Türkiye yerinden yönetilecek

43 milyon seçmen 93 bin yerel yöneticiyi seçecek. Peki nasıl ve nerede oy kullanılacak. İşte ayrıntılar...

28 Mart’ta, 43 milyon 500 bin 64 seçmen 174 bin 355 sandıkta oy kullanacak. Seçmenler, il genel meclisi üyeliği, büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, köy veya mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti-meclisi üyeliği seçimlerinde oy atacak. Seçmenler, oy pusulalarını; İl genel meclisi üyeliğine ilişkin “turuncu” renkli birleşik oy pusulasını “turuncu” renkli zarfa, Belediye başkanlığına ilişkin “mavi” renkli birleşik oy pusulası ile belediye meclisi üyeliğine ilişkin “sarı” renkli birleşik pusulalarının ikisini birlikte “mavi” renkli zarfa, Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na ilişkin “beyaz” renkli birleşik oy pusulasını belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri seçimine ilişkin “mavi” renkli zarfa, Köy seçimlerinde köy muhtarı ve ihtiyar meclisi üyelerine ilişkin oy pusulalarının ikisini birlikte “sarı” renkli zarfa, Mahalle seçimlerinde mahalli muhtarı ve ihtiyar heyeti üyelerine ilişkin oy pusulalarının ikisini birlikte “sarı” renkli zarfa koyacak. OY VERME SÜRESİ Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde oy verme saat 07.00’de başlayacak ve saat 16.00’da sona erecek. Diğer illerde saat 08.00’de başlayacak oy verme işlemi, 17.00’de bitecek. Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde oy verme işlemi saat 08.00’de başlayacak ve YSK’nın o yer için belirlediği bitiş saatinde sona erecek. 93 BİN 353 KİŞİ SEÇİLECEK Seçmenler, seçimde 5 yıl boyunca görev yapacak toplam 93 bin 353 yerel yöneticiyi belirleyecekler. Seçmenler, 16 büyükşehir, 58 büyükşehir (metropol) ilçe, 65 il, 792 ilçe, 2253 belde belediye başkanı ile 31 alt kademe belediye başkanını seçmek üzere sandık başına gidecekler. Seçmenler, söz konusu seçimde 3 bin 122 il genel meclisi üyesi ile 34 bin 75 belediye meclisi üyesini tespit etmek üzere oy kullanacaklar. 52 bin 929 muhtarın da tespit edileceği yerel genel seçimde, yeni kurulan 12 belediye için de oy verilecek. 20 SİYASİ PARTİ KATILACAK Birleşik oy pusulalarının en üstünde, “Siyasi Partiler” ve bağımsız adaylar varsa, “Siyasi Partiler ve Bağımsız Adaylar Birleşik Oy Pusulası” ibaresi yazılacak. Bu ibarenin altında, sırasıyla EMEP, DSP, ANAP, BTP, AK Parti, BBP, İP, ÖDP, LDP, TKP, DYP, ATP, MP, CHP, Genç Parti, YTP, SHP, Saadet Partisi, DP ve MHP yer alacak. Belirli bir aralık veya çizgiden sonra her siyasi parti için ayrılan bölümün altında çapı 2 santimetre olan boş bir daire yer alacak. Seçmenler, mührü bu daireye basacak. Dairenin altında belediye başkanlığı seçimine ilişkin o partinin adayının ad ve soyadı bulunacak. İl genel meclisi üyeliği ve belediye meclisi üyeliği seçimleri birleşik oy pusulalarında, siyasi parti adaylarının isimleri yazılmayacak. Köy ve mahalle muhtarlığı seçimlerinde oy pusulası olarak ancak beyaz kağıt kullanılabilecek ve YSK’ca hazırlanan çift mühürlü sarı renkli zarfa konularak, oy sandığına atılacak. TUTUKLU VE HÜKÜMLÜLERİN OY KULLANMASI Seçimlerde ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde bulunan seçmen niteliğine sahip, tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlü olanlar da oy kullanabilecek. Meşruten (İnfaz Yasası’na göre şartla tahliye edilenler) tahliye olan hükümlüler, hükümlülük durumları devam ettiğinden bihakkın tahliye oluncaya kadar oy kullanamayacak. Kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislere, karakollara ve parti binalarına, muhtarlık odalarına, camilere ve diğer ibadethanelere sandık konulamayacak. OY VERME YERLERİ Kapalı oy verme yerleri, oyların gizliliğini ve seçmenlerin oylarını tam bir serbestlik içinde vermelerini sağlayacak, dışarıdan içerisinin gözetlenmesine imkan bırakmayacak durumda olacak. Sandıkların, kapalı oy verme yerinin ve sandık kurulunun yerleştiği yer merkez olmak üzere yüz metre yarı çaplı alan sandık alanı olacak. Sandık alanına, sandık kurulu başkan ve üyeleriyle oy vermek üzere gelen seçmenler, siyasi partilerin adayları ve gözlemcileri, bağımsız adaylar ve gözlemcileri dışında hiç kimse giremeyecek. Sandık başında görevli bulunan partili kurul üyeleri, adaylar ve gözlemciler (müşahitler); rozet, amblem veya partisini belirtir herhangi bir işaret taşımayacak. SİLAHLA OY KULLANILMAYACAK Sandık kurulu başkan ve üyeleri, oy verme günü göreve başlamadan önce ilk iş olarak sandık başında bulunanlar önünde ant içecekler ve sandığın boş olduğunu kontrol edecekler. Sandık alanında düzeni sandık kurulu başkanı sağlayacak. Başkan düzeni bozmaya yeltenenleri uyaracak, uyarıyı dinlemeyenleri sandık alanı dışına çıkarabilecek. Sandık alanında alınacak tedbirler seçmenlerin sandık başı işlemlerini izlemelerini engelleyecek nitelikte olamayacak. Sandık kurulu başkanının çağırdığı zabıta kuvvetleri dışında zabıta amir ve memurları ile resmi üniforma giymiş kimseler ve silah taşıyanlar sandık alanına giremeyecekler. Seçmen olarak o sandıkta oy kullanması gereken subay, astsubay, zabıta amir ve memurları ancak sivil elbise ile sandık alanına girip oylarını verebilecek. Oy verme işlemi sırasında gebeler, hastalar, özürlüler ve yaşlılara öncelik tanınacak. Sandık başında seçmene vereceği oy hakkında hiç bir kimse müdahale, telkin ve tavsiyede bulunamayacak. Seçmenler oylarını kullandıktan sonra sandık başından ayrılacaklar. Okuma-yazma bilmeyen seçmene, yardım istemesi durumunda, sandık kurulu başkanı parti işaretlerinin hangisinin hangi partiye ait olduğunu açıklayacak. RESMİ KİMLİK BELGESİ ŞART Seçmenler, seçmen bilgi kağıtlarını bağlı bulundukları muhtarlıklardan alabilecek. Seçmen; nüfus cüzdanı, resmi daireler veya iktisadi devlet teşekküllerince verilen kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, sürücü belgesi gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana göstererek oy kullanabilecek. Nüfusu 2 bini geçmeyen köylerde, kimlik belgesi istenmesine rağmen resmi bir belge veremeyen ve sandık seçmen listesinde adı yazılı olan seçmenin kimliği, sandık kurulunca tanınan iki seçmenin tanıklığı ile tespit edilecek. Bu şekilde oy veren seçmenin imzası yanına tanıklık yapanlar da imza atacak. Seçmen bilgi kağıdını gösteremeyenler kimlik belgeleri ile oylarını kullanabilecekler. SOL İŞARET PARMAĞI BOYANACAK Mükerrer oy kullanımını önlemek için oyunu kullanan seçmenin sol işaret parmağı çıkmayan boya ile boyanacak. Seçmenin sol işaret parmağı yoksa, hangi parmağının boyandığı yazılacak. Hiç parmağı olmayan seçmenin boyun bölgesi mürekkeple işaretlenecek. Sandık kurulu başkanı oyunu kullananların seçmen bilgi kağıtlarının arkasını imzalayıp mühürleyecek. 1979 yılından bu yana yapılan seçimlerde mükerrer oy kullanımını önlemek için seçmenlerin parmaklarına sürülen mürekkebi, ilk kez bir Türk şirketi üretti. Mürekkebin, Hindistan’dan ithal edilmesi yerine Fast Hızlı Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Tıp ve Kimya Ticaret Limited Şirketi’nin üretmesiyle yüzde 50 kar sağlandı. Seçim mürekkebinin bu seçimde YSK’ya maliyeti 501 milyar 600 milyon lira oldu.