Üç yıldızlı gezegen bulundu

Dünya’dan 149 ışık yılı uzaklıktaki üç yıldızlı gezegene HD 188753 gözlem adı verildi. Gezegenin üç yıldızından biri olan anayıldız, Güneş ile aynı kütleye sahip.

Astronomlar bilim tarihinde ilk kez üç ayrı yıldıza sahip bir gezegene rastladı. Gezegenin aynı anda üç yıldızın kütle çekiminden nasıl etkilendiği ve nasıl oluştuğu soru işareti. Diğer iki yıldız da kendi aralarında bir çift oluşturuyor. Tek yıldız gibi davranan ikiz yıldızlar anayıldızın etrafında dönüyor. İkiz yıldızların toplam kütlesi ise Güneş’in 1.63 katı. Gözlem Hawaii’deki 10-metre’lik Keck I teleskobu ile yapıldı. Gözlemi yapan California Institute of Technology uzmanı Dr. Maciej Konacki, önce bir yıldızın etrafında dönen bir gezegen farketti; daha sonra Jüpiter’dan biraz daha büyük olan bu ‘gaz topu’nun kendi yıldızının etrafında 3.5 günde döndüğünü hesapladı. Bir yıldıza bu kadar yakın bir gezegen doğal olarak son derece sıcak olmalıydı. Bu da gezegenin oluşmasının bilinen teorilerle açıklanmasını güçlendiriyor. GEZEGENİN NASIL OLUŞTUĞU BİLİNEMİYOR Jüpiter büyüklüğünde, ‘gaz topu’ olarak nitelenen gezegenlerin yıldızlarına sadece birkaç günlük yörünge oluşturacak yakınlıkla bulunmaları aslında sıkça rastlanan bir durum. Ancak, bu tek yıldızlı sistemler için geçerli. Söz konusu üç yıldızlı HD 188753 sisteminde, gezegenle anayıldız arasında, ayrıca hesaba dahil olarak işi karıştıran iki yıldız daha var. İkiz yıldızların, ana yıldızın erken çağlarında varolan ve potansiyel gezegen oluşuma yarayacak gaz ve tozu sömürdüğü düşünülüyor. Böylece de söz konusu gezegenin nasıl oluştuğu, hangi gaz ve toz bulutundan çıktığı kestirilemiyor. Anayıldızdan gelen ısı, gezegen oluşumunun ilk evrelerini olumsuz etkilediği, bu nedenle de Jüpiter gibi gezegenlerin ancak yıldızlarından uzakta oluşabilecekleri tahmin ediliyor. Herhangi bir gaz gezegeninin sağlıklı bir oluşum süreci için yıldızından Dünya ile Güneş mesafesinin üç katı kadar bir uzaklıkta bulunması gerektiği düşünülüyor. Bu uzaklıkta gezegen, buzların ve diğer katı materyeller oluşması için elverişli soğuk bir ortam yakalıyor. Ancak, keşfi yapılan üç yıldızlı gezegen teorilerin aksine kendi yıldızına son derece yakın duruyor. Tüm bilinen yıldız sistemleri arasında HD 188753, yıldız-gezegen mesafesi en kısa olanı. İKİZ YILDIZLAR ANAYILDIZIN ETRAFINDA DÖNÜYOR Öte yandan, ikiz yıldızlar da anayıldızın etrafında 26 yıllık bir süreçte Dünya-Güneş mesafesinin 6 ila 18 katı arasında bir elips çiziyor. (Dünya-Güneş mesafesi 149 milyon kilometre). Gözlemi yapan bilim insanı Dr. Konacki ikiz yıldızların, yörüngeleri itibariyle gezegene kütle çekim etkisi yaptığı ve bu etkinin de gezegenin anayıldıza yakın durmasının nedenlerinden biri olduğunu düşünüyor. İşte gaz topu gezegenin yıldızına bu yakınlıkta yine de meydana gelebilmiş olması bilim insanını şaşırtıyor. Astronomlar yeni çokyıldızlı gezegenler keşfetme umuduyla teleskoplarını uzaya çeviriyor. Tahminlere göre, çokyıldızlı gezegenlerin sayısının Dünya gibi ‘tek-yıldızlı’lara göre daha yüksek. Kaynak: www.ntvmsnbc.com