'Ucuz et kampanyası'nda iki marketin vurgunu! Hem tüketici hem devlet dolandırıldı

Hükümetin 2017'de başlattığı "zincir marketler aracılığıyla ucuz et satışı" projesini istismar eden iki zincir marketin vurgun yaptığı ortaya çıktı. Gazeteci Tolga Şardan, tüketici ve devletin nasıl kandırıldığını yazdı.

Hükümet, Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesindeki Et ve Süt Kurumu (ESK) üzerinden kaliteli et ve et ürünlerini ucuz fiyat üzerinden halka ulaştırma projesinde mide bulandıran iddialar dolaşıyor.

Projeye göre ESK, tüketicinin daha kaliteli beslenmesini sağlamak amacıyla kesilmiş erkek sığır etlerini karkas yani bütün ve löp et halinde zincir marketlere teslimatı yapacak ve market zincirleri de bu etleri kıyma ve kuşbaşı haline getirip özel ambalaj ve ESK markasıyla halka ulaştıracaktı.

Bu kapsamda öncül durumdaki market zincirlerinin kendilerine ait et parçalama ve üretim tesisleri olmaması nedeniyle ESK, erkek sığır etlerinin her iki zincir marketin anlaşmalı olduğu tedarikçi firmalara teslim etmeye başladı.

Tedarikçiler – ki bu firmalar da belli – kendilerine gönderilen karkas ve löp erkek sığır etlerini zincir marketlerin talebine göre ön işlemden geçirip marketlere gönderdi.

Üçüncü market zinciri için uygulama değişikliği vardı. Zira firmanın kendisine ait et işleme tesisleri olması nedeniyle ESK, etleri doğrudan market zincirine teslim etti.

İddialar

Projenin uygulama safhasında yaşananlar pes dedirtti. Tüketiciyi isyan ettiren yolsuzlukları ve usulsüzlükleri, T24 yazarı Tolga Şardan, bugünkü yazısında böyle aktardı:

* Market zincirlerinin proje kapsamında ESK'dan aldıkları kaliteli erkek sığır etlerini kendi üretimlerinde kullanıp iç piyasadan sağladıkları kalitesiz etleri proje kapsamında tüketiciye sundukları,

* Tedarikçiler tarafından zincir marketler için üretilen kıymada yağ oranlarının çok yüksek olduğu, bu durumun yürürlükteki gıda mevzuatına aykırı olduğu, kıymanın üretiminde hayvanın en kötü kısımlarının kullanıldığı,

* Proje kapsamında zincir marketler için tedarikçilere ESK'nın teslim ettiği etlerin "ucuz et satışı projesi" çerçevesinde kullanmayıp ucuz fiyattan aldıkları etleri "piyasa fiyatları"ndan üçüncü kişilere sattıkları ve haksız kazanç elde ettikleri,

* Tedarikçilere ESK tarafından erkek sığır etleri teslim edildiği halde iç piyasadan sağlanan daha ucuz olan "dişi sığır" etlerinden kıyma yapıldığı şeklindeydi.

Marketlerde kontrol başlatıldı

Bu coğrafyada yaşayanların sıkça tanık olduğu ve artık sıradanlaşan olaylar / iddiaların bürokraside ayyuka ulaşmasının ardından bakanlık harekete geçmek zorunda kaldı. 

Projeyi başlatmak ve yürütmekten sorumlu olan Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesindeki Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü, ESK'dan aldıkları etleri halka satmaktan sorumlu olan zincir marketlerde satılan ESK markalı ürünlerden inceleme amacıyla numune almaya başladı. 

Kontrol uzmanlarının aldığı numuneler tek tek bakanlık tesislerinde laboratuvar incelemesine alındı. Sonuç, kolayca tahmin edileceği üzere vahimdi!

Numunelerde dişi sığır etlerine rastlandı.  Yetmedi, etlerin yağ oranlarının yüksek olduğu, özellikle kıymada kalitesiz etlerin kullanıldığı belirlendi.

ESK'nın reddedilen teklifi

Kampanyada yaşananlar elbette bu kadar değil. Devamı var. Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü, bakanlık talimatıyla yapılan numune alma ve inceleme işlemi sonrasında ortaya çıkan durumu özel bir raporla ESK'ya bildirdi.

Bunun üzerine ESK, öncül konumdaki zincir marketlere yaptığı kaliteli et sevkiyatını durdurdu. Süreçte gerek iki market zinciri, gerekse tedarikçilerinin eylemlerinde ortaya çıkan sorun nedeniyle ESK, her iki zincir markete yeni bir teklifte bulundu.

ESK, iki firmaya halka ucuz et satışına devam ettirme çerçevesinde "son ürün olarak kıyma ve kuşbaşı etleri üretip, özel ambalaja koyarak ESK markasıyla marketlere teslim etmeyi önerdi. Ancak her iki zincir market yönetimi ESK'nın teklifini kabul etmedi!