Türkiye'nin Rus doğal gazına ve petrole bağımlılığı ne durumda? Bakan Fatih Dönmez açıkladı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Rusya'nın Ukrayna'ya yaptığı işgal harekatı sonrası yaşanan gıda sıkıntısının yanı sıra doğal gaz ve petrol temini ile ilgili konuştu. Türkiye doğal gaz ve petrolde Rusya'ya ne kadar bağımlı? Gazprom ile sıkıntı yaşanacak mı?

Bakan Fatih Dönmez, CNN Türk'te Hakan Çelik'in konuğu oldu. Bakan Dönmez'in konuşmasından öne çıkanlar şöyle:

"Bu sene özellikle yıl başından sonra bereketli geçiyor. Şu anda da içinde bulunduğumuz İstanbul ve çevresinde yoğun kar yağışı uyarısı olan Trakya’da, Sakarya bölgesi ve Uludağ civarında 5 dağıtım bölgemiz var. 4 bin 600 civarında personel şu anda teyakkuzda olası arızalar gündeme geldiğinde müdahale etmek üzere.

Biz şirket yöneticileriyle yaptığımız toplantıda değişen iklim şartlarına karşı şebekenin güçlendirilmesi için çalışmalar yapıyoruz. 7-24 hizmete amade yapmak durumundasınız. Elektrik dağıtımında 100 bin civarında bir personel çalışıyor. Kesinti olmaması için gerekli tedbirleri aldık ve alıyoruz.

İsrail ile enerjide işbirliği var mı?
Geçtiğimiz günlerde İsrail Cumhurbaşkanı Ankara’daydı. Sayın Cumhurbaşkanımız da ifade etti. 'Enerji Bakanımız oraya gidecek ve temaslara başlayacak' dedi. Nisan gibi olur diye düşünüyoruz. Bundan 5-6 yıl kadar önce teknik düzeyde Doğu Akdeniz’de keşfedilen gazların Türkiye ve Avrupa’ya nakli ile ilgili temaslarımız olmuştu. Onların yeni rotalara da ihtiyacı var. Doğu Akdeniz’de sadece İsrail de keşif yapmadı. Mısır’da da bir keşif oldu. Bizim çalışmalarımız devam ediyor. Doğu Akdeniz hidrokarbon açısından potansiyeli yüksek bir bölge olarak öne çıkıyor. İki ülke de üretime başladılar. İsrail’in açıkladığı keşiflere baktığımızda 2 trilyon metreküp doğal gazı söz konusudur. Onlar ilk etapta kendi iç ihtiyaçları için karşılıyorlar. Pazar bulamıyorsanız ekonomik olarak size faydası yoktur demektir. En kısa yol Türkiye’den geçiyor.

En ekonomik yol Türkiye
Son 5-6 yılda temaslar kesilmişti. Onlar başka alternatif yollar da aradılar Avrupa’ya sualtından götürülmesine ilişkin olarak. Biz o günlerde de söylemiştik bunun ekonomik bir tarafı yok. Pazara gittiğinde gazın rekabetçi de olması lazım. Şu anda en ekonomik güzergah Türkiye olarak gözüküyor.

Bu işte karşılıklı tarafların uyuşmasıyla ilgili bir hadise. 500-600 km’lik bir hat gerekiyor. Bizim topraklarımızda mevcut hatlarımız var. Bir kısmı oradan rahatlıkla transfer edilebilir. İlerde daha yüksek miktarın taşınması gündeme gelirse ilave boru hatları yapmakta gerekebilir. İlk etapta bir gelecek gazı yurt içinde yapabiliriz. Swap'ta kullanılabilir. 10 birim alırsınız aynı gazın yurt dışına çıkması gerekmez başka kaynaklı bir gaz yurt dışına çıkabilir.

Avrupa'nın bağımlılığı
Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığı yüzde 40. Yeni kaynakların rezervlerinin üretime hazırlanması süreye ihtiyaç duyan süreçlerdir. AB henüz netleştirmedi. En azından niyetini ortaya koydu. 'Rusya’ya bağımlılığı azaltmak istiyoruz yeni kaynaklara ihtiyacımız var' dedi.

Enerji konusunda sıkıntı yaşama ihtimalimiz var mı?
Şu an için söz konusu değil. Cumhurbaşkanımız da açıkladı. Biz yaptırımların tarafı olmak istemiyoruz. İyi ticari ilişkilerimiz var. Diplomasi aracıyla çözmenin tarafı olduğumuzu ifade etmiştik. Gaz konusunda bir sıkıntı yaşamadığımızı kontrat bazında sevkiyatlara uyduklarında görüyoruz. 1986’da biz ilk doğal gazı Sovyetler Birliği’nden almıştık. Ukrayna, Romanya, Bulgaristan üzerinden Batı hattı dediğimiz hattan alıyorduk. İki sene önce Türk Akımı bitti biz doğrudan Karadeniz’in altından doğrudan Tekirdağ Kıyıköy’den alır vaziyete geldik.

Türkiye'nin doğal gaz sıkıntısı yok
Geçmişte Ukrayna üzerinden gelen hatta sorunlar vardı. Zaman zaman geçmişte benzeri sıkıntılar olmuştu. İki senedir teknik sıkıntı yaşamıyoruz.

Akkuyu nükleer santralinde bir problem var mı?
Hükümetler arası anlaşma ile Rusya Rosatom kurulu var. Burada Rosatom fiilen yatırımcı pozisyonundadır. Yatırımla alakalı birtakım taahhütleri var. 2023’te ilk üniteyi devreye alacağız. Şu an itibarıyla bize yansıyan bir gecikme yok. Ağırlıklı olarak ekipmanları Rusya’dan gönderiyorlar. Farklı ülkelerden de ekipman gönderildiği oluyor. An itibarıyla sahada iş yürüyor."