Üretilen her 3 gıdanın 1'i çöpe gidiyor

Gezegenimizde üretilen gıdanın yaklaşık üçte biri çöpe gidiyor. Ve bu, iki milyar insanı doyurmaya yetecek kadar yüksek bir miktar. ABD'de her yıl 2,7 milyon ton sebze veya meyve, çoğunlukla estetik nedenlerden dolayı tarlada bırakılıyor veya satılmıyor. Tristram Stuart, Kolombiya’nın Apartadó kasabası yakınlarında Avrupa pazarı için fazla kısa, fazla uzun veya fazla kıvrık muzları inceliyor. Bunların bir bölümü yöre sakinlerince tüketilse de bölgedeki üreticiler her yıl milyonlarca ton yenilebilir meyveyi çöpe atıyor. Peru’nun Huaral kasabasındaki mandalinaların yüzde 30’u istenen ihracat standartlarına uygun olmuyor. Iskartaya çıkarılanların büyük bölümü yerel olarak tüketiliyor. Dünyada üretilen meyve ve sebzelerin yüzde 46’sı sofraya hiç ulaşmıyor. Paris’teki bir yemek şöleninde şefler toplanan ya da bağışlanan, estetik açıdan kusurlu sebzeleri israf karşıtı 6 bin 100 kişi için körili yemeğe dönüştürüyor. Las Vegas Strip’e yaklaşık 15 kilometre mesafedeki RC Farms’ın domuzları, yerel bir gıda işletmesinden gelen üretim fazlası patatesleri yiyor ve daha sonra masalarda yer alacak proteine dönüştürüyor. Kaliforniya’nın Salinas Vadisi’ndeki üreticiler her yıl, ülkenin uzak yerlerine gidecek kadar raf ömrü olmayan binlerce ton yeşilliği çöpe atıyor. Fransa'nın Picardy bölgesinde bir gönüllü, fazla küçük oldukları için makinelerin ıskaladığı 500 kilo patatesin toplanmasına yardımcı oluyor. Patatesler, Paris’teki Place de la République’te havuç, patlıcan ve tarladan toplanan ve bağışlanan diğer sebzelere eklenecek. Stuart’ın Feedback grubuna destek veren gönüllüler Paris’teki Place de la République’te bu sebzelerden 6 bin 100 kişilik bir yemek yapacak. Feedback, gıda israfı konusunda farkındalığı artırmak ve yerel çözümler üretmek için dünya çapında halka açık bu tip 30 yemek şöleni organize etti. Trader Joe'nun eski başkanı Doug Rauch, her yedi kişiden biri gıda güvensizliği içindeyken ABD’de tüketilebilir gıdanın yüzde 30–40’ının israf edildiğini öğrenince çok şaşırmış ve Massachusetts, Dorchester’da kâr amacı gütmeyen bir süpermarket açmış. Daily Table (Günlük Sofra) adlı bu süpermarkette tazeliklerini yitirip atılmak üzere olan indirimli sebze ve meyveler satılıyor. Üretim fazlası düşük fiyatlı ürünler ve sağlıklı hazır yiyecekler de satılan mallar arasında. “Açlık ve gıda israfı,” diyor Rauch, “çözümü aynı olan iki farklı sorun.” Las Vegas’taki Aria Resort & Casino çalışanı, yenilebilir artıkları ayırıyor. Artıkları domuz gibi geviş getirmeyen hayvanlara vermek gıdanın boşa gitmemesini sağlıyor ve yiyeceklerin çöplüğe atılması durumunda ortaya çıkacak metan gazını engelliyor. Washington'daki Benning Park Halk Merkezi’nde üçüncü sınıf öğrencisi Kevin Boyd, okul sonrası DC Central Kitchen tarafından sağlanan yemeğini yiyor. Kâr amacı gütmeyen kurum, şefleri eğitiyor ve barınaklarda, okullarda ve diğer mekânlarda günde 11 bin öğün yemek dağıtıyor. Bu öğünlerin yaklaşık yarısı çöpe gidecek gıdalarla hazırlanıyor. Merkezde öğrenciler ödevlerini yapıyor, püre ve ev yapımı granola gibi sağlıklı yemekler hazırlamayı öğreniyor. Kevin’ın annesi Antoinette Boyd, “Ona hep ‘Bir şeyi tatmadan, sevmediğini söyleme’ diye hatırlatıyorum,” diyor. RC Farms, 50 yıldır Jerry’s Nugget Casino’daki kafede tabakta kalan kabak ve patates kızartması gibi Las Vegas’ın mutfak artıklarını ve yenilmeyen yiyeceklerini topluyor. Kısa bir yolculukla Bob ve Janet Combs’un üçüncü kuşak çiftliğine ulaşan artıklar sterilize edilip 2 bin 500 domuza yem oluyor. Böylece domuz yeminden yılda 700 ton tasarruf ediliyor. Amerika restoranlarındaki porsiyonlar son 20–30 yılda büyüyerek obezite ve yiyecek israfının artmasında etkili oldu. Devamını National Geographic Türkiye'nin Mart 2016 sayısında veya iPad/iPhone/Android edisyonlarında okuyabilirsiniz.