Türk İş'ten Anayasa paketi önerisi

Türk-İş, Anayasa'da yapılacak değişikliklerle devletin sosyal ödevlerini yerine getirmesini istedi.

Türk-İş, Anayasa'da yapılacak değişikliklerle devletin sosyal ödevlerini yerine getirmemesinin bahanesinin kalmamasını, "hak grevine" yer verilmesini, kamuda işçi-memur ayrımının net yapılmasını ve sendikacıların siyaset yasağının kaldırılmasını talep etti.

Anayasa değişiklik teklifini inceleyen konfederasyon, bu konudaki görüşlerini bir rapor halinde Anayasa Değişikliği Hazırlama Komisyon Başkanlığına gönderdi.

Türk-İş'in, 1982 Anayasası'nın değiştirilmesi ve değişikliğin geniş mutabakatla gerçekleştirilmesi konusundaki yaklaşımını yıllardır her platformda dile getirdiği belirtilen raporda, "Türk-İş, çağdaş, demokratik ilkeleri benimseyen, laik, sosyal hukuk devleti yapısını koruyan, bireysel özgürlükleri temel alan, hukukun üstünlüğü temeline oturan, demokratik rejimin vazgeçilmez kuralı olan kuvvetler ayrılığı ilkesini benimseyip erkler arasındaki denge ve ahengi koruyan, uygarlık yolunda değişime ve gelişime açık, toplumumuzun temel değerleriyle bütünleşmiş, uzlaştırıcı ve sivil oluşum tarafından hazırlanacak bir Anayasa değişikliği beklentisi içindedir" ifadelerine yer verildi.

Temel beklentinin, yapılacak değişikliğin Anayasa'nın bütününü kapsaması ve daha önce yapılan değişikliklerin ürünü olan çelişkilerin giderilmesi olduğu vurgulanan raporda, şunlar kaydedildi:

"Tarafımızdan incelenen değişiklik taslağı, bu beklentilerimizi karşılamaya yeterli görülmemekle birlikte bazı bireysel özgürlüklere öncelik tanınıyor olması olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.

Düzenlemenin tümünde olduğu gibi siyasi partilerin kapatılması, HSYK'nın ve Anayasa Mahkemesi'nin yapısının değiştirilmesi gibi çok önemli ve güncel konularda yapılmak istenen değişikliklerde en geniş mutabakatın sağlanması gereğine inanılmaktadır.

Türk-İş, yukarıda değinilen ana başlıkların yanı sıra, AB mevzuatına uyumlu olarak hazırlandığı belirtilen değişiklik taslağında çalışma hayatını düzenleyen kurallara hiç yer verilmemiş olmasını çok önemli ve büyük bir eksiklik olarak görmektedir."

Raporda, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO), Türkiye tarafından onaylanan 87 ve 98 sayılı sözleşme ve tavsiye kararları ile AB mevzuatının gerektirdiği ilkelerin ve Anayasa'nın 90. maddesinin emrettiği uyarlamaların da değişiklik taslağı metninde yer almasının zorunlu olduğu ifade edildi.


"UYUM SAĞLANMALI"

Türk-İş'in raporda yer verdiği Anayasa değişiklik önerileri şöyle:

"-Anayasa'nın "Sendika Kurma Hakkı"na ilişkin 51. maddesindeki "Aynı zamanda ve aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz" hükmü Anayasa metninden çıkarılmalıdır.

Aynı maddede "Sendika kurma hakkının kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir" hükmü yer alırken, aynı zamanda ve aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olmanın Anayasa hükmü ile yasaklanması, ILO'nun 87 ve 98 sayılı sözleşmelerine ve AB normlarına uygun değildir.
-Anayasa'nın "Toplu İş Sözleşmesi Hakkı"na ilişkin 53. maddesinin son fıkrasında yer alan "Aynı iş yerinde, aynı dönem için, birden fazla toplu iş sözleşmesi yapılamaz ve uygulanamaz" hükmü kaldırılmalıdır.

Toplu iş sözleşmelerinin düzeyi ile nasıl yapılacağı kanunla düzenleneceğine göre, kaldırılması istenilen hususun kanuna bırakılması uygun olacaktır. Bu hüküm, ülkemizce onaylanan ILO sözleşmelerine aykırı olduğu gibi, AB mevzuatına da uymamaktadır.
-Anayasa'nın "Grev Hakkı ve Lokavt Hakkı"na ilişkin 54. maddesinin birinci fıkrası "Toplu iş sözleşmesinin yapılması ve uygulanması sırasında, uyuşmazlık çıkması halinde işçiler grev hakkına sahiptir. Menfaat grevi ve hak grevinin kullanılmasının ve işverenin lokavta başvurmasının usul ve şartları ile kapsam ve istisnaları kanunla düzenlenir" şeklide değiştirilmelidir. Maddenin 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. fıkraları yürürlükten kaldırılmalıdır.

Kaldırılması istenilen fıkralarda yer alan düzenlemelerin çıkarılacak kanunla belirlenmesi, hem kanun yapma tekniğine hem de Anayasa yapma tekniğine uygun olacaktır. Ayrıca ILO sözleşmeleri ve AB mevzuatında yer alan "hak grevi" de tanınmış olacaktır.