SURİYE'de çatışmasızlık bölgelerini oluşturan anlaşmanın detayları belli oldu. Astana'da imzalanan anlaşmaya göre Türkiye İdlib'e girecek ABD uçuşları ise olmayacak.
Abone olTÜRKİYE, Rusya ve İran'ın Kazakistan'ın başkenti Astana'da imzaladığı ve Suriye'de dört 'çatışmasızlık bölgesi' kurulmasını öngören muhtırada bölgelerin güvenliğinin garantör ülkeler tarafından sağlayacağı belirtiliyor.
Birleşmiş Milletler kararı memnuniyetle karşılarken, ABD şüpheyle yaklaştı. Rusya ayrıca bu bölgeler üzerinde ABD öncülüğündeki DAEŞ karşıtı koalisyona ait uçakların uçamayacağını da söylüyor.
TÜRKİYE İDLİB'DE DEVRİYE GEZECEK
Öte yandan Astana'da varılan anlaşmayla Türk ordusunun güvenliği sağlamak ve El Kaide bağlantılı grupları püskürtmek için İdlib'de devriye gezecek.
Anadolu Ajansı (AA) haberine göre muhtıra, çatışmasızlık bölgelerinin sınırları boyunca 'güvenlikli bölgeler' oluşturulması öngörülüyor ve bölgelerin idaresini, garantör ülkelerin birlikleri sağlayacak.
Görüşmelere katılan Suriye'deki silahlı muhalefetin temsilcileri ise, çatışmasızlık bölgeleri teklifini reddettiklerini duyurdu.
Muhalefeti temsilen Astana'daki görüşmelere katılan Osama Abu Zaid, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, "Suriye'nin bölünmesine karşıyız" dedi. Osama Abu Zaid, İran'ın garantör olduğu bir anlaşmaya onay vermeyeceklerini de kaydetti.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada çatışmasızlık bölgeleri "Suriye'nin İdlib vilayetinin tamamı, Lazkiye, Halep ve Hama vilayetlerinin belli bölümleri, Humus vilayetinin belli bölümleri, Şam/Doğu Guta bölgesi ve Deraa ve Kuneytra vilayetlerinin belli bölümleri" olarak açıklandı.
AA'nın haberine göre, muhtırada aşağıdaki unsurlar yer alıyor:
Suriye rejimi ile ateşkese katılan veya katılacak silahlı muhalif gruplar arasında, hava unsurları dahil olmak üzere her türlü silahlı saldırı durdurulacak.
Çatışmasızlık bölgelerinin sınırları boyunca çatışan taraflar arasında karşılıklı olayların ve çatışmaların engellenmesi amacıyla "güvenlikli bölgeler" kurulacak.
Güvenlikli bölgelerin içinde silahsız sivillerin geçişinin sağlanması, insani yardımların iletilmesi ve ekonomik faaliyetlerin devamı için "kontrol noktaları" bulunacak. Güvenlikli bölgelerde ayrıca ateşkese riayet edilmesinin sağlanması amacıyla "gözlem noktaları" yer alacak.
Kontrol ve gözlem noktalarının faaliyet göstermesi ve güvenlikli bölgelerin idaresi, garantör ülkelere ait birliklerce uzlaşı temelinde sağlanacak. Gerektiği hallerde garantör ülkelerin uzlaşmasıyla üçüncü taraflar konuşlandırılabilecek.
Geçici bir önlem olduğu belirtilen çatışmasızlık bölgeleri ve güvenlikli bölgeler, ilk etapta 6 ay geçerli olacak. Garantör ülkelerin uzlaşması halinde bu süre otomatik olarak uzatılacak.
Çatışmasızlık bölgelerinde, insani yardımların en hızlı şekilde ulaştırılması sağlanacak. Sivillerin en temel ihtiyaçlarının karşılanması ve tıbbi yardımın ulaştırılması için şartlar oluşturulacak. Su ve elektrik dağıtımı gibi temel altyapı tesislerinin tekrar işler hale gelmesi için önlemler alınacak.
Mültecilerin ve ülke içinde yerinden olmuş kişilerin dönmesi için gerekli şartların tesisi sağlanacak.
Muhtırada, El Kaide ve DAEŞ ile mücadelenin çatışmasızlık bölgelerinin "içinde ve dışında" süreceği de ifade edildi.
KOALİSYON UÇAKLARI UÇMAYACAK
Rus haber ajansı TASS'ın haberine göre, çatışmasızlık bölgeleri ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun savaş uçaklarına da kapalı olacak.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, TASS'a yaptığı açıklamada "Çatışmasızlık bölgelerinde havacılık faaliyetleri, özellikle de koalisyon güçlerinin, öngörülmüyor. Önceden bildirerek ya da bildirmeyerek" ifadelerini kullandı.
Temsilci "Koalisyon uçaklarının faaliyet gösterebileceği tek yer Irak Şam İslam Devleti'nin hedefleri" dedi.
Muhtıraya göre, garantör ülkeler muhtıranın imzalanmasından sonraki iki hafta içinde Ortak Çalışma Grubu kuracak. Ortak Çalışma Grubu'ndaki garantör ülkelerin temsilcileri çatışmasızlık bölgelerinin sınırlarını ve güvenlik bölgelerini belirleyecek.
Garantör ülkelerin, 4 Haziran'a kadar çatışmasızlık bölgeleri ile güvenlikli bölgelerin haritalarının hazırlığını tamamlayacağı da belirtildi.
Muhtıranın imzalanmasından önce bir açıklama yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'de dört noktada çatışmasızlık bölgelerinin kurulacağını ve bunun başarılması halinde sorunun yüzde 50'sinin çözülmüş olacağını söylemişti.