ABD Temsilciler Meclisi'nin kararı tüm dünyada şok etkisi yaratırken, Türkiye'yi bayram tatili korudu. Peki tatilden sonra ne olacak?
Abone ol Amerikan kongresinde reddedilen tasarı tüm dünyada etkilerini göstermeye başladı. Uzmanlar benzer bir tasarının gündeme gelebileceğini aksi takdirde krizin çok daha derinleşeceğini söylüyor. Uzmanlara göre Türkiye’de ise gelişmelerin bayram tatiline denk gelmesi sert etkilerin yaşanmasının önüne geçti.CNBC-e Yayın Koordinatörü Servet Yıldırım
CNBC-e Yayın Koordinatörü Servet Yıldırım, ret kararının altında Temsilciler Meclisi’nde kurtarma paketinin daha büyük teminatlar içermesi, vergi verene daha fazla güven vermesi gerektiği görüşünün yattığını belirtti.
Yıldırım şunları söyledi: “Kurtarıcı paket fikri gündeme geldiğinde çok kısa, birkaç sayfalık bir teklif olarak ortaya getirilmişti. Çok detaylı değildi. Hızla geçirileceği düşüncesi vardı Amerikan yönetiminde yaratılan hava ‘Bu yasa geçerse geçer, geçmezse Amerikan piyasaları çöker’ şeklindeydi. Kongre ve senatonun da buna karşı çıkmayacağı beklentisi vardı ama umulan olmadı. Tepki yalnızca muhalefetten değil, cumhuriyetçilerden de geldi. Çünkü sonuçta Amerika’da aslında halkın seçtiği bir Meclis var. O Meclis de halkın parasının, iyi yönetilemediği ve risk aldığı için batan şirketlere aktarılmasının kolay kolay kabul edilemez buldu. ‘Halkın parası aktarılacaksa bunun karşılığında daha büyük teminatlar alınmalı, daha zorlayıcı olmalıdır’ diye düşündüler. O nedenle bu haliyle Temsilciler Meclisi’nde çok rağbet görmedi. Nitekim bu şekilde de reddedildi. Dolayısıyla halkın parası, vergi verenlerin parası için daha büyük güvenceler,daha büyük teminatla alınmalı, daha zorlayıcı olmalı ruh hali vardı kongrede.
B PLANI NE?
Bu paket A planıydı, B planı ne diye soracak olursak; aslında ortada doğru dürüst bir B planı yok. Çünkü A planının geçeceğine kesin gözüyle bakılıyordu. Şu andaki borsadaki yüzde 9-10’luk düşüş de doğru dürüst bir B planının olmadığını gösteriyor. B planı olarak ne kalıyor geriye. Dünyadaki merkez bankalarının bildiğimiz o klasik yöntemlerle sorunu bir anlamda çözmekten çok idare etmeye yönelmesi kalıyor. Ne yapacaklar; bütün merkez bankaları birleşerek belki ardı ardına faiz düşürecek. Bir süredir yaptıkları gibi piyasaya aşırı likidite vermeye devam edecekler. Avrupa ve Amerika’da fazileirn indirildiğini görebiliriz. Bu klasik bir B planı aslında, bir B planı olmadığı için geriye kalan yol şimdilik bu.
BALON PATLADI
Reddedilen tasarı gibi bir tasarının hazırlanıp bu sefer geçirilmesi noktası ise şöyle; bu bir anlamda Amerika’nın dünya ekonomisine borcu. Amerika’daki finansal sistemdeki denetimsizlik ve kontrolsüzlük nedeniyle çok ciddi bir riskler oluşmasına, balonlar oluşmasına Amerika yönetimi izin verdi. Ve bu sadece Amerika’yı değil, tüm dünyayı tehdit eden balonlar haline geldi. Şimdi bu balon patladı, bu balonun yaratılmasının sorumlusu yine Amerikan yönetimi...
ÇÖZÜM SAĞLAM BİR PLANLA OLABİLİR
Amerikan yönetimin kendi yarattığı bir sorun nedeniyle dünya ekonomisi ciddi bir sorunla karşı karşıya. Şimid bunun çözümü için de Amerikan yönetiminin bir şeyler yapması gerekiyor. Elini cebine atması gerek, reddedilen plan o anlamda buna yönelikti. Şimdi artık çözüm yalnızca böyle bir planla olabilir. Aksi takdirde faiz düşürerek, likidite verilerek ancak zaman kazanılabiliyor. Kısa dönemde bir iyileşme sağlanabiliyor ama orta ve uzun vadede yine sorunlar olacak.
TÜRKİYE’DE DURUM
Ben cumaya kadar yeni bazı öneriler ortaya çıkacağını zannediyorum. O açıdan şanslıyız yani Türkiye’deki borsa açıldığında biz bazı yeni adımları görmüş olacağız gibi geliyor. Ama bunun dışında daha orta vadeli etkilerine bakarsak bir süredir zaten belirtildiği gibi artık dışarıdan finansman eskisi kadar kolay değil. Dışarıdaki bankaların birbirine kola kolay finans sağlamadığı bir ortamda Türk bankalarının ve özel şirketlerinin vadesi gelen kredileri döndürmekte rahat durumda olmayacağını söyleyebilirim. Maliyet artacak, bazı şirketler için belki kredi bulmak zorlaşacak belki imkansız hale gelecek.Vadelerin nispeten kısaldığı bir yapı var önümüzde, hayat iç borçlanma anlamında şirketler ve bankalar için rahat olmayacak.
Dünya Gazetesi Yazarı- Ekonomist Uğur Civelek
Dünya Gazetesi Yazarı- Ekonomist Uğur Civelek de kriz noktasında yapılan zamana karşı yarışın ABD’deki siyasiler tarafından iyi anlaşılamadığını söyledi. Civelek’e göre Türkiye’de borsanın bu gelişmelerden daha sert etkilenmesini bayram tatili önledi.
Uğur Civelek şunları söyledi: “ABD’de kurtarıcı paketin görüşüldüğü dönemdeki çevre koşullarını dikkate alırsak problem ciddiydi. Hatta siyasilerin tahminlerinden de kötüydü. Özellikle gelen son haberler çok tempoluydu.
MÜDAHALEDE GEÇ KALINDI
ABD’deki finans şirketlerinin alımları, Avrupa’da sürpriz şekilde arka arkaya gelen banka sorunları, mevduat sahiplerinde bir banka hücumü izlenimini uyandırdı. Bu noktada müdahalede geç kalındı. Temsilciler Meclisi’ndeki ret kararı da şok etkisi yarattı ve sorun büyüyor. Şimdi Avrupa’da bankalara güvence var. Sorunlu bankaya tereddütsüz kaynak aktarılıyor. Şu anda görüntüde sakinlik var. Avrupa mevcudu koruyor. Bunda paketin yeniden geleceği beklentisinin rolü var. Yarın kurtarma paketi tekrar görüşülecek. Perşembe Temsilciler Meclisi’ne gelecek. Paketin bu kez geçeceği ve etkili olacağı düşünülor.
Ama sorun şu: ‘Bankalardaki güvensizlik kontrol altına alındı mı? Bu sorunun yanıtını bilmiyoruz. Değer kayıplarına bakıldığında tam alınamadığını görüyoruz. bu noktada zamana karşı yarışın siyasilerde tam anlaşılamadığı görüldü. Şu anda öncelik, güven kaybını telafi ekmekte. Yaşanan travma tüketici güveninde tahribat yarattı.
BAYRAM BİZİ KORUDU
Bizim borsa bugün açık olsaydı daha sert tepki gelebilirdi. Bayram nispeten sakin kalınmasını sağlıyor. Önemli olan açıldığı zaman dünyada bu güvensizliğin durulmuş olup olmayacağı. Önümüzdeki 4 gün çok önemli. Dünyada sermaye piyasalarında daralma yaşanacak. Ticaret hacmi de daralacak. Bizim borsamızda panik olmayabilir ama herşeyin güllük gülistanlık olmayacağı da açık.
ÖNCEKİ HABERLER
