23 yıldır iktidarda olan Cumhurbaşkanı'nın son adımları 'çek git Bin Ali' sloganlarını dindirmeye yetecek mi? BBC Orta Doğu uzmanı Magdi Abdelhadi'ye sorduk.
Abone olTunus'ta bir aydır süren yönetim aleyhtarı eylemler ardından Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali, köklü bir tavır değişikliğine gitti.
En az 21 kişinin öldüğü protestolar ardından İçişleri bakanını görevden alan Bin Ali; gözaltına alınan eylemcilerin salıverilmesi talimatı verdi; yolsuzlukların soruşturulması için komisyon kurulacağını söyledi.
İşsizliğin resmi rakamlara göre yüzde 14, muhaliflere göre çok daha yüksek olduğu ülkede; Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali, daha önce de 300 bin kişiye istihdam yaratılacağı vaadinde bulunmuştu.
Peki 23 yıldır iktidarda olan Cumhurbaşkanı'nın son adımları "çek git Bin Ali" sloganlarını dindirmeye yetecek mi? BBC Orta Doğu uzmanı Magdi Abdelhadi'ye sorduk.
MAGDİ ABDELHADİ: Cumhurbaşkanının çok zor durumda olduğuna şüphe yok.
Belli ki son iki konuşmasındaki vaatleri halkı rahatlatmaya yetmemiş.
Yaşananlardan hükümeti sorumlu tutmaya çalışıyor; ama bu çok tehlikeli bir taktik. Çünkü eylemcileri cesaretlendirecektir.
Bir bakanın kellesini aldılar; başkalarını isteyebilirler. Ajanslara, Twitter'a, sosyal ağlara ulaşan yorumlara baktığınızda da tüm hükümetin görevden alınması, radikal siyasi değişim gibi unsurlar görmeye başlıyorsunuz.
BBC TÜRKÇE: Siyasi değişim derken ne kastediliyor?
MAGDİ ABDELHADİ: Yeni seçimler, anayasanın değişmesi, yeni seçim yasaları istiyorlar.
Cumhurbaşkanı Bin Ali 23 yıldır iktidardaydı ve yeniden seçilebilmek için anayasayı değiştirmek istiyordu. Bu gibi talepler yeni değil, ama bastırılmıştı..
Şimdiyse sokağa dökülüyor.
BBC TÜRKÇE: Peki bu eylemler nasıl, kimlerce organize ediliyor?
MAGDİ ABDELHADİ: Sorun şu ki, tam olarak bilmiyoruz; elimizde net bir tablo yok.
Bir organizasyon varsa eğer, arkasında kim olduğu belli değil. Olayın intiharlarla; prostetocuların vurulmasıyla ortaya çıkan bir öfke patlaması olarak başladığını biliyoruz. Basın sıkı şekilde denetlendiğinden çeşitli kaynaklardan ulaşan bilgi kırıntılarıyla durumu izliyoruz.
Şimdi son olarak "intifada" sözcüğü sıkça kullanılmaya başlandı örneğin.
BBC TÜRKÇE: Tunus işsizliğe yabancı değildi; peki neden şimdi patlak verdi eylemler?
MAGDİ ABDELHADİ: Bence bu tarihçileri meşgul edecek nitelikte bir mesele.
Sorunlar Cezayir, Mısır ve diğer Arap ülkelerinde de paylaşılıyor.
Ama üniversite mezunu bir işportacının mallarına el konunca,, kendisini yakması; halkı ayaklandıran bir kıvılcım oldu. Çünkü kendilerini onunla özdeşleştirebilecek çok kişi vardı. Bastırılan öfke patladı. Binlerce Tunuslu bu gencin yaşamı ve ölümünü kendi aynası olarak gördü. Ki bunu benzer intiharlar izledi.
BBC TÜRKÇE: Spontane başlayan bu harekette, zaman içinde liderler sivrilebilir diyorsunuz; peki var olan siyasi partiler bu hareketin gücünü arkalarına almaya çalışıyor mu?
MAGDİ ABDELHADİ: Bu kaçınılmaz, geleneksel siyasi oyuncular, bastırılan oyuncular; bu fırsatı kullanmaya çalışacaktır. Tunusta cep telefonlarıyla çekilip gönderilen videolarda ilginç bir ayrıntı var. Mesela dini sloganlar atılıyor.
Yani İslamcılar mı var bunun arkasında? Olabilir de olmayabilir de.
Çünkü cenazelerde bu sloganların atılması bir yandan da Tunus gibi Müslüman bir toplumda olağan...
Buna karşılık başörtüsüz genç kızların katıldığı eylemler var; sloganlar da liberal ya da solcu olabiliyor. Dolayısıyla bu bir isyan hareketi haline gelirse, içinde Tunus toplumunun hemen her rengi olacak.
Ve hakim rengin ne olacağını söylemek için bir kristal küre gerek.