Türkiye'nin üç boyutlu haritası çıkıyor

TÜBİTAK gelecek yıl Türkiye'nin görüntülerini üç boyutlu arazi modelleri ile yayabilecek..

Yerli yazılım platformunda geliştirilecek web tabanlı arayüzle kullanıcılar çekilen görüntüleri anında görebilecek, güncel görüntü siparişlerini verebilecek ve istedikleri görüntüleri de ücretsiz indirebilecek.

Türkiye'nin, RASAT'la uydu teknolojilerinde özellikle diğer ülkelerle ilgili veri toplamada dışa bağımlılığı en aza inecek.

TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Müdür Teknik Yardımcısı Dr. Emin Bank, büyük oranda yerli kaynaklarla Türkiye'de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusu RASAT'ın 7,5 metre siyah beyaz, 15 metre çok bantlı görüntüleme yeteneğine sahip olduğunu anlattı.

93 kg ağırlığında olan ve 678 kilometre yükseklikteki yörüngede bulunan RASAT'ın çektiği bir kare görüntünün 900 kilometrekare alanı kapsadığını, bir kare görüntünün dosya boyutunun da 28,9 MB olduğunu belirten Bank, halen uydu depolama biriminin 32 kare görüntüyü depolayabildiğini, Nisan ayında yüklenecek yeni yazılımla hafızanın iki katına çıkacağını söyledi.Bir kare görüntünün S band ile 160 saniyede, x band ile 4 saniyede indirilebildiğini aktaran Bank, ''Şu anda RASAT'tan istediğimiz an görüntü alabiliyoruz. Ankara'da bulunan yer istasyonundan günde 4 defa 10'ar dakika süre ile toplam 40 dakika haberleşme sağlayabiliyoruz'' dedi.

"TÜRKİYE YENİ UYDULARIYLA GÜÇ KAZANACAK"
Bank, Türkiye'nin bu yılın sonuna kadar Türkiye ve yakın çevresinin 7,5 metre çözünürlüklü RASAT uydu görüntüleri ile kaplanmasının planlandığını bildirdi.

Bunun için Türkiye'yi kapsayacak yaklaşık bin 200 civarındaki RASAT uydu görüntüsünün kullanılacağını belirten Bank, bu görüntülerin Türkiye Coğrafi Bilgi Sisteminin temel altlık verisi niteliğiyle kamu kurum ve kuruluşlarının kullanımına sunulacağını açıkladı.

Gelecek yıl içerisinde stereo (üç boyutlu) görüntülerin de alınacağını ve Türkiye ile yakın çevresinin 7,5 metre çözünürlüklü Sayısal Arazi Modeli'nin elde edilmiş olacağını belirten Bank, şu bilgileri verdi:

''RASAT'dan elde edeceğimiz görüntüleri ulusal coğrafi bilgi sistemine buradan servis edeceğiz. Tüm bu görüntüleri kamuya açacağız ve bu görüntüler ücretsiz kullanılabilecek.

Biz artık RASAT'la 7,5 metre çözünürlükte Türkiye'nin arazi modeline sahip olabileceğiz. Halen ücretsiz olarak elde edilebilecek arazi modeli hassasiyetleri ile kıyaslandığında önemli hassasiyette bir veri oluşturacağımızı düşünüyorum. Diğer yandan dünyada istediğimiz yerin üç boyutlu arazi modelini çıkarabilme yeteneğini kazanmamızın da çok önemli olduğunu değerlendiriyorum. Bugüne kadar uçaklarımızla sadece yurtiçi görüntü alınabiliyor ve bunlarla arazi modeli oluşturabiliyorken bundan sonra istediğimiz yerin görüntüsünü alabilecek ve arazi modelini de oluşturabilecek güce kavuşuyoruz.''

RASAT'tan önce dünyanın herhangi bir noktasına ilişkin üç boyutlu arazi modellerinin alınması konusunda dışa bağımlılık bulunduğunu ifade eden Bank, ''Şimdi RASAT'la 7,5 metre çözünürlükte dünyanın istenilen bir bölgesinin fotoğrafını alabiliyoruz. Bundan sonra Türkiye'nin üreteceği diğer nitelikli uydularımızla daha da hassas görüntüler alabileceğiz'' şeklinde konuştu.

YENİ YAZILIMLAR KULLANILIYOR
RASAT görüntülerinin şehir bölge planlama, ormancılık, tarım, afet yönetimi ve benzeri amaçlarla kullanılmasının hedeflendiğini ancak yakın kızıl ötesi kameradan yoksun olması sebebiyle bu hedeflerin kısmen sağlanabileceğini dile getiren Bank, şöyle konuştu:

''Dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla yazılım geliştirme, donanım tasarımı ve donanım üretimi konularında yerlilik oranını mümkün olduğunca artırmak istiyoruz. Yazlımda yüzde 87'lik bir yerlilik oranını hedeflenmiş durumda ve halen yüzde 68 oranında yerliliği yakalamış durumdayız. Görüntülerin yer istasyonunda OpenGIS uyumlu servislerle kullanıma açılması ve ihtiyaç duyulan arayüzlerin kendi uzmanlarımızca kolaylıkla geliştirilebilmesi amacıyla yerli yazılım kullanılmaktadır.

Geliştirmekte olduğumuz web tabanlı arayüz ile kullanıcılar çekilen görüntüleri anında görebilecek, güncel görüntü siparişlerini verebilecek ve istedikleri görüntüleri de ücretsiz indirebilecek. Önümüzdeki yıllarda daha kabiliyetli ve daha yüksek çözünürlüklü uydular elde edilecek ve bu görüntüler sağlanan platformdan sürekli yayınlanacak''

YURT DIŞINDAN DA TALEPLE GELİYOR
Dr. Bank, RASAT'ın görüntülerinin Çin, Kore, Japonya gibi ülkelerden araştırma çalışmalarında kullanmak üzere talep edildiğini de belirtti.

RASAT görüntülerini inceleme amaçlı talep eden ülkelere kendi ülkelerine ait görüntü vermeyi planladıklarını dile getiren Bank, ''Ancak bir ülkeye başka ülkenin görüntülerini vermek Dışişleri Bakanlığından izin alınmasını gerektiren bir konu olacak'' diye konuştu.

Dr. Emin Bank, RASAT'ın alçak irtifalı yer gözlem uydusu olduğunu dile getirerek, ''Amerika ve Rusya 1960'larda uydu fırlattı. Bugün 8-10 ülke çok farklı niteliklerde, çok hassas çözünürlüklerde uyduları üretip, fırlatabiliyor ve işletebiliyor. Bunu göz önünde tuttuğumuzda bizim uzay teknolojisinin çok başında olduğumuzu, halen RASAT ile çok küçük bir işi başarmış durumda olduğumuzu, başta fırlatma yetenekleri olmak üzere kazanmamaız gereken çok fazla yetenek ve başarmamız gereken önemli hedefler olduğunun bilincindeyiz. Bu hedefleri yerleştirmek için Türkiye'nin bu alandaki yeteneklerini ortak bir paydada buluşturması ve etkin kullanması gerekiyor'' dedi.