Türkiye ABD'yi tehdit olarak görüyor

Irak savaşı sonrası imajına ilişkin soruları yanıtlayan Türklerin ancak yüzde 15'i ABD'ye destek verdi.

Amerikan Pew Araştırma Merkezi'nin 21 ülkede yaptığı Küresel Eğilimler Anketi'ne göre Türk halkının yüzde 83'ü ABD'ye olumsuz bakıyor. Yüzde 71'i ise ABD'yi askeri tehdit olarak algılıyor. Anketten, kadınların örtünmesine ise yüzde 91 destek çıktı. Amerikan Pew araştırma merkezinin dünya çapında yaptığı son kamuoyu yoklamasına göre, Türk halkının yüzde 71'i, ABD'nin bir şekilde Türkiye için askeri tehdit oluşturduğuna inanıyor. Washington'da bulunan Pew Araştırma Merkezi'nin hazırladığı "Global Eğilimler Anketi 2003" raporuna göre, Türk halkının yüzde 35'i ABD'nin askeri açıdan Türkiye'ye tehdit oluşturduğuna "çok inanırken", yüzde 36'sı ABD'nin "bir şekilde tehdit oluşturduğu" inancını taşıyor. Aynı tehdit algılaması Endonezya'da yüzde 74, Nijerya ve Pakistan'da yüzde 72, Rusya'da yüzde 71, Lübnan'da yüzde 58, Ürdün'de yüzde 56, Kuveyt'te yüzde 54, Güney Kore'de yüzde 58 ve Fas'ta yüzde 46 olarak görülüyor. Halkın yüzde 83'ü Amerika'ya karşı ABD'nin Irak savaşı sonrası imajına ilişkin soruları yanıtlayan Türklerin ancak yüzde 15'i ABD'ye destek verdi. Türklerin yüzde 83'ü ise, ABD hakkında olumsuz imaja sahip. Amerikan Associated Press haber ajansı da, araştırma sonuçlarını Türkiye adına ayrıca derlediği haberinde, "Her 10 Türkten 8'inin, ABD hakkında olumsuz düşüncesi var" ifadesini kullandı. ABD'nin beğenilirlik oranının Mart 2003'te yüzde 12'ye indiği, geçen yıl yüzde 30, 2000 yılında ise yüzde 52 olduğu belirtildi. Böylece ABD'nin onaylanan imajının, 2000 yılındaki yüzde 50'lerden, yüzde 12'ye kadar düştüğü görülüyor. Irak savaşından bağımsız olarak, genel anlamda ABD'yi Türkiye'de onaylayanların oranı ise yüzde 32 oldu. Türkler dünya liderlerine güvenmiyor Türk halkının yüzde 88'i, ABD'nin Irak savaşında sivil kayıplardan kaçınmak için yeterli çaba gösterdiğine inanmadığını belirtirken, yüzde 9'u gereken çabanın gösterildiğini kaydetti. Ankete katılanların yüzde 37'si Saddam Hüseyin rejimi olmadan Irak'ın çok daha iyi olacağına, yüzde 45'i ise Saddam'sız Irak'ın daha kötü olacağına inandığını belirtti. İşgal güçlerinin bugün Irak halkının ihtiyaçlarını karşılamakta başarılı olduğuna inanan Türklerin oranı yüzde 23 olurken, başarısız bulanların oranı yüzde 63 oldu. Türklerin genel olarak dünya liderlerine büyük güvenleri bulunmuyor. En fazla güveni alan ise yüzde 32 ile Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat oldu. "Terörle mücadele" inandırıcı değil ABD'ye terörle mücadelede destek verilmesini onaylayanların sayısı, geçen yıl yüzde 30 olmasına karşın, Pew araştırmasına göre bu yıl yüzde 22'ye düştü. Ankete katılanların yüzde 62'si, Batı Avrupa'nın, diplomatik ve güvenlik ilişkilerinde geçmişe oranla ABD'den daha bağımsız hareket etmesi gerektiğine inandığını söyledi. İsrail devleti ve Filistin'e haklar sağlanmasının bir arada olabileceğine inananların oranı yüzde 33, buna inanmayanların oranı ise yüzde 49 oldu. Ankete katılan Türklerin bölgesel istikrara tehdit algılamasında ise İran ve Suriye başı çekti. Ankete katılanların yüzde 28'i İran'ı, yüzde 28'i Suriye'yi, yüzde 21'i ise Kuzey Kore'yi bölgesel tehdit olarak nitelendirdi. Amerika'da yanlış olan: Bush "ABD'de yanlış olan nedir" sorusuna, ankete katılan Türklerin yüzde 52'si "ABD Başkanı George Bush", yüzde 33'ü "genel olarak Amerika'nın kendisi" ve yüzde 12'si "hem Bush, hem Amerika" cevabını verdi. Türklerin yüzde 32'si Amerikan ürünlerini almayı durdurduğunu, yüzde 43'ü ise Amerikan ürünleri alımına son vermeyi düşündüğünü söyledi. Anket Amerikalılar arasında da, özellikle Irak savaşına karşı çıkan Avrupa ülkelerine verilen desteğin büyük bir düşüş gösterdiğini söylüyor. Bir yıl önce Şubat ayında Amerikalıların yüzde 79'u Fransa'ya olumlu bakarken, şimdi bu oran yüzde 29'a gerilemiş durumda. Almanya'ya karşı da benzer bir hoşnutsuzluk sergileniyor Başörtüsüne destek verenler yüzde 91 Örtünme kararının kadına ait olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 91 olurken, yüzde 6'lık bir kesim buna karşı çıktı. Okulların daha fazla dini eğitime odaklanması gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 63 olurken, Türklerin yüzde 32'si buna hayır cevabını verdi. Ankete katılan Türklerin yüzde 42'si, bugünlerde diğer İslam ülkeleriyle daha çok dayanışma hissettiğini kaydetti. Türklerin yüzde 50'si, bugün İslam'a tehditlerin yükseldiği inancını ifade etti. Tanrı'ya inanmak ve ahlaklı olmak gerektiğine katılanların oranı yüzde 84 olurken, yüzde 15'lik bir kesim bu konudaki soruya hayır cevabını verdi. Türk siyasetinde İslam'ın rolü Few araştırma raporuna göre, ankete katılan Türklerin yüzde 46'sı, şu anda İslam'ın siyasi hayatta geniş rol oynadığına inandığını söyledi, yüzde 41'i ise İslam'ın daha çok rol oynaması gerektiği inancını ifade etti. Dini liderlerin siyasette daha çok rol alması gerektiğine inananların oranı yüzde 40 olurken, yüzde 50'si bunun yanlış olduğunu kaydetti. Dinin kişisel mesele olduğuna ve devlet işlerinden ayrı tutulması gerektiğine inananların oranı, ankete katılan Türkler arasında yüzde 73'ü buldu. ABD'de ise din ve devlet işlerinin ayrılığına inananların oranı yüzde 55 oldu. Demokrasinin Türkiye'de işleyeceğine inananların oranı yüzde 50 olarak belinlendi. Globalizm ve ekonomi Türklerin yüzde 45'i globalizmin Türkiye'ye olumlu, yüzde 18'i ise olumsuz etki yaptığına inandığını kaydetti. Türklerin yüzde 57'sinin, IMF, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü'nü kötü olarak algıladığı, ancak yüzde 60'ının serbest piyasa ekonomisine inandığı belirtildi. Yüzde 85'lik kesim zengin ile fakir arasındaki farkın kötüleştiğini, yüzde 18 ise bunun sorumluluğunun globalizmde olduğunu söyledi. Yüzde 70, Türkiye'de iş durumunun kötüleştiğini, yüzde 81 çalışma koşullarının kötüleştiğini, yüzde 75 hastalıkların yayılmasının kötüye gittiğini, yüzde 61 sağlık harcamalarına para ayırmanın zorlaştığını söyledi. Ankete katılanların yüzde 52'si, modern ilaçlara ulaşımın kolaylaştığını, yüzde 64 gıdaya ulaşımın iyiye gittiğini söyledi. Yüzde 51, dünyayla ticari bağların iyiye doğru gittiği inancını dile getirdi. Yabancılaşma korkusu Ankete katılanların yüzde 57'si, Türk kültürünün diğer kültürlerden daha üstün olduğuna inandığını belirtirken, yüzde 40, başka ülkelerin topraklarının bir kısmının Türkiye'ye ait olduğuna inandığını kaydetti. Türk yaşam tarzının yabancı etkisine karşı korunması gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 89, buna katılmayanların oranı yüzde 7 oldu. Yüzde 56, Türk topraklarına dışarıdan insanların girmesinin kısıtlanmasına tamamen katıldığını söyledi. Pew Araştırması, dünyanın pek çok ülkesinin yanı sıra 21 Temmuz-9 Ağustos 2002 tarihlerinde 1005 Türk vatandaşı arasında yüz yüze görüşmelere dayanarak yapıldı. Ankette hata payının artı veya eksi yüzde 3 olabileceğine işaret edildi. Araştırmayı tamamlayıcı nitelikte ek görüşmeler ise 2-8 Mayıs 2003 tarihlerinde yapıldı. ABD tüm dünyada itibar kaybetti Financial Times gazetesi, tüm dünyada 16 bin kişinin katıldığı uluslararası anketin sonuçlarını aktaran haberinde, "Amerika'ya ilişkin tutumlarda ciddi bir kötüleşme görülüyor" başlığı kullanıldı. 21 ülkede, son aylarda yapılan araştırma, dünyada, ABD Başkanı George Bush'a ve İngiltere Başbakanı Tony Blair'e çok az güven duyulduğunu ortaya koydu. Güven ve değer kaybına uğrayanlar arasında Amerikan dış politikasıyla BM de bulunuyor. Araştırma sonucuna göre, Türk halkının yüzde 82'si Irak savaşında Iraklı askerlerin ABD'ye karşı çok az direniş gösterdiğini düşünerek bunu hayal kırıklığı olarak nitelendiriyor. Türkiye ile aynı görüşü taşıyan ülkeler arasında Fas, Ürdün, Lübnan, Endonezya, Filistin Yönetimi, Güney Kore, Rusya ve Brezilya da yer alıyor. Financial Times'ın haberinde, "Araştırmanın yazarlarına göre, savaş Amerikalılarla Batı Avrupalılar arasındaki bölünmüşlüğü derinleştirdi, Müslüman dünyasını daha da öfkelendirdi, terörizme karşı savaşa verilen desteği yumuşattı ve İkinci Dünya Savaşı sonrası dünyanın iki temel taşı olan BM ile NATO'ya verilen küresel desteği zayıflattı" diye yazdı.