Türkiye'den 'uzay' hamlesi! Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank detayları anlattı

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank AA Editör Masası'nda Milli Uzay Programı'na ilişkin değerlendirmede bulundu."Türkiye'yi uzayda bir üst lige taşımak amacındayız. " diyen Varank, "Cumhurbaşkanı'mızın gönlünden geçen bir kadın astronotun uzaya gitmesi. En uygun vatandaşımızın orada misyonu gerçekleştirmesini sağlayacağız" dedi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, AA Editör Masası'nda gündeme ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

"Türkiye bir uzay ülkesi derken abartılı konuşmuyoruz. Uzay alanında yetişmiş insanları olan bir ülke ama bu kabiliyetlerin üst seviyeye taşınması için daha koordine edilmesi gerekiyordu. Sayın Cumhurbaşkanımız 2018'de Uzay Ajansı'nın kurulması istedi. Biz bu sürede çalışmalara devam ettik." diyen Varank,  Türk uzay yolculuğuna Türkçe isim arandığını belirtti. Aşı çalışmaları ile ilgili de konuşan Varank şunları kaydetti:

Türkiye Uzay Ajansı iddialı ama uzay alanında kabiliyetler kazandıracak, mevcut durumun üstüne çıkaracak, uzay ekonomisi noktasında önemli bir noktaya getirecek program hazırladı. Hangi alanlara yöneleceğiz bunlarla ilgili önemli hedefler var. 10 yıllık yol haritası denebilir. 

"Türkiye'yi çok daha katma değerli bir ülke haline getireceğiz"

Şu anda tüm dünya Türkiye'nin İHA noktasında geldiği seviyeyi konuşuyor. TOGG'da da doğru zamanda doğru yatırım yaptık. Bu yarışın getirisini götürüsünü hesaplamak önemli. 

Bir takım ülkeler parasını ödeyip aracı yaptırdık deyip reklam yapıyor. O ülkede oluşturulan ekonomiye bunun katkısı yok. Biz mevcut kabiliyetimizin farkındayız. Uzayda paranın nereden kazandırılabileceğini biliyor ve değerlendiriyoruz.  Türkiye'yi çok daha katma değerli bir ülke haline getireceğiz. 

"Sayın cumhurbaşkanımızın istediği bir kadın astronot gitmesidir"

Uzaya gidecek kişi hakkında; Bir turistik seyahat olmayacak. Ülkeler vatandaşımı uzaya gönderdim diyebilir. Biz böyle bir anlayışla yaklaşmıyoruz. Bu bilimsel bir çalışma olacak. Böyle bir durumun fiziki zorluklarını kaldıracak insanımızı seçerek uzaya göndereceğiz. Uluslararası uzay istasyonunda çalışma yapmasının önünü açmış olacağız. 

Uzayda dayanıklılığı test etmek istediğimiz bir şey olabilir, bir mini uydunun uzaya salınması olabilir. Cumhurbaşkanı'mızın gönlünden geçen bir kadın astronotun uzaya gitmesi. En uygun vatandaşımızın orada misyonu gerçekleştirmesini sağlayacağız.

Sonucunda en uygun vatandaşımızı uzaya göndereceğiz. Bilimsel vizyonu gerçekleştirmesini sağlayacağız. Şartlar uyuyorsa Cumhurbaşkanımızın pozitif ayrımcılığı kadınlar önde. 

"Türk uzay yolculuğuna Türkçe isim arıyoruz"

Astronot ismi hakkında; Dünya en çok bilinen astronot ve kozmonot ismi. Evet biz de burada gerçekten Türkçe bir isim bulmak istiyoruz. Madem vatandaşımızı göndereceğiz, madem yatırım da yapacağız. 2 yıl eğitim alması lazım. Gençler ve çocuklar için rol model olacak. Türkiye'nin önüne koyacağımız rol modelinin de Türkçe isimli olması gerekir. Türkiye'yi uzayda bir üst lige taşımak amacındayız. 

Sayın Cumhurbaşkanımızın siyaset tarzında kendine çok güveniyor olması ve vatandaşına aşılıyor olması çok önemli. Türkiye gayret ederse başaramayacağı hiçbir şey yok. Bilim insanlarımıza çok güveniyor. Uzay hepimizin ilgisini çekiyor ama özellikle gençlerin ilgisini çekiyor. 

"Sanayii ve teknolojide güçlü olmak zorundayız"

Sadece parayla bir takım işler olmuyor. Siyasi sahiplenme çok önemli. Devletimizin Başkanının sahipleniyor olması hem bize motivasyon sağlıyor hem de işleri kolaylaştırıyor. Bunu yarış olarak görüyoruz ve sorumluluk olarak görüyoruz. 

Medeniyetimizin bize yüklediği sorumlulukla bu yarışta olmak istiyoruz. Para kazanacağız derken sadece maddi yaklaşmıyoruz. Adalet için güçlü olmanız gerekiyor. Savunma, bilim sanayide güçlü olmanız gerekiyor. Bunu bir parçası olarak görüyoruz. 

"2 aşamalı planımız var"

Zor ve iddialı hedefler. Bunların en zoru ay misyonu ancak bizi en çok heyecanlandıran. İki aşamalı planımız var. 2023 sonunda kendi uzay aracımızı yakın yörüngeye çıkararak ama kendi geliştirdiğimiz özgün milli motorumuzu aya göndereceğiz. Sert iniş yapmasını sağlayacağız. 

Uzay aracını uluslararası işbirliğiyle çıkaracağız. Sert şu demek ilk aşamadan tek beklentimiz var. Hibrit motorumuzu uzayda ateşleyip... Hibrit şu demek yaygın 2 teknoloji var. Katı yakıt ve sıvı yakıtlı roket sistemleri. Hibrit dediğimiz katı ve sıvı yakıtları aynı anda kullanan, roketi durdurup tekrar çalıştırabileceğiniz bir teknoloji. 

Aracımızı yörüngeye çıkaracağız ve roketimizi ateşleyeceğiz. Roket teknolojisinde özgünlük... İlk misyonumuzda böyle bir aracı tasarlayabiliyor muyuz, yörüngeye çıkarınca kendi motorumuzu ateşleyebiliyor muyuz, kontrol edebiliyor muyuz, biz bunların testlerini gerçekleştireceğiz. 

"Uzay limanı için görüşmeler sürüyor"

Sonrasında 2. misyonumuzu gerçekleştireceğiz. Uzay limanı işletmesine sahip olmak. Türkiye coğrafi konum itibariyle uzay limanı işletmesiyle SpaceX'ten daha ucuza götüremez. Konum olarak uygun değil. Dost ve müttefik ülkelerle bunun çalışmalarını yapıyoruz. Ortak liman işletmesi için çalışmalar yapıyoruz. 

Kendi uzay aracımızı yörüngeye çıkarıp sonrasında belki uyduyu belki de yumuşak iniş yaparak ayda çalışma yapan 5 ülkeden biri olmak hedefimiz. Kendi özgün teknolojimizi 4 senedir çalışıyoruz. Biz bu kabiliyetlere sahibiz.  Hem uzay tarihçesi kazanacağız hem de uzay ekonomisinde gelişeceğiz. 

"3 ülkeyle imzalar atıldı, 2 ülkeyle imza aşamasında"

Ticari marka oluşturmak amaçlardan biri. Tek bir yapı, tek ulusal çalışma kurarak kaynakları bir araya toplayıp bir sinerji oluşturmak istiyoruz. Türkiye'de faaliyetler var roket çalışmaları Roketsan'da, Tübitak'ın çalışmaları var... İşte bunların hepsini bir araya toplamak amacımız. 

 Uluslararası işbirliklerini gerektiriyor. Uluslararası Uzay İstasyonu var. Her ülkenin kabiliyetleri birbiriyle alakalı değil. Türkiye Uzay Ajansı'nın kurulmasıyla yabancı ülkelerden geri dönüşler aldık. 3 ülkeyle anlaşmaları imzaladık. Pakistan ve Azerbaycan'la imzalar atılmak üzere. ABD, Rusya, Japonya, Hindistan, Çin bu ülkelerle ve bu ülkelerdeki şirketlerle görüşmelerimiz devam ediyor. 

Burada uzay alanında ülkelerin farklı yaklaşımları da var. İşbirliği daha fazla ön plana  çıkan alandan bahsediyoruz.  Orada da bizimle çalışmak isteyen kendileri teknolojilere sahip olan ancak güncellemeyen ülkeler bizimle işbirliği yapmak istiyor. 

Türkiye'ye heyecan vermek çok güzel bir şey. Bunlardan çok mutlu oluyoruz. Bu iş çok sahiplenildi. Vatandaşlarımızdaki heyecanı görüyoruz. Türk insanı çok zeki bazen sizi iğneleyen şeyler de oluyor ama espriler için vay be helal olsun diyorsunuz. 

Türkiye bu hedefleri başarabilirse dünyadaki 6-7 ülkeden bir tanesi olacak. İnsanlık tarihine katkı sağlamış ülkelerden biri olacak. Kennedy'nin ay misyonuyla ilgili konuşmasını dinledim. O günler büyük bir rekabet var. Sayın Cumhurbaşkanımızın da konuşmasını aynı heyecanla takip ettim. Türkiye'yi kendi teknolojisini üreten ve ekonomik katkı sağlayan bir ülke haline getireceğiz.

"Dünyadan da gerçekten çok güzel tepkiler oldu"

Göbeklitepe hakkında; Şöyle Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı genç ve dinamik bir ekip tarafından yönetiliyor. Arkadaşlarımız böyle bir şey hazırladı. Biz de Göbeklitepe bölgesini düşündük. Arkadaşlarımız gece onu diktiler. Dünyadan da gerçekten çok güzel tepkiler oldu. Ciddi yansımalar oldu. Ucuz bir reklam metodu diyebiliriz. Gençlerin zekasını görmüş olduk. Milli Uzay Prgramı'nın heyecanını artıracak bir çalışma olarak yaptılar. Ben vatandaşımızın da sevdiğini inanıyorum.

"Sonuçları sağlık bakanlığımıza teslim ettik"

Aşı hakkında; Herkes aşı üretti biz üretmedik diyenler dünyayı takip etmiyor. Üretmeyi başaranlar var. Hala geliştirme aşamasında olanlar var. Covid 19 daha Türkiye'ye girmeden biz bir toplantı yaptık. Bilim insanlarımızı davet ettik dedik ki Çin'deki durumla ilgili virüsle mücadele ile ilgili ne yapabiliriz dedik. Biz Kovid19 Türkiye platformu diye bir platform kurduk. 17 farklı projeyi destekleme kararı aldık.

O zamanlar açık konuşalım Türkiye'deki kabiliyetlerin ne seviyede olduğunu bilmiyorduk. Çalışmaları birleştirdiğimizde kabiliyetleri ürünleştirecek faaliyetlerin içine girdik. Aşı çalışmalarımız devam ediyor. Farklı üniversitelerde çalışmalar devam ediyor. 3 aşı adayımız var. İnoaktif aşı dediğimiz bir tanesi, virüs benzeri parçacıklar dediğimiz dünyada çok yatırım yapılmayan aşı, diğer ise Ankara'dan bir hocamızın aşı çalışması. Gerekli tüm çalışmalarımızı tamamladık. Ara sonuçlarımızı Sağlık Bakanlığımıza teslim ettik.

"Ben gönüllü olmaya adayım"

Onlar da iznini verecek. Aynı zamanda üretebilecek altyapı var mı bununla ilgili çalışmalarımızı yaptık. 3 farklı altyapı bulduk. Sadece Türkiye'ye değil tüm dünyaya faydamız olabilir. Ortak üretimle ilgili tekliflerimizi götürdük. İnsan sağlığı söz konusu olduğundan kılı kırk yararak çalışıyoruz. 3 aşı adayından hangisi faza geçerse ben gönüllü olmaya adayım. Tüm Türkiye'ye de çağrı yapmak istiyorum. Lütfen vatandaşımız da gönüllü olmayı denesinler. Eğer aşı geliştirmek istiyorsanız gönüllülere de ihtiyaç var. Şu anda insan deneyleri başlayacak 3 aşı adayımız var. Bunlar, inaktif, VLP ve adenovirüs temelli aşılar.

"Uğur Hoca çalışma yapmak istiyor ve merkez kurmak istiyor"

Uğur Hocayla TÜBİTAK Başkanımız Nisan ayından beri görüşüyorlar. Türkiye'de kanser araştırmalarıyla ilgili Uğur Hoca çalışma yapmak istiyor ve merkez kurmak istiyor. İletişimimiz devam ediyor. Buradaki eko sistem hakkında bilgilendirdik.

Teknoparklarımızla ilgili bilgilendirdik. Kendileri Kovid19 dahil Türkiye'de neler yapabiliriz bunları planlıyor. Aşı konusu oldukça gündemde. ABD AB ilişkileri çok farklı konular gündemde. İnşallah Türkiye'de ağırlamaktan memnun oluruz. Çok ciddi şirketler var. "