Türkiye, belgeselcilerin gözdesi

Türkiye, sahip olduğu tarihi ve doğal zenginliklerden dolayı çok sayıda turist çekiyor. Bu da en çok belgesel yapımcılarının işine geliyor.

Son yıllarda ülkemize gelen turist sayısında yaşanan artışa paralel olarak Topkapı Sarayı, Ayasofya, Efes harabeleri gibi müze ve ören yerleri yabancı belgesel ve film yapımcılarının gözdesi oldu. Son 3 yıl içinde ABD’den Tayvan’a birçok ülkeden gelen çekim taleplerinin 300’üne izin verildi.

Türkiye yabancı film ve belgesel yapımcılarının gözdesi oldu. Topkapı, Ayasofya, Efes harabeleri gibi müze ve ören yerlerinde çekim yapabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvuran yabancı sinemacıların sayısında büyük artış yaşanıyor. Son 3 yıl içinde Almanya, ABD, Yunanistan, Rusya, Tayvan, Singapur, Avustralya gibi ülkelerden gelen 300’den fazla film ve belgesel çekim talebi için izin verildi. Yaklaşık 800 yerli kişi ve kurum da çekim için izin aldı. İzin aşamasında belirli kriterlerin gözetilmesi nedeniyle bazı yapımcıların talepleri geri çevrildi. İspanyol yapımı “Beyaz Şövalye” filmi için Topkapı Sarayı’nın avlusunda at koşturma talebi “Tarihî dokuya zarar verebilir” endişesiyle reddedildi. Son yıllarda turizm sektöründe esen olumlu hava yabancı sinema ve belgesel yapımcılarının dikkatlerinin Türkiye’ye çevrilmesini sağladı. Farklı ülkelerin sinema ve belgesel yapımcıları Türkiye’deki müze ve ören yerlerini mekan tutmaya başladı. Çekim için müzelerden ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan izin alınması gerekiyor. İstanbul Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün verilerine göre 2004 yılında sadece İstanbul’daki müzelerde 57 film ve belgesel çekimi için izin verildi. Bu film ve belgesellerden 11’i Japon, 8’i İtalyan, 7’si Alman, 5’i ABD ve 2’si Hollandalı yapımcılara ait. Singapur, Yunanistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Avustralya, Rusya, Tayvan, Finlandiya ve İngiltereli yapımcılar da İstanbul’daki tarihî mekanları tercih edenlerden. 2005 yılının 3 aylık diliminde 6 film için izin çıktı. Yabancı film ve belgeselcilerin çekim için tercih ettikleri gözde mekanların başında Topkapı, Ayasofya ve Arkeoloji müzeleri ile Efes harabeleri başta geliyor. 2004 yılındaki çekimlerin 33’ü Topkapı Sarayı Müzesi’nde, 15’i Ayasofya ve 9’u Arkeoloji müzelerinde yapıldı. Müzelerde çekilen belgesellerin konularının başında “tarihî mekanlar” geliyor.

Müzeler film çekimi için izin verirken bazı yasal kriterleri göz önünde bulunduruyor. Yapımcıların çekim talebiyle ilgili doldurduğu formlar titizlikle inceleniyor. Talebin “Müzelere Bağlı Birimlerdeki Kültür Varlıklarının Filminin Çekilmesi Hakkındaki Yönetmelik”te belirlenen kriterlere uygun olması gerekiyor. Yönetmelikte çekim sırasında sabit eserlerin yerinden oynatılmaması, sağlıklarının korunması, ziyaretçilerin engellenmemesi, her türlü güvenliğin alınması isteniyor. Yönetmeliğe aykırı olan talepler geri çevriliyor.

İstanbul Kültür ve Turizm Müdürü Doç. Dr. Ahmet Emre Bilgili müzelerde film ve belgesel çekimlerinin yapılmasının Türkiye’nin tanıtımı açısından önemli olduğunu ancak bu tanıtımın korumacı bir yaklaşımla yapılmasının şart olduğunu vurguluyor. Bilgili, film ve belgesel çekimi için izin taleplerinin artmasını Türkiye’nin tarihi, turistik ve sosyopolitik açıdan önem kazanmasına bağlıyor. Bu arada Kültür ve Turizm Bakanlığı film yapımcılarından saat başına 40 milyon lira talep ediyor.

HABER: İsa Sezen
KAYNAK: