Türkiye'den Fransa'ya kapsamlı yaptırımlar

Fransız Meclisinin 1915 olaylarının 'soykırım olduğunu inkâr etmeyi' suç sayan yasa teklifini kabul etmesi ardından Başbakan Erdoğan Türkiye Büyükelçisinin geri çağrıldığını, siyasi, askeri ve ekonomik ziyaretlerin iptal edildiğini açıkladı.

Fransa Meclisinin Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında Ermenilerin "soykırıma uğradığını inkâr etmeyi" suç kapsamına alacak yasa teklifini kabul etmesi ardından Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Paris Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu'nun istişare için Ankara'ya geri çağrıldığını açıkladı.

Ankara'da Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç ile görüşmesinden sonra bir basın toplantısı düzenleyen Başbakan Erdoğan, "Böyle bir kararın açıklanmış olması bizler açısından ayrı bir talihsizlik. Fransa açısından çok daha büyük talihsizlik. İnsan haklarına tamamen ters. Teklif malesef uyarılarımıza, telkinlerimize rağmen kabul edildi. Ağır ve telafasi zor yaralar açacaktır." dedi.

Fransa ile olan ilişkilerin gözden geçirileceğini kaydeden Başbakan Erdoğan, açıklamaları şöyle sürdürdü:

"Siyasi, askeri ve ekonomik ziyaretleri iptal ediyoruz. AB eşleştirme projelerinde Fransa'yla işbirliğine gitmeyeceğiz. Fransa'yla her türlü siyasi istişareleri durduruyoruz. Ortak tatbikatlar iptal edildi. Askeri gemilerin liman ziyaretleri izin başvurularını bugünden itibaren reddediyoruz. 2012 yılı Ocak ayında iki ülke ekonomi bakanlarının eş başkanlığında yapılması tasarlanan Türkiye-Fransa ekonomik ve ticari ortalık komitesi toplantısına katılmıyor, bu toplantıyı gerçekleştirmiyoruz."

Bu adımların ilk aşama olduğunu kaydeden Erdoğan, "Yasanın Fransa’daki seyrine göre yeni tedbirlerde gündeme gelecek." dedi.

Fransa'da alınan karar Ermenistan'da ise memnuniyet yarattı.

Fransız haber ajansı AFP'nin sorularını yanıtlayan Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan, "Bir kez daha Fransa'daki en üst düzey yetkililere, meclise ve Fransız halkına minnettarlığımı ifade etmek isterim." dedi.

Paris'teki oylama

Fransa meclisinin genel kurulundaki oturuma 577 milletvekilinden sadece 70'e yakını katıldı. İki maddeden oluşan teklif, oy çokluğuyla kabul edildi. Teklifin görüşülmesi yaklaşık dört saat sürdü.

7 Aralık'ta Fransa meclisi yasalar komisyonunda kabul edilen teklifin, başkanlık divanında hükümetin de itiraz etmemesi üzerine resmen gündeme alınması kararlaştırılmıştı.

Teklifin mecliste kabul edildikten sonra yasalaşabilmesi için, Senato'dan da onay alması gerekiyor.

İktidardaki Halk Hareketi Birliği'nin (UMP) Marsilya milletvekili Valerie Boyer tarafından sunulan yasa teklifinde, "1915'de bir soykırıma gidildiğinin" ret ya da inkâr edilmesi suç sayılıyor ve bu suçu işleyenlere bir yıl hapis ve 45 bin euro para cezası verilmesi öngörülüyor.

Fransa meclisi, 2001 yılında ''Fransa, 1915 yılındaki Ermeni soykırımını tanır.'' ifadesiyle kaleme alınan bir yasayı onaylamıştı.

Teklif oturum öncesinde her iki ülke arasındaki ilişkileri gerilmesine yol açtı. Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe önemli bir müttefik olarak gördüğünü belirttiği Türkiye'nin sert tepkisine yol açan teklifi eleştirmişti.

BBC'nin Paris Muhabiri Hugh Schofield, Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe'nin Türkiye gibi önemli bir ortağı küstürmekten kaygı duyduğunu aktarıyor. BBC muhabiri, Fransız akademisyenlerin, parlamenterlerin tarihle ilgili karar almalarına karşı olduklarını bildiriyor.

Oturum boyunca parlamento önünde yüzlerce kişi Türkiye'yi destekleyen gösteriler düzenledi. Teklifin imzacılarından Ermeni kökenli bakan Patrik Devedjian ise, "göstericilerin Türkiye hükümetinin ajanı olduğunu" ileri sürdü.

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, daha önceki açıklamalarında Türkiye'nin tavrını 'kolektif şekilde inkâr' olarak nitelerken bunun kabul edilemez olduğunu söylemiş, "Türkiye tarih ile yüzleşmeli." diye konuşmuştu.