Yabancıların mülk alımına sınırlama

Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği 'yabancılara mülk satışı'nın belirli sınırlamalarla yeniden yasal bir zemine oturtulması çalışmalarına hız verdi. İşte yeni sınırlamalar

Yabancı gerçek kişiler, imar planları dahilinde, şirketler ise ilgili kamu kuruluşlarının da görüşü alınmak üzere münhasıran turizm, sanayi ve teknoloji yatırımları için belirlenen bölgelerde belirli büyüklükte taşınmaz edinebilecek. Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği yabancılara mülk satışının belirli sınırlamalarla yeniden yasal bir zemine oturtulması çalışmaları sürüyor. A.A muhabirinin edindiği bilgiye göre, daha önce Maliye ve Adalet Bakanlıkları ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün hazırladığı taslakta değişikliğe gidildi. Söz konusu 3 kurumun yanı sıra MGK Genel Sekreterliği, Milli Savunma, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ile Hazine Müsteşarlığı ve MİT yetkililerinden oluşan komisyon, yabancılara mülk satışına ilişkin taslağı yeniden düzenledi. GERÇEK KİŞİLER İÇİN 10 BİN METRE KARE SINIRI Komisyonun hazırladığı taslağa göre, yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye'de mülk edinmesinde karşılıklılık ilkesi uygulanmaya devam edecek. Yabancı uyruklu gerçek kişiler, karşılıklı olmak ve kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, Türkiye'de işyeri veya mesken olarak kullanılmak üzere, uygulama imar planı veya mevzii imar planı içinde bu amaçlarla ayrılan taşınmazları satın alabilecek. Sınırlı ayni hak tesis edilmesinde de aynı koşullar geçerli olacak. Yabancı uyruklu bir gerçek kişinin ülke genelinde edinebileceği taşınmazların toplam yüzölçümü, 10 bin metre kareyi geçemeyecek. ŞİRKETLERE SATIŞ Yabancı ülkelerde kendi ülke kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketlerin Türkiye'de mülk edinmesinde ise karşılıklılık ve kanuni sınırlamalara uygunluğun yanı sıra ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının uygun görüşünün alınması şartı da aranacak. Bu çerçevede yabancı şirketler, Türkiye'de münhasıran turizm, sanayi ve teknoloji yatırımlarına ilişkin olarak, fiilen bu yatırımlarla ilgili bina ve tesis yapılmak ve yapılış amacına uygun işletilmek üzere, çevre düzeni ve imar planları ile kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerinde, turizm merkezlerinde, organize sanayi bölgelerinde ve bu amaçlarla ayrılmış alanlarda en fazla 50 bin metre kare büyüklüğünde taşınmaz satın alabilecek. Bu şirketler, karşılıklılık aranmaksızın, aynı koşullarla, belirtilen taşınmazların üzerinde 49 yıla kadar sınırlı ayni hak edinebilecek. Bakanlar Kurulu, edinilebilecek taşınmaz büyüklüklerini 3 katına kadar arttırmaya yetkili olacak. Yabancıların edindiği taşınmazların ve sınırlı ayni hakların, edinme amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı yatırımla ilgili Bakanlıklar tarafından denetlenecek. STRATEJİK BÖLGELERDE SATIŞA SINIRLAMA Yabancı gerçek kişiler ile ticaret şirketlerinin Türkiye'de mülk edinmesine belirli koşullar dahilinde Bakanlar Kurulu'nca sınırlama getirilebilecek. Buna göre, sulama, enerji, tarım, maden, sit, inanç ve kültürel özellikleri nedeniyle korunması gereken alanlar, özel koruma alanları ve flora-fauna özelliği olan hassas alanlar ile stratejik yerlerde, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının teklifi ile yabancılara satış ve ayni hak yasağı konulabilecek. Bakanlar Kurulu, yabancı uyruklu gerçek kişilerin il bazında edinebilecekleri taşınmaz miktarına da, ülke güvenliği ve kamu yararı bakımından il bazında ayrıca sınırlama getirebilecek. Bu şekilde il bazında, yabancıların edinebileceği taşınmaz miktarı için ilin yüzölçümünün binde 5'ini geçmeyecek şekilde bir oran tespit edebilecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının sınırlamalara ilişkin tekliflerini inceleyerek Bakanlar Kurulu'na sunmak üzere Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün bağlı olduğu Bakanlık bünyesinde, ilgili idare temsilcilerinden oluşan bir komisyon oluşturulacak. DİĞER HÜKÜMLER Taslak uyarınca, yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde kendi ülke kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketleri dışındakiler, Türkiye'de taşınmaz alamayacak, lehlerine sınırlı ayni hak tesis ettiremeyecek. Yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketleri lehine Türkiye'de taşınmaz rehini tesisinde kayıt ve sınırlama aranmayacak. Söz konusu kayıt ve sınırlamalar, Türkiye ile arasında karşılıklılık olan devlet vatandaşlarının, kanuni miras yoluyla intikal eden taşınmazları için de geçerli olmayacak. Karşılıklılığın tespitinde hukuki ve fiili durum esas alınacak. Bu ilkenin uygulanmasında, yabancı devletin taşınmaz ediniminde kendi vatandaşlarına ya da yabancı ülkelerde bu ülkelerin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketlerine tanıdığı hakların, Türkiye vatandaşlarına veya ticaret şirketlerine tanınması esas olacak. Getirilen düzenlemelere aykırı edinilen veya kanuni zorunluluk dışında edinim amacına aykırı kullanıldığı tespit edilen taşınmazlar ile sınırlı ayni haklar, Maliye Bakanlığı'nca verilecek süre içerisinde maliki tarafından tasfiye edilecek. Bu yapılmazsa, bu taşınmazlar, kamu tarafından tasfiye edilerek bedele çevrilecek, söz konusu bedel de hak sahibine ödenecek.