Uzay adabı için kılavuz hazırlanacak

ABD ve AB, uzaydaki faaliyetler konusunda uluslararası ilişkileri ortak bir davranış zeminine oturtmak üzere bir kılavuz hazırlamayı kararlaştırdı.

Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, uluslararası uzay faaliyetlerini düzenleyecek bir 'uzay adabı' kılavuzu oluşturulması için harekete geçti.

Avrupa Birliği ile başlatılan çalışmaların öncelikli hedeflerinden biri yörüngede bulunan ömrü bitmiş uzay araçları gibi 'çöp ve molozlar" konusunda ne yapılacağını karar bağlamak.

Uzaya gönderilen araçların sayısı arttıkça bunların ömrünü doldurmuş olanlarının diğer araçlar için yarattığı risk de artıyor.

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, kılavuzun uzaydan nasıl sorumlu bir şekilde yararlanılacağına ilişkin ilkeler ortaya koymasını umuyor.

Bunların başında ömrü dolan cihazların nasıl tehlike yaratmayacak durumda tutulacağı geliyor.

Bu konuda aslında daha önce de benzer bir girişim başlatılmış, hazırlanan taslak Washington yönetiminin vetosuna takılmıştı.

ABD yönetimi getirilen sınırlamaların, 'güvenlik alanındaki faaliyetlerini engelleyecek nitelikte olamayacağını" savunuyor.

Clinton yine de yeni girişime destek verdi; "Uluslararası toplum karşı karşıya olduğumuz zorluklara çözüm getirmezse, gezegenimizin çevresi insanların yolculuğu ve uydu sistemleri için giderek daha tehlikeli hale gelecek ve bundan hepimiz zarar göreceğiz" dedi.

Bu konudaki girişimler ilk kez 2009 yılında, kullanılmayan bir Rus uydusu ile bir Amerikan şirketine ait iletişim uydusu çarpışınca gündeme gelmişti.

Oluşturulacak anlaşmaya taraf olacak ülkelerin uzayı herkesin erişimine açık olarak tutma, birbirine müdahalede bulunmadan barışçı amaçlarla kullanma sözü vermesi isteniyor.

Halihazırda dünya yörüngesinde 10 bin parça uzay çöpü olduğu tahmin ediliyor.

Bunlar arasında uzay mekiklerinden ayrılan gövde parçalarından ömrünü tamamlayıp kapatılmış uydulara farklı büyüklük ve özellikle pek çok parça var.

Dünya çevresinde saatte binlerce km hızla döndükleri için en ufak bir uzay çöpü bile, faal durumdaki bir uzay aracı için risk yaratıyor.

Son aylarda üst üste iki kez Uluslararası Uzay İstasyonu bu gibi parçalardan kaçınmak için yönünü değiştirip, istasyondaki ekibi tahliyey hazırlamak zorunda kaldı.