Fetullah Gülen'den Kadir Çöpdemir'e, Ozan Arif'ten Bartholomeos'a, Abdurrahman Dilipak'tan İzzettin Doğan'a Cumhuriyet kavramından ne anladığı soruldu. Cevaplar:
Abone olCumhuriyet Bayramı büyük bir coşkuyla kutlanırken 7'den 77'ye ülke insanının görüşlerine ışık tutacak 29 değişik kişiye cumhuriyet kavramından ne anladığını sorduk. Türk insanı cumhuriyetin en modern yönetim şekli olduğunda hemfikir. Düşüncelerin özündeyse toplum katmanlarının seslendirdiği ortak değerlerde; ülke sevgisi, barış, demokrasi, insan hakları, inançlara ve düşüncelere saygı, insanları olduğu gibi kabul etme ve bu kavramların korkulacak, endişe duyulacak olgular olmanın çok ötesinde, birleştirici desenler ve halkalar olduğu gerçeği bulunuyor. Bülent Arınç (Meclis Başkanı) Dönemin mazlum milletleri için de örnek olan Milli Mücadele sonrasında ilan ettiğimiz Cumhuriyet'in temel hedefi, devletimizi güçlü, milletimizi mutlu, ülkemizi mamur hale getirmektir. Geçmişte başarılı adımlar atılmış olmasına karşın ne yazık ki bu hedeflere henüz ulaşamadık. Üstesinden gelmek zorunda olduğumuz sorunların çözümü yepyeni bir siyaset anlayışı ve yeni bir Türkiye vizyonu ile tarihi bir dönüşümü zorunlu kılmaktadır. Fethullah Gülen İdeal cumhuriyet, hakiki hürriyet ve adalet anlayışına dayanan, evrensel insani değerleri idareye taşıyan sistemin adıdır. İdari mekanizmaların, temsilciliğini yaptığı sisteme cumhuriyet deyip sahip çıkmasından ziyade; bizzat halkın teorik cumhuriyet tarifi içinde yer alan hususların hayata tatbikinden dolayı, o sisteme cumhuriyet demesi; cumhuriyetim diye sahip çıkması daha önemlidir. Dinî açıdan cumhuriyet, şayet halkın seçme, seçilme ve kendini temsilcileriyle yönetmesi ise bunu ilk talim eden, insanlığa öğreten Kur'an-ı Kerim'dir. Dolayısı ile cumhuri idareyi Kur'an'a zıt göstermek maksatlı değilse, bir bilgisizlik eseridir. Rifat Hisarcıklıoğlu (TOBB Başkanı) Ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ulusumuza en büyük emaneti olan ve 81. yıldönümünü kutladığımız Cumhuriyet'imizin sonsuza kadar yaşayacağına ve bütün dünya devletlerine örnek olmaya devam edeceğine yürekten inanıyorum. Türkiye, Atatürk’ün gösterdiği muasır medeniyet seviyesini yakalamak için koşudadır ve geldiğimiz nokta kıvanç vericidir, ancak koşu daha bitmemiştir. Gelecek daha güzel olacak. Kadir Çöpdemir (oyuncu) Flamalar, marşlar, yürüyüşler... Bunlar birçok millette olduğu gibi bizim de kanımızı kaynatır. Ancak şeklin ötesinde elimizde somut ne var? Bunu sorgulayalım. Cumhuriyet’i demokrasiyle ne kadar örtüştürebildik? Cumhuriyet’i kuranlar ileriyi düşünerek kurdular; ama ardından gelen jenerasyon bunu yapamadı. Çok renkli ve dinamik bir insan nüfusumuz var; ama yeni kuşak siyasiler toplum mühendisliğini yerine getiremediler. Olmamız gereken yerde değiliz. Atagün Yalçınkaya (milli boksör) Yalçınkaya, Cumhuriyet'i yaşatma konusunda gençlere düşen göreve vurgu yapıyor: “Cumhuriyet’imizin 81. yıldönümünde Türk gençliği olarak gururlu ve mutluyuz. Atatürk'ün bizlere emanet ettiği Cumhuriyet'i çalışarak en güzel şekilde yaşatacağız. Cumhuriyet sayesinde herkes bu ülkede yönetime katılma hakkına sahip oldu. Biz gençler Cumhuriyet rejiminin sonraki nesillere aktarılması için yorulmamacasına çalışacağız.” Zara (sanatçı) Cumhuriyet'in değerini anlamak için onun ne şartlarda nelere rağmen ve ne pahasına getirildiğini de bilmemiz gerekir. Bugün vasıl olduğumuz netice asırlardan beri çekilen milli musibetlerin intibahı ve bu aziz vatanın her köşesini sulayan kanların bedelidir. Gençler olarak bu kutsal emaneti bizlere bırakan ecdadımıza sesleniyoruz: Yüce Rabbimizin izniyle emanetimize sadık kalacağız. Ruhunuz şad olsun. Faruk Saraç (modacı) “Cumhuriyet'i seviyoruz. Çünkü özgürüz. Bereketli bir ülkede özgürlükler içinde yaşıyoruz. En güzel ülkenin en güzel insanlarının yaşayacağı rejim cumhuriyettir.” Abdurrahman Dilipak (gazeteci-yazar) “Cumhuriyet, ulus temeline dayalı çoğunluk devletidir. Lozan Antlaşması'yla şekillenen ulus ise din temelli bir tanımdır. Türk ulusçuluğunun temelinde İslam vardır. Cumhuriyet, tek başına bir şeyi değiştiremez. Sovyetler Birliği de cumhuriyetle yönetiliyordu, İran da cumhuriyetle yönetiliyor. Önemli olan cumhuriyetin içinin neyle doldurulduğudur.” Ozan Arif (sanatçı) “Cumhuriyet, Türk milletinin mayasında önemli bir değişiklik yapmadı. Çünkü bizim köklü bir geçmişimiz vardı. Türk halkı yönetim olarak cumhuriyeti özümsemiştir. Batılılar, engizisyon cenderesinden geçtikleri için cumhuriyete bizden daha fazla sarıldılar. Ancak şu sıralar, gerek cumhuriyetimizi, gerek hürriyetimizi gerekse vatanımızı kaybetmek tehlikesiyle karşı karşıyayız. Savaş meydanlarında Türk'ün sırtını yere getiremeyenler, başka platformlarda bazı şeyleri koparmaya çalışmaktalar.” Nur Yılmaz (7. sınıf öğrencisi) “Eğer bir toplum kendini yönetecek kadroyu yine kendisi seçiyorsa bu farklı görüşlerin bir arada olduğu anlamına gelir. Cumhuriyet bu yüzden değerlidir ve korunmalıdır. Onu koruyacak olan da biz gençleriz.” Tuncer Bakırhan (DEHAP Genel Başkanı) “Yapılması gereken, cumhuriyeti demokratik bir niteliğe kavuşturmaktır. Bunun için de özgür yurttaşlık temelinde, farklı etnik ve dinsel toplulukların demokratik ve kültürel haklarının tanınarak anayasal güvence altına alınması; düşünce ve örgütlenme özgürlüğü önündeki tüm engellerin kaldırılarak serbest siyaset yapmanın koşullarının sağlanması gerekir. “Ortadoğu'ya model ülke olma” düşüncesi de ancak demokratik cumhuriyetle gerçekleşebilir.” Prof. Dr. Bingür Sönmez (kalp cerrahı) “Benim için Cumhuriyet Bayramı Atatürk'ün onuncu yıl nutkudur. Keşke her on yılda bir devlet adamları son on yıl içinde yaptıklarının hesabını verseler. O zaman Cumhuriyet, siyaset, ekonomi bugün daha iyi yerlerde olurdu. O büyük nutuk “Ne mutlu Türk'üm diyene!” şeklinde bitiyordu. Bence ne mutlu bir Atatürk'ü olan bizlere.” Ahmet Faruk İmal (Atıf Hoca'nın torunu) İskilipli Atıf Hoca, Cumhuriyet'in kurulduğu yıllarda şapka devrimine karşı çıktığı gerekçesiyle İstiklal Mahkemesi tarafından idam edildi. Torununa cumhuriyeti sorduk: “Bu ülkede birbirinden farklı düşünenler olabilir. Ama bu topraklar için endişe duyan insanların farklılıkları kilimin desenleri gibidir. Geçmişte yaşanan olayları, o günün şartlarında değerlendirmek gerekir. Esas olan ülkemizin bütünlüğü ve insanların kardeşliğidir. 1993'te terör örgütüne karşı mücadele ederken iki yerimden yaralandım. Bu ülkeyi canımızdan çok seviyoruz.” I. Bartholomeos (Fener Rum Patriği) “Cumhuriyet ve demokrasi, medeniyet yolculuğunda ulaşılan en son istasyondur. Türkiye, cumhuriyet rejimini dünyadaki birçok devletten önce benimseyerek sayısız ülkeye öncülük etmiştir. 81 yılı geride bırakmış olan cumhuriyet rejimi her geçen yıl olgunlaşmakta ve gelişmektedir. Fedakarlıklarla kurulan cumhuriyet vatandaşların birliğinin ve geleceğinin teminatıdır. Hasan Cihat Örter (besteci, gitarist) “Cumhuriyetin kıymeti anlaşılsaydı ve anlamına uygun kullanılsaydı geçmişte yaşadığımız güzellikler bugün de yaşanırdı. Cumhuriyet'i kuranların hedefledikleri seviye yakalansaydı bize has olan nüanslar 2004 Türkiye'sinde de olurdu. Geldiğimiz nokta Atatürk'ün hedeflediği yer değil.” Prof. Dr. Tankut Centel (İÜ Rektörü) “Cumhuriyet'in 81. yıldönümünde Atatürkçülüğün özünün kavranması ve şeklî Atatürkçülükten vazgeçilmesi Cumhuriyet'in geleceğinin güvencesi olacaktır. Birlik içinde ülkemizin çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırılmasında Cumhuriyet'e sahip çıkmanın hepimize çok önemli görevler yüklediğine olan güvencim tamdır.” Ülkü Erakalın (yönetmen) “81 yıl önce Atatürk ve arkadaşları Cumhuriyet'i kurarak ülkemize en güzel yönetimi hediye ettiler. Cumhuriyet'in kuruluşundan beri bu rejimi en güzel uygulayan iktidar AK Parti yönetimidir. Başbakanımızı kutlamak lazım. 7'den 77'ye herkesi kucaklayan, cumhuriyet rejimine uygun, dünyaya örnek olabilecek bir yönetim sergiliyor.” Ertuğrul Sağlam (Teknik Direktör) “Cumhuriyet; her düşüncedeki insanın, belirli kurallar çerçevesinde özgürlüğünü sağladığı yaşam tarzıdır.” Ali Rıza Selmanpakoğlu (Hacıbektaş Belediye Başkanı) “Türkiye üzerine oynanan oyunların sona erdirilmesini sağlayan cumhuriyet rejimi, Atatürkçü düşünce sisteminde ilim ve aklı her konuda öne çıkararak milletimize büyük mesafeler kazandırmıştır.” Prof. Dr. Naci Bostancı (Gazi Üniv.) “Cumhuriyet hem bir rejim, hem bir modernleşme projesidir. Cumhuriyet'in ilk yıllarında il merkeziyle ilçe arasında bağlantı kurulamayan bir yapı varken 81 yıl sonra dünyayı kucaklayan bir Türkiye var. Cumhuriyet son derece verimli değişimleri gerçekleştirmiştir. Bu çizgide Türkiye'nin geleceğinden de ümitvar olmak gerekir.” İbrahim Sadri (sunucu) “Birbirimizle nasıl daha barışık yaşarız işte bunun cevabını bilmek için Cumhuriyet'in ne olduğunu bilmemiz gerekir.” A. Aycan Sancar (Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Müdürü) “Uygar bir toplumun yetişmesi adına cumhuriyet önemli bir yönetim şeklidir. Yüce Atatürk'ümüz çağdaş bir toplum için güzel sanatların önemini vurgulamış ve bu sanatların içinde en önde götürülmesi gerekenin müzik olduğunu söylemiştir.” İzzettin Doğan (Cem Vakfı Başkanı) “Cumhuriyet'in ilanı, 600 yıl devam eden teokratik bir devlet düzeninden cumhuriyet rejimine geçişi simgeliyor. 1940'lara kadar çok iyi uygulanan Cumhuriyet rejimi İkinci Dünya Savaşı ve uluslararası konjonktürdeki gelişmelerle sekteye uğradı. Her şeye rağmen 81 yıllık dönem laik Cumhuriyet'in ve sosyal hukuk devleti kavramlarının toplumca benimsenmesi gibi büyük bir başarıyı sağlayabildiği için önemli ölçüde hedefine varmış sayılabilir.” Ergun Gürsoy (Galatasaray Asbaşkanı) “Cumhuriyet, modası geçmeyen yönetim tarzıdır. Çok çalışanların çok kazandığı ve normal ölçülerde herkesin istediğini yaptığı bir yönetim. Cumhuriyet, Türkiye'ye AB'nin kapısını sonuna kadar açtı.” Rana Çelebi (6. sınıf öğrencisi) “İnsanların kendi kendini yönettiği cumhuriyet en modern yönetim şeklidir. Yarının büyükleri olacağımız için de Atatürk Cumhuriyet'i bize emanet etmiştir.” Fermani Altun (Dünya Ehli Beyt Vakfı Bşk.) “Cumhuriyet, Türk insanının simgesidir. İlan edildiği dönemde içi doludur; ancak günümüzde tamamen boşalmıştır. Sadece kavrama yapışıp kaldık. Cumhuriyet'le ifade edilen devrimler yenilenmeli. Artık altı ok diye bir şey de kalmamıştır. Gerekirse tartışıp içini dolduralım.” Mehmet Şandır (MHP Genel Bşk. Yrd.) “Cumhuriyet geçmişimizle geleceğimizi bağlayan en önemli halkadır. Büyük Atatürk'ün eseri bir büyük hukuk devrimi olan Cumhuriyet içinde bulunduğumuz 20. yüzyılın en başarılı toplumsal ve siyasal projesidir. Cumhuriyet Türkiye için sadece bir yönetim şekli değil aynı zamanda tarihimizin en kapsamlı muasırlaşma hamlesidir.” Ayşe Bilge Dicleli (Ka-Der Başkanı) “81 yıllık tarihinde Cumhuriyet'in içi belki tam olarak doldurulamadı; ama Türk insanına birçok şey kazandırdı. Farklı kesimler onunla toplumdaki yerini buldu. Kadınlar cumhuriyet sonrasında erkeklerle eşit hale geldi. Demokrasiyle birlikte ilerleyen dönemlerde kadın her kesimde olacaktır.” Usman Rustamov (ODTÜ-öğrenci) “Cumhuriyet inananla inanmayana aynı mesafede duran ve halkın bütün kesimlerini kucaklayan yönetim şeklidir. Ama demokrasi olmadan cumhuriyet yönetiminin tam anlamıyla uygulanacağını düşünmüyorum.” Kaynak: Zaman Gazetesi
ÖNCEKİ HABERLER
