Türkiye'nin dört bir yanı şantiye gibi

Yıllardır tek bir çivi bile çakılmayan bir çok ilde, 5084 sayılı teşvik yasasıyla yatırım ve üretim heyecanı yaşıyor. Tevşik kapsamına alınan iller şantiye görüntüsü veriyor.

Hükümetin, şubat ayında uygulamaya koyduğu yasa çerçevesinde milli geliri 1500 doların altında olan 36 ilin bir çoğunda 10 yılda yapılmayan yatırımlar 7 ayda geldi. Özellikle Batı ve Orta Anadolu bölgesindeki teşvikli illere yatırımcı yağdı. Yıllardır doldurulamayan yatırım için ayrılmış parseller kısa sürede tamamen doldu. Çoğu ilde yeni organize sanayi kurulma çalışmaları devam ediyor. Teşvik yasası, bu illeri tatlı bir yatırımcı çekme yarışına sürüklerken bu bölgelere milyonlarca dolarlık yatırım yapılıyor onbinlerce insan iş buluyor. Temeller peş peşe Sivas’ta ve Kırşehir’de geçtiğimiz günlerde 41 temel atılırken toplu temel atma kervanına Malatya ve Tokat önümüzdeki günlerde katılıyor. Teşviğin Anadolu’ya şu an esas katkısı moral ve psikolojik kazançlarda oldu. Teşvik yasası, bu bölgelerde işsizlik ve üretimsizlikten doğan umutsuzluk zincirinin kırılmasına katkıda bulunurken diğer yandan da insanların psikolojisini değiştirerek geleceğe daha iyimser bakmalarını sağlamaya başladı. Doğuya yatırımcı gelmiyor Teşvik yasası Batı ve Orta Anadolu bölgelerinde yatırım bayramı yaşatırken, doğu illerinin büyük bir kısmı bu rüzgardan nasibini alamıyor. Yatırımcıların aynı şartlara sahip batı bölgelerini seçmesi bu bölgeleri yatırımdan mahrum bırakıyor. Bu illere gelen yatırımın miktarı bir elin parmaklarını geçmiyor. Bu bölgelere de teşvikin verimli olabilmesi için daha ayrıcalıklı muafiyetlerin getirilmesi gerektiği belirtiliyor. Diğer yandan teşvik yasasının daha faydalı olması ve tam anlamıyla işsizlik ve göç problemlerine çözüm olabilmesi için sektörel bazda teşvikin daha faydalı olacağını savunanlar da mevcut. Başbakan Erdoğan’ın, bir süre önce verdiği teşvikle ilgili eksikliklerin tamamlanacağı mesajı da özellikle doğu illerinde umutları yeniden yeşertiyor. Boş arsa kalmadı Teşvik yasasıyla illerine gelen yatırımcılardan memnun olduklarını söyleyen Giresun Vali Vekili Ömer Karaman “İlimize toplam 49 yatırım geldi. Bunların içinde aralarında ulusal ve uluslararası çapta işler yapan 5 büyük firma var. Bunlar Damat Tween, gemicilik sanayiinde Torgem, Akın çorapları, tarımda Ömer Hekim ve Poli Mobilya. Bu parsellerin hepsi yatırımcılara verildi. Artık boş arsa kalmadı. Bu yatırımlar sadece fındığa bağlı gibi görünen Giresun’un sanayileşmesine katkıda bulunacak” dedi. Başbakandan olumlu mesaj Teşvik yasasının çıkmasında ve eksikliklerin tamamlanması için yoğun bir gayret içinde olan Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Umut Oran, Başbakanın teşvik yasasının eksikliklerinin tamamlanacağı mesajlarını olumlu bulduğunu söyledi. Oran “Biz bu eksiklikleri Sayın Başbakana söylemiştik. O da kabul etti ve biz bunu oldukça olumlu buluyoruz. Doğudaki iller için daha farklı vergi muafiyetleri getirilmesi lazım. Ücretlerin üzerindeki vergi muafiyetlerinin kademelendirilmesi lazım. Ayrıca bölgesel asgari ücret uygulaması da geri kalmış bölgelerde yatırımı artırıcı rol oynayabilir. Batıdaki illerde ise bu yasa yatırımcı çekti” dedi. 10 bin kişiye iş imkânı Adıyaman Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Zafer Ersoy yatırım bayramını şöyle anlattı: Yatırımcı çekmek için yaptığımız çalışmalar yanında komşu ülkeler ile Orta Ooğu’ya yakınlık gibi sebeplerle 81 parselin tamamı doldu. 15 firma faaliyete başladı, 30’u inşaat halinde. Sanko Türkiye’nin en büyük tekstil fabrikasını ilimize kuruyor. Umutsuzluk dağılıyor. IMF politikaları çerçevesinde tütün üretilemeyince çalışabilir yaşta toplam 68 bin kişi işsiz kaldı. Yıl sonuna kadar yeni yatırımlar 10 bin kişiye iş imkanı sağlayacak. Toplam yatırımların değeri şu an 300 milyon doları buldu. Dönüm noktası olacak Kırşehir Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Mehmet Çopuroğlu: “Parsellerimizin bir çoğu satıldı parsel tahsisi devam ediyor. 27 fabrikanın temelini attık.Toplam 59 yatırımcı müracaat etti. Fabrikaların faaliyete girmesiyle 14 olan fabrika sayımız 59’a çıkacak. Ev tekstili üzerine bir firma Alman ortağıyla birlikte geliyor. 2000 kişiye yakın istihdam sağlanacak. 8500 civarında işsizimiz var. Teşvikle işsizlerin yarısının iş sahibi olmasını bekliyoruz. 27 milyon dolarlık ihracatımızı 2’ye katlayacağız. 10 yılda yapılan yatırımı 3 ayda aldık.” Teşvikle yatırım iklimi değişti Malatya Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Mücahit Fındıklı, illerinin teşvik yasasıyla yeni bir yatırım iklimi yakaladığını vurgulayarak Anadolu’da Kayseri, Gaziantep gibi illerin sayısının çoğaltılması gerektiğini belirtti. Fındıklı, teşvikle ilgili hükümete çok teşekkür etti ve şunları söyledi: “Anadolu yeni bir heyecan yakaladı. 37 milyon dolarlık yatırım oldu. Doğu-batı kalkınmışlık farkının giderilmesinde önemli katkısı olacak. Üretim artacak, işsizlik azalacak. Teşvik, şartları zor olan illerde müteşebbisi tetikliyor. Organize sanayi bölgesinde önceden 39 yeri zor sattık. Şimdi 161 parsellik yer 2 ay içinde sahiplerini buldu. 38 yer de inşaat halinde. Biten 19 tesis açılacak. Bu teşvik, bekleyenleri de tetikliyor. Anadolu’da Antepler Kayseriler çoğalmalı. Malatya Turgut Özal’ın teşvikleriyle 250 yatırıma ulaşmıştı. O tarihten bu yana ciddi yatırım olmadı. Şu an buna 142 yer daha eklendi ve toplam 165 milyon dolarlık bir yatırıma ulaşılma sözkonusu oldu.” Ümitsizlik zinciri kırıldı Düzce Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Veysel Çakar, çeşitli problemlerden dolayı yatırımcıların illerine geç geldiğini vurgulayarak teşvik yasasındaki esas kazancın bölge insanına moral olduğunu söyledi. Organize sanayisinde yatırımcıların beklentilerine yakın geldiğini vurgulayan Çakar, şunları söyledi: “Bundan çok memnunuz. 1. Organize Sanayi tamamen doldu. İkincisi için yer tespitine çalışıyoruz. 30’un üzerinde başvuru oldu. Teşvikle birlikte yatırımların hızlanması ilimizde inşaat sektörünü canlandırdı. Teşvik ilimizde çok ciddi bir moral kaynağı oldu. İnsanlar geleceğe daha umutla bakmaya başladı. Yatırımlar üretime dönüştükten sonra başta işsizlik olmak üzere üretimsizlikten ve yatırımsızlıktan kaynaklanan problemlere çözüm olmaya başlayacağına inanıyorum. 10 yıllık yatırım 5 ayda geldi İllerine çok büyük bir oranda yatırımcının geldiğini söyleyen Sivas Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Osman Yıldırım şöyle konuştu: Toplam 50 yatırımcı geldi, 50 milyon dolarlık yatırım gerçekleşti. 41 fabrikanın temeli atıldı. Teşvikle birlite parsellerin tamamı doldu. 10 yılda gelen yatırımlar teşvik yasasıyla 5 ayda geldi. Şu ana kadar gelen yatırımlar 1500 kişiye istihdam sağladı. Bu sayı her geçen gün artacak. Sivas yatırım ve üretim şehri olacak. İnşallah çok kısa süre içinde de Sivas’tan yaşanan göç tersine dönecek. Organize sanayi bölgemizin birisi doldu, ikincisi kuruldu. Talepler devam ediyor. Yerlinin yanı sıra yabancı yatırımcılar da ilimizi tercih ediyor. Erzurum yatırımcı çekememekten dertli Teşvik yasasıyla Anadolu’nun bir çok bölgesine yatırımcı çekilirken özellikle doğu illeri aynı şartlara sahip olmaktan dolayı yatırımcı çekemiyor. Erzurum Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Lütfü Yücelik, yasanın bu haliyle kendilerinin yatırımcı çekemeyeklerin belirtirken “Yatırımcı aynı şartlara sahip olan batıdaki teşvikli illeri tercih ediyor. Yatırım gelmesi için buralara bir miktar daha muafiyet lazım. Özellikle istihdam üzerindeki vergi muafiyetleri sağlanırsa yatırımcı gelebilir” dedi. Şantiyeye dönüştü Teşvik yasasının yürürlüğe girmesiyle, yıllardır virane olan organize sanayi bölgelerinde yeni fabrikaların temeli atıldı, buralar şantiyeye dönüştü. 6 Şubat 2004’te yürürlüğe giren ve enerjide, vergide indirim ve bedelsiz arsa tahsisine imkan sağlayan yasayla, 36 ilden batıda ve Orta Anadolu’da olanlara yatırım yağdı. Güneydoğu Anadolu’da ise Diyarbakır ve Adıyaman gibi iller yatırımcı çekerken, diğer iller umduğunu bulamadı. Kaynak: Türkiye