Türkmenler yurtlarına dönüyor

Saddam rejiminin bitiminden sonra binlerce Türkmen, zor şartlar altında terk ettikleri vatanlarına geri dönüyor.

Irak’ın devrik devlet başkanı Saddam Hüseyin’in zulmünden kaçabilen Türkmenler, yıllar boyunca dünyanın farklı yerlerine göç etti. 10 bini aşkın Türkmen de Irak’ı terk ederek Türkiye’nin çeşitli illerine yerleşti. Irak Türkmenlerinin yoğunlukla yaşadığı İstanbul, Ankara ve İzmir’deki birçok Türkmen evinde, tersine göç hareketliliği yaşanıyor. Eşyalar toplanıp TIR’lara yükleniyor, Habur’a gidiş için biletler alınıyor. İstanbul’da bulunan Irak Türkleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Genel Başkanı Kemal Beyatlı, Türkiye genelinde yaklaşık 15 bin civarında Irak Türkmen’i bulunduğunu açıkladı. İstanbul’dan her gün 2 otobüs dolusu Irak Türkmeni’nin Kerkük’e geri döndüğünü söyleyen Beyatlı şöyle konuştu: “Kerkük’e yolculuk 30 saat sürdüğü için 3–5 aile aralarında anlaşıp bir otobüste birlikte seyahat ediyor. Yıllar önce Türkiye’de oturma izni alamayan, bu nedenle yurtdışına çıkan Irak Türkleri de dünyanın farklı yerlerinden Kerkük’e göç etmeye başladı. Türkmen kardeşlerimizin birçoğu Kerkük’te yeni bir hayata başlayacak. Türkiye’de doğan çocuğum Kerkük’e gittiğimizde oradan ayrılmak istemedi. Bazı Türkmen kardeşlerimiz Irak’tan apar topar çıktığı için Irak pasaportunu alamadılar. Bu nedenle Kerkük’e gidişlerinde sıkıntı yaşıyorlar.” açıklamasında bulunuyor. Beyatlı, maddi durumu iyi olmayan Türkmenlere de geri dönüş için destek verdiklerini, hem bilet masraflarını karşıladıklarını, hem de cep harçlığı verdiklerini kaydetti. ABD’nin Irak’a operasyonun sona ermesinin ardından İzmir’de 100’ün üzerinde Türkmen, ülkesine göç etti. Yıllardır görmedikleri memleketleri Kerkük’e gitmenin heyecanıyla İzmir Şehirler Arası Otobüs Terminali’ne gelen Türkmen aileler duygularını anlattı. Göçe hazırlanan ailelerden biri Demirci ailesi. Serdar Demirci, 17 yıl önce Saddam Hüseyin’in baskısından kurtulmak için ailesiyle birlikte zorlu ve tehlikeli bir yolculuktan sonra Türkiye’ye varabilmiş. Kerkük’ten birkaç eşyasını yanına alarak yola çıkan Demirci, zorlu yolculuğu şöyle anlatıyor: “Oğlum Murat 40 günlük, kızım Meral 1,5 yaşındaydı. Kerkük’ten Erbil’e otobüsle gittik. Ağır kış şartları altında katırlarla dağlardan geçerek 7 günlük zorlu yolculuktan sonra sınırdan İran’a geçtik. Yakalansaydık kurşuna dizilecektik. İltica talebimize Türkiye’den olumlu cevap gelince Türkiye’ye geldik. 1 gün Ankara’da kaldıktan sonra İzmir’e geçtik. İzmir’de halıcılıkla uğraşmaya başladım.” Serdar Demirci için Kerkük’e gitmenin ayrı bir önemi var. Demirci, Irak ordusunda general rütbesinde görev yapan ve İran–Irak Savaşı sırasında gittiği seferde kaybolan abisi Emir Demirci’nin izini bulmaya çalışıyor. İran–Irak Savaşı sırasında kendisi de asker olan Demirci, “Abim, Irak ordusunda 8 bin askere komutanlık yapıyordu. İran–Irak Savaşı’nda Bağdat’a gittiğini duyduk ve bir daha da ondan haber alamadık. Ben de asker iken İran’da esir kamplarında kaldım. Esir kampında abimi aradım; ama ulaşamadım. Daha sonra Kızılhaç’a mektup yazdım; ama hiçbirine cevap gelmedi. 17 yıl aradan sonra geçen günlerde Kerkük’e gittim. 44 cesedin bulunduğu toplu mezarda abimin künyesini aradım. İzine rastlayamadım.” dedi. Abisini ölü ya da diri görmek istediğini belirten Demirci, Kerkük’e vardıktan sonra toplu mezarlarda abisinin cesedini aramaya devam edeceğini söylüyor. Demirci’nin eşi Özlem Demirci ise 17 yıldır Kerkük’ü görmediğini ve Türkiye’ye çok alıştıklarını vurguladı. Sadece telefonla hasret giderebildiğini yakınlarını görme heyecanını içinde taşıdığını belirten Demirci, Amerika ile Türkiye arasında yaşanan asker krizinin kendilerini tedirgin ettiğini anlattı. 40 günlük iken annesinin kucağında Türkiye’ye gelen Murat Demirci de şimdi 17 yaşında. Türkiye’de liseyi yeni bitiren ve ÖSS’ye giren Murat da hiç görmediği Kerkük’e gideceği için çok heyecanlı olduğunu dile getiriyor. Göç eden ailelerden biri de Türkçü ailesi. Irak Türkmenleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği İzmir Şube Başkanı Turan Türkçü, 25 yıl önce dışarıda üniversite eğitimi almak üzere çıktığı Irak’a bir daha geri dönmemiş. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi Bölümü’nü bitirdikten sonra ailesiyle birlikte İzmir’e yerleşen Turan Türkçü, anne ve babası ile tüm yakınlarının Kerkük’te bulunduğunu belirtiyor. Türkçü, “Kerküklüler yıllarca çok acı çekti. Saddam rejiminin baskısıyla kültürümüz unutturuldu. Ama savaşın ardından o günler geride kaldı. Hepimiz Kerkük’e gidip orada acıların izlerini silmek istiyoruz. Burada herkesin kurulmuş bir düzeni vardı. Ama insanlar Kerkük’e gidip kendi vatanlarında yeni bir düzen kuracaklar. Türk halkına misafirperverliklerinden dolayı çok teşekkür ediyoruz.” şeklinde konuştu.