse imkansız hale gelebilir. Her zaman yaşından çok daha olgun bir ruha ve davranış biçimine sahip olan Köpek insanı idealleri yüzünden kendini çok kolayca aşka, sevgiye ve ilişkilere kaptıramaz. Özgünlüğünü anlayabilecek, kendisine idealist anlamda katılacak birisiyle beraber olmayı tercih eder. İlişkilerinde ciddi, demokrat ve eşitlikçi bir tutumu vardır. Birlikte olduğu insanın haklarına saygı gösterir, isteklerine karşı duyarlı davranır. Ama bunun dışında “kör aşık'' hiç bir zaman olmaz. Sevgilisini hediyelere boğması, lüks yerlere götürmesi, aşırı para harcaması söz konusu bile değildir. Affetme özelliği azdır Köpek insanı affetmekte zorlanan bir yapıya sahiptir. Yapılan hatalar karşısında toleranslı gibi gözükerek, affetmiş gibi yapsa da, aslında içsel seviyede kırılmış olanın yerine konması Köpek için imkansızdır. Köpek kadınları iş yaşamlarını her şeyi önünde tutarak, özel yaşamlarını ve duygusal hayatlarını ihmal etme eğilimindedirler. Aslında son derece yumuşak bir insan olmasına rağmen, keskin diliyle anlaşmazlıkların tohumunu atmakta üstüne yoktur. Yine de sorumluluklarının çok farkında olduğu için, yaşamda üzerine düşen duygusal vazifelerini de yerine getirmekten geri kalmaz. Eşine ve çocuklarına karşı oldukça disiplinli bir davranış şekli vardır. Köpek erkekleri kolay kolay tatmin olamayan, şüpheci yapıda insanlardır. Endişeli bir insan olan Köpek erkeği, bu yapısını karşısındaki insana yansıtmakta da tereddüt etmez. İş yaşamında geri planda kalmayı tercih ettiği için, büyük ödüller peşinde de değildir. Dürüst ve ciddi bir yapısı olan Köpek erkeği iş arkadaşlarıyla da anlaşmazlıklar yaşamaya eğilimlidir. İş yaşamının kaypaklıkları ve kolayca yıkılan kuralları karşısında tüm düzenden ve insanlardan uzaklaşmayı tercih edebilir. ÇİNLİLERİN YENİ YILI KUTLAMA ADETLERİ Batılıların Noel'i gibi, Bahar Bayramı da Çinlilerin coşkuyla kutladıkları ve büyük önem verdikleri bir bayram. Zamanla bayramın içeriği ve Çinlilerin kutlama biçimleri değişti, ama bayramın Çinlilerin yaşamı ve kültüründeki yeri hiç değişmedi. Efsanelere göre, Çinlilerin Bahar Bayramı'nı kutlama geleneğinin 4000 yıllık geçmişi var. M.Ö. 2100'lü yıllara gelindiğinde zamanın insanları Jüpiter gezegeninin bir turunu bir yaş olarak saptamış ve bunu Bahar Bayramı olarak kutlarken, adına da ''Sui'' (Çince'de ''yaş'') demiş. M.Ö. 1000 yılında ise ''Nian'' (Çince'de ''yıl'') sözcüğüyle Bahar Bayramı betimlenir olmuş. ''Yıl'', o zamanlar bol ürün anlamında kullanılıyordu. Tarımdan bol ürün alınmasına ''bereketli yıl'' denildi. Çinliler, 1912 yılında uluslararası takvim standardını kabul etti. Ancak ay takvimine göre belirlenen geleneksel yılbaşı, Çinliler arasında önemini korudu. Bahar Bayramı'nı kutlama adetleri, Çin'in çeşitli bölgelerinde değişiklikler gösterir. Bütün ailenin bir arada yılbaşı yemeği yemesi geleneği ise her yerde aynı. Bir tür Çin mantısı olan ''cauzı'', en yaygın yılbaşı yemeği. Soya peyniri dofu ve balık kelimelerinin söylenişleri zenginlik kelimesini çağrıştırdığından, bunların yılbaşı yemeklerinde de özel bir yeri var. Halk arasındaki örf ve adetlere göreyse, genel anlamda Bahar Bayramı, Çin'in ay takvimine göre 12. ayın 23. gününde başlar, yeni yılın ilk ayının 15. günü kutlanan Yuan Xiao Bayramı'na (Fener Bayramı) kadar yaklaşık üç hafta sürer. ÇİN KÜLTÜRÜNDE KÖPEĞİN YERİ Çin kültüründe köpek, insanlığın dostu sayılır. Çin'de köpekle ilgili konular çok zengin. Köpek, insanı anlayabilen bir hayvan. Köpeğin sahibini kurtardığı veya koruduğu, sahibi öldüğünde köpeğin de üzüntüden öldüğü şeklindeki hikayelere Çin'de sık rastlanıyor. Çin'in kuzeyindeki Mançuryalıların köpeği sevme alışkanlığı, ataları Nurhaç ile ilgili. Nurhaç, Çin'in son feodal imparatorluğu Qing'in kurucusu. Qing Hanedanı'ndan önce Ming Hanedanı vardı. Nurhaç, bir gün Ming ordusu tarafından kovulur. Nurhaç, tek başına bir at ve bir köpekle kaçar. Bir uçurumun kenarına gelince Nurhaç çaresiz kalır ve atla uçurumdan atlar. Ming askerleri, Nurhaç'ın vücudunda birkaç karga görünce öldüğünü zanneder, ancak Nurhaç'ı yakmak için yine de uçurumdan aşağıya ateş atar. Ming askerleri gittikten sonra Nurhaç'ın köpeği hemen bir nehre atlayıp kendini ıslatır ve Nurhaç'ın vücudundaki ateşi söndürür. Nurhaç yaşar, ancak köpeği yorgunluk ve yaraları yüzünden ölür. Nurhaç, sonra Qing Hanedanı'nı kurarak Çin'i yönetmeye başlar. Köpek de Mançuryalıların sadık dostu olarak kabul edilir. Uzun yıllardan beri Mançuryalıların köpek öldürmeme, köpek eti yememe ve köpek derisinden şapka takmama gibi gelenekleri var. Evde beslenen bir köpek yaşlansa bile ona iyi bakılır ve öldükten sonra cenaze töreni düzenlenir. Çin'de yaşayan Tibet, Pumi ve Lahu gibi milliyetler de aynı adetlere sahip. Köpek, genellikle insanlarda sıcak, sadık ve sevimli duygular bırakır. Halk arasında da ''Köpek zenginlik getirir'' diye bir inanış var. Evine köpek gelen ev sahibi onu besler, çünkü köpeğin uğur ve zenginlik getireceğine inanır. TREN VE UÇAKLAR DOLDU Çinlilerin yeni yılı aileleriyle kutlamaya önem vermelerinden dolayı, Bahar Bayramı öncesi tren ve uçaklarda yer bulmak çok zor. Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar, memleketlerine akın eder. Çin Demiryolu Bakanlığı, bu yıl talebi karşılayabilmek için 301 ek sefer koydu. Bahar Bayramı sezonu olarak adlandırılan 14 Ocak ile 22 Şubat arasında, günde 3,6 milyon kişi olmak üzere 144 milyon kişinin trenle seyahat etmesi bekleniyor. Havayoluyla seyahat edecekler için ise bu dönemde 8 havayolu şirketi 8400 ek sefer yapacak. PEKİN'DE HAVAİ FİŞEK SERBEST Yılbaşı gecesi havai fişek patlatmak, Çin'de en sevilen gelenek. Çinliler, havai fişeğin çıkardığı gürültünün kötü ruhları korkutacağına inanır. Başkent Pekin'de kazalara yol açtığı gerekçesiyle yıllardır uygulanan havai fişek patlatma yasağı bu yıl kaldırıldı. Pekinliler günler öncesinden havai fişek geleneğine tekrar kavuşmanın zevkini çıkarmaya başladı. Bahar Bayramı sırasında evler, güzel deyim ve sözlerin yer aldığı yazılarla ve resimlerle de süslenir. ÇİN TAKVİMİNE GÖRE YILLAR Çin takvimine göre yeni yıl, 24 Ocak ile 19 Şubat arasında başlar. Bir yıl, 354 veya 355 günden oluşur. Çin takvimine göreyse yıllar şöyle kümelenir: Fare yılları..... 1936 1948 1960 1972 1984 1996. Boğa yılları..... 1937 1949 1961 1973 1985 1997. Kaplan yılları... 1938 1950 1962 1974 1986 1998. Tavşan yılları... 1939 1951 1963 1975 1987 1999. Ejderha yılları.. 1940 1952 1964 1976 1988 2000. Yılan yılları.... 1941 19 1965 1977 1989 2001. At yılları....... 1942 1954 1966 1978 1990 2002. Koç yılları...... 1943 1955 1967 1979 1991 2003. Maymun yılları... 1944 1956 1968 1980 1992 2004. Horoz yılları.... 1945 1957 1969 1981 1993 2005. Köpek yılları.... 1946 1958 1970 1982 1994 2006. Domuz yılları.... 1947 1959 1971 1982 1995 2007.