Van'da müthiş buluş ölüleri anne karnındaki gibi gömmüşler

Van'daki kazılarda Urartular dönemine ait mezarlarda ilginç bulgular ortaya çıktı. Bulgulara göre, Urartular'ın iki şekilde ölü gömme geleneği vardı. Biri cesedi yakıp çömlekle gömme diğeri ölüyü anne karnındaki duruş şekliyle toprağa gömme.

VAN'ın Gürpınar İlçesi'nde bulunan Urartular'dan kalma Çavuştepe Kalesi'nde yapılan kazılarda, Urartuların ölü gömme geleneğine ilişkin önemli bilgilere ulaşıldı. 

Kültür ve Turzim Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, Van'a yaklaşık 25 kilometre uzaklıkta bulunan Urartular'dan kalma Çavuştepe Kalesi'ndeki yeni buluntularla ilgili açıklama yaptı. Son yıllarda kalenin, definecilerin uğrak yeri olarak yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı belirtilen açıklamada, Çavuştepe Kalesi'nde geçekleştirilen kazılarda Urartuların ölü gömme adetlerine ilişkin önemli verilere ulaşıldığı kaydedildi.

Nekropolü kurtarmak üzere bakanlığın izinleriyle Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında gerçekleştirilen kazılarda ulaşılan ve bir karı- kocaya ait olduğu tahmin edilen insan iskeletleri bilimsel açıdan bir ilk olduğu kaydedildi.

İLK AT MEZARI

Oldukça zengin buluntularla birlikte gün ışığına kavuşturulan Urartu mezarlarında bu aileye ait olduğu tahmin edilen bir de at iskeleti bulundu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Urartu nekropollerinden çıkarılan ilk at mezarı olmasının bu buluntuyu, kazıların en önemlisi yaptığı belirtilerek şöyle denildi: 

ÖLÜLERİ ANNE KARNINDAKİ DURUŞ BİÇİMİYLE YA DA YAKIP KÜLLERİNİ ÇÖMLEĞE KOYARAK GÖMMÜŞLER

"Son yıllarda definecilerin uğrak yeri haline gelen nekropolde gerçekleştirilen kaçak kazıların mezarlara büyük ölçüde zarar vermesi, binlerce yıllık adetlerin izlerinin hızla yol olmasına neden oluyordu. Urartu dönemi insanlarının sosyal yaşantıları, dini inanışları ve ölü gömme adetleri hakkında bilgi edinmek ve definecilerden nekropolü kurtarmak üzere Bakanlık tarafından başlatılan çalışmalarda iki farklı gömme geleneği tespit edildi. Bu geleneklerden ilki, ölülerin yakılarak (kremasyon) küllerinin bir çömleğin içine konuldukları Urne tipi gömü, ikincisi ise ölülerin toprağa, anne karnındaki duruş biçimi olan hoker tarzında yerleştirildiği toprak mezar (inhimasyon) tipi. Kazı alanının güneye bakan kısmında ve yüzeyin yaklaşık yarım metre altında ise büyük ölçüde kırık 8 adet Urne mezar ortaya çıkarıldı.

AT İSKELETİ ANALİZ EDİLECEK

Mezarlıktaki ilk dönem gömülerinin bulunduğu tabakaya ait olduğu tespit edilen ve kazıların en önemli buluntusu olan at mezarından çıkartılan yetişkin at iskeletinin yakınında ise, bol sayıda oksitlenmiş ve çok deforme olmuş demir kalıntıları ile bronz çivilere rastlandığı belirtildi. Kalıntıların üzerindeki ilk gözlemler, bu buluntuların bir at arabasına ait olabileceği yönünde olduğu, at iskeletinden alınacak numunelerin de analiz edilmesi sonucunda ise atın yaşı ile cinsinin tespit edileceği kaydedildi. 

URARTU DÖNEMİ AİLE MEZARI

At iskeletinin yaklaşık 2.5 metre doğusunda ise Çavuştepe Kalesi'nin bir yöneticisine veya önemli bir kişiye ait olduğu düşünülen bir mezara daha ulaşıldığı açıklandı. Yüzeyden 2,8 metre aşağıda olan bu toprak mezarda her ikisi de sol yanı üzerine yatırılmış vaziyette hoker tarzında yetişkin bir erkek ve bir kadın gömüsü ortaya çıkarıldı. Bireylerin yan yana konulmuş olması sebebiyle karı- koca olduğu düşünülüyor. 

Erkek iskeletinin yüz kısmı güneydoğuya, kadın iskeletinin yüz kısmının ise kuzeydoğuya baktığı görülüyor. Ayrıca ayakları üzerine bronzdan sığ bir tepsi konulmuş kadın iskelet üzerinde bir bronz kemer ile bronz, gümüş ve altından çok sayıda takıya rastlandı. Erkek iskeleti üzerinde ise bronz bir kemer ile bir mühür bulundu. İlk gözlemler sonucunda yukarıda söz edilen at mezarının da bu aileye ait olduğu tahmin ediliyor. 

 2 BİN 750 YILLIK MİRAS 

Çavuştepe Kalesi kazı ve onarım çalışmaları 3 Ağustos tarihinde başladı. Bakanlığın izinleriyle gerçekleştirilen çalışmalar kalenin yaklaşık bin 200 metre kuzeyindeki yayvan bir tepelik olan nekropol alanında da yürütüldü. Urartu dönemine ait mezarların bulunduğu Çavuştepe Kalesi,  Urartu Kralı II. Sarduri tarafından yaklaşık M.Ö. 750 yıllarında inşa edildi. Nekropol, Urartu Krallığı'nın yıkılışına kadar yaklaşık 200 yıl burada yaşayanlar tarafından mezarlık olarak kullandı.