Türkiye'yi batıran gerçekler bunlar

Türkiye'de vaktinde tamamlanmayan inşaatlara devlet trilyonlarca lira harcıyor. Bitirilmeyen yatırımlar için önceden alınan malzemeler ise depolarda çürüyor.

Türkiye’nin başı, yeterli ödenek ayırmadan başlatılan yatırımlarla dertte. Bugün ülkenin hemen her yerinde ‘yetersiz ödenek’ nedeniyle kaplumbağa hızıyla ilerleyen veya rantabl olmadığı gerekçesiyle çürümeye terk edilen yüzlerce kamu yatırımı var. Vaktinde tamamlanmayan bu inşaatlar için devlet trilyonlarca lira harcıyor. Bitirilmeyen yatırımlar için önceden alınan malzemeler ise depolarda çürüyor. Fethiye Yeni Devlet Hastanesi inşaatı, geciken ve askıya alınan ödemeler nedeniyle öngörülen süreden çok daha sonra tamamlanan kamu yatırımlarından biri. 1995 yılında yapılan şartnameye göre inşaatın 1997 yılında bitirilmesi planlanıyordu. Ancak, yapımı 2003’e sarkınca, 1,2 trilyona ihale edilen hastanenin maliyeti 50 trilyonu buldu. İnşaat sürerken satın alınan 2,5 milyon dolarlık tıbbî cihaz ise 8 yıl boyunca depoda bekletildi. Hastane açıldığında ise cihazların garanti süreleri dolmuştu. Ancak cihazlar buna rağmen hastaneye monte edildi. 1995 yılında gerçekleştirilen ihale ile Fethiye’de kurulan Yeni Devlet Hastanesi’nin ihalesi 1,2 trilyona AKFEN İnşaat Turizm Ticaret AŞ firmasına verildi. Şartnameye göre hastane inşaatı 720 günde tamamlanacaktı. Ancak beklenen olmadı. Bazı iktidarların hastane için ayrılan ödeneği ‘öncelikli değil’ diyerek kısması, bazılarının ise hastaneyi ‘gereksiz görerek’ ödenekleri durdurması inşaat süresini 4 kat uzattı. Küçük ödeneklerle tamamlanmaya çalışılan hastanenin maliyeti katlanarak arttı. 1,2 trilyona ihale edilen hastane, devlete 45 katı fazlaya (50 trilyon) mal oldu. Sıkıntılar bununla da bitmedi. Yeni yapılan hastanede kullanılacak tıbbî cihazlar için 1997 yılında ihale açıldı. İhaleyi, 2,5 milyon dolar fiyat teklif eden Fransız Sagexport ve İngiliz Hospilab firmaları aldı. Dünya Bankası kredisi ile alınan cihazlar şartnameye uygun olarak teslim edildi. Ancak hastane inşaatının uzadıkça uzaması dönemin en iyi cihazlarına deponun yolunu gösterdi. Tıbbî cihazlar Sağlık Bakanlığı’nın İzmir’deki 1 No’lu Ana Tamir Atölyesi depolarında 8 yıl bekletildi. Garanti süreleri dolan cihazların Fethiye Yeni Devlet Hastanesi’ne getirilmesi ise 2005’i buldu. Fransız Sagexport firması yetkilisi Mehmet Akkoyunlu, cihazların hastane inşaatı tamamlanmadığı için montajının yapılamadığını söylüyor. Sekiz yıl önce alınan cihazların ortalama garanti süresinin iki yıl olduğunu kaydeden Akkoyunlu, “Bundan sonra garanti vermemiz söz konusu değil.” diyor. Hastane inşaatını 8 yılda ancak bitirebilen AKFEN İnşaat Turizm Ticaret AŞ’nin Proje Müdürü Zafer Koçak ise sorumluluğun dönemin hükümetlerine ait olduğunu dile getiriyor. Koçak, “O dönemde değişen hükümetler nedeniyle hak edişlerimizde gecikmeler oldu. Kaynak olmadan başlanan projeler ve değişen hükümetler proje maliyetini doğal olarak artırıyor.” dedi. Fethiye Devlet Hastanesi Başhekimi Opr. Dr. Ramazan Üyük ise cihazların sağlam olup olmadıkları konusunda fikir sahibi olmadığını söylüyor. Montajına başlanan cihazların arasında, ikisi seyyar 5 tane röntgen makinesi, 2 diş ünitesi, 3 adet tam donanımlı elektronik çocuk küvezi, 7 adet ameliyat masası, cerrahi setler bulunuyor. 60 katrilyonluk bitirilmeyen proje bulunuyor Anadolu'nun hemen hemen her yerinde bitmeyi bekleyen, kültür merkezleri, hastaneler, karakollar, devlet daireleri var. Sadece 2002 senesinde işlevini yitirdiği için terk edilen kamu yatırım adedi 1002. Programdan çıkarılan projelerin toplam değeri aynı yılın fiyatlarıyla 2 katrilyon. Bu projelere 2001 yılı itibarıyla yapılmış olan kümülatif harcama tutarı ise 500 trilyon TL. Halen tamamlanmamış yatırımların proje tutarının 60 katrilyondan fazla olduğu tahmin ediliyor. Geçtiğimiz yıl 3 bin 555 projenin yer aldığı yatırım programında bu sene toplulaştırma çalışmalarının da etkisiyle sayı 2 bin 627'ye çekildi. Bu yıl projelere tahsis edilen miktar ise toplam 16,1 katrilyon. 2005 programında yer alan projelerin toplam maliyeti 206,6 katrilyon olarak belirlendi. 2 bin 627 proje için 2004 yılı sonu itibarıyla gerçekleşen kümülatif toplam harcama tutarı ise 84 katrilyon. Kaynak: Zaman Gazetesi.