Yaptırımlar, Rusya ile Çin arasındaki ekonomik ilişkileri derinleştirdi

Yaptırımlar nedeniyle Batılı ülkelerle ekonomik ilişkileri zayıflayan Rusya'nın ticaretinde Çin'in rolü artıyor. Rusya'nın Çin'den ithalatında teknolojik ürünler ve otomobil gibi sanayi ürünleri ön plana çıkarken Çin'in Rusya'dan ithalatında enerji ağırlık taşıyor.

AA muhabirinin, Çin gümrük verilerinden derlediği bilgilere göre, iki ülke arasındaki ticaret hacmi bu yılın ilk 8 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 artarak 155 milyar dolara ulaştı.

Söz konusu dönemde, Çin'in Rusya'ya ihracatı yüzde 63,2 artarak 71,8 milyar dolara çıkarken, Çin'in Rusya'dan ithalatı yüzde 13,3 artarak 83,3 milyar dolara yükseldi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ikili ticaretin 2024'te 200 milyar dolar hacme ulaşması talimatını vermişti. Putin ise şubat ayında yaptığı açıklamada, söz konusu hedefe 2023 sonu itibarıyla ulaşılmasının beklendiğini söylemişti.

Putin ve Şi, Yeni Kalkınma Bankası (NDB) da dahil olmak üzere BRICS üzerinden Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'na (IMF) alternatif finansal kuruluş ve sistemler oluşturma çabalarında da ortaklıklar yürütürken ulusal para birimleriyle ticareti artırmanın yollarını arıyor.

Rusya'nın Çin'e ihracatında enerjinin payı yüzde 80

Batı'nın Rusya'ya yönelik artan yaptırım baskısıyla bazı Rus enerji şirketleri bölgedeki varlıkları ve ihracat pazarlarını önemli oranda kaybederken Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatında önemli yer tutan Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatları da düzenlenen sabotajların ardından atıl duruma düştü.

Dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin de; büyüyen pazarı, kayda değer nüfusuyla Rusya'nın, özellikle enerji ihracatında, öncelikli güzergahı haline geldi.

Bu yılın ilk 7 ayında Rusya'nın Çin'e petrol sevkiyatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25,2 artarak 60,6 milyon tona ulaşırken sıvılaştırılmış doğal gaz ihracatı (LNG) da yüzde 62,7 artarak 4,5 milyon tona çıktı.

Rusya'nın Çin'e "Sibirya'nın Gücü" adlı boru hattı üzerinden doğal gaz sevkiyatı 2022'de 15,5 milyar metreküp seviyesinde gerçekleşirken, bu yıl söz konusu hacmin 22 milyar metreküpe ulaşması bekleniyor.

Yıllık 38 milyar metreküp kapasiteye sahip Sibirya'nın Gücü boru hattıyla doğal gaz sevkiyatına yönelik 30 yılı kapsayan anlaşma, Rusya ile Çin arasında 2014'te imzalanırken hattın 2025 itibarıyla tam kapasiteye ulaşması bekleniyor.

Enerji kaynakları, Rusya'nın Çin'e yönelik toplam ihracatında yüzde 80'lik paya sahip.

Çin'in otomobilde ana ihracat pazarı Rusya oldu

Çinli şirketler, Rusya'yı terk eden Batılı şirketlerin yarattığı boşluğu doldurmaya çalışırken, bu alanda otomobil piyasasındaki gelişmeler ön plana çıktı.

Bu yılın ilk 7 ayında Çin'in Rusya'ya otomobil ihracatı 405 bin adetin üzerine çıkarak, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık yüzde 470 artış gösterdi.

Böylelikle Rusya, Çin'in otomobil ihracatında yüzde 14'lük payla ana pazar konumuna yükselirken, Çin'in, Rusya'nın otomobil ithalatındaki payı da yüzde 80'e çıktı.

Çin, başta cep telefonları ve iletişim ekipmanları olmak üzere Rusya'nın aynı zamanda en büyük elektrikli ve elektronik ekipman tedarikçisi konumunda.

İkili ticarette yuan ve rublenin payı artıyor

Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı verilerine göre, Çin ile Rusya arasındaki ikili ticarette yuanın payı 2023'ün ilk yarısında yüzde 75 olurken, rublenin payı yüzde 15 seviyesinde.

Rusya ile artan ekonomik işbirliği, Batılı ülkelerin zaman zaman Çin'e yönelik eleştirilerine sebep olurken, Çinli yetkililer, ilişkilerin uluslararası kurallar doğrultusunda geliştiğini ve Çin'in, istediği ülkeyle işbirliği yapma hakkına sahip olduğunu vurguluyor.

G7 ülkelerinin, geçen ay isim vermeden üçüncü taraf ülkelere yönelik, "saldırgan tavırlar içindeki" Rusya'ya her türlü yardımı durdurmaları, aksi takdirde ağır maliyetlerle karşı karşıya kalabileceklerine dair çağrısı, "Çin'e karşı" olarak algılanmıştı.