Türkiyenin göz bebeği kartallar

Türkiye'de sayıları her geçen gün azalan şah kartallar, uydudan izleniyor. Koleksiyoncular ise değer biçemiyor.

Trakya Üniversitesi (TÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kaya, koleksiyoncular ve yaşam alanlarının yok edilmesi nedeniyle dünyada ve ülkemizde şah kartalların sayısının hızla azaldığını belirterek, Trakya bölgesinde 19 yuva tespit edildiğini söyledi.

Kaya, yaptığı açıklamada, şah kartalların Türkiye ve Avrupa'da nadir bulunan bir türler listesinde olduğunu, ulusal düzeyde “tehlikede” , küresel ölçekte ise “hassas” olarak listelendiğini belirtti.

Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de şah kartallarla ilgili birçok çalışma yapıldığını anlatan Kaya, şunları söyledi:

“Koleksiyoncular ve yaşam alanlarının yok edilmesi nedeniyle dünyada ve ülkemizde şah kartalların sayısı hızla azalmaktadır. Şah kartallarla ilgili yapılan araştırmalarda amaç, bu kuşlarla ilgili koruma ve yaşatma tedbiri almaktır. Son günlerde şah kartallarla Trakya bölgesinde 19 yuva tespit edilmiştir. Bu yuvalardaki yavrulardan bazılarına uydu bağlantılı vericiler bağlayarak dağılımları, göç yolları ve davranışları gibi bilgiler izlenmektedir. Koruma çalışmalarına ışık tutacak olan bu çalışmalar sayesinde, bu türün varlığını tehdit eden sebepler belirlenerek koruma tedbirleri alınabilir.”

Türkiye'de yapılan araştırmalarda şah kartal popülasyonunun 150 çiftin üzerinde olduğunu tahmin ettiklerini anlatan Kaya, bu sayının bütün Avrupa'da 1400 civarında olduğunu belirtti.

“ZAYIF YAVRU, AİLESİ TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜKTEN SONRA YENİR”

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kaya, şah kartalların yuvalarını, genelde yerleşim yerlerine çok uzak olmayan açık arazilerde ve az ağaçlık alanlarda büyük ve yüksek ağaçlara yaptığını söyledi.

Şah kartalların besinlerini genellikle küçük memeli hayvanlar ve küçük kuşların oluşturduğunu belirtirken, genellikle 4-5 yılda üreyecek olgunluğa ulaştıklarını anlattı.

TÜ Öğretim üyesi Kaya, şah kartalların genellikle iki yumurta yaptığını belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:

“43 günlük kuluçka süresini tamamlayan yavrular, yaklaşık iki ayda uçmaya başlar. Yavrulardan zayıf olanı ailesi tarafında öldürülerek yenir. Güçlü yavru gelişimini tamamlar. Yavrular aynı büyüklükte ise genellikle ikisi de gelişimini tamamlar.”