Tunceli'nin adı Dersim olmayacak!

Başbakan Erdoğan'ın söylediği bir cümle Tunceli isminin Dersim olarak değiştirilmesine ilşkin beklentileri boşa çıkardı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın pazartesi günü açıkladığı Demokratikleşme Paketi'ndeki 'il ve ilçe isimlerinin iadesi' düzenlemesi Tunceli'yi kapsıyor mu?

Bu soru bir süredir akılları karıştırıyor. Karışıklığın nedeni ise Başbakan Erdoğan'ın pazartesi günkü konuşmasında söylediği bir cümle.

Erdoğan o gün il, ilçe ve köy isimlerinin iadesine ilişkin söylediği "Köylerin 1980'lere kadar kullandıkları tarihi isimleri yeniden almasını mümkün kılıyoruz" sözleriydi.

Erdoğan'ın dile getirdiği bu cümle, paketteki düzenlemenin 1980 yılında ismi değiştirilen il, ilçe ve köyleri kapsadığı anlamına geliyor. Hal böyle olunca Tunceli ismi Dersim olarak değiştirilemeyecek.

Neden mi?

Çünkü Dersim adı 25 Aralık 1935 yılında Tunceli olarak değiştirildi. Paketteki düzenlemeye ilişkin kriter dikkate alındığında 1980 yılındaki değişiklik sırasında kent yıllardır Tunceli ismiyle anılıyordu ve yeni bir değişikliğe de gidilmemişti.

Bu tarihi gerçek, kamuoyunda Demokratikleş Paketi'ndeki düzenlemeler sonrası Tunceli'nin isminin Dersim olarak değiştirilmeyeceği şeklinde yorumlandı.

ERDOĞAN TAM OLARAK NE DEMİŞTİ?

Başbakan Erdoğan'ın paketin açıklanması sırasında konuya ilişkin söylediği sözler ise özetle şöyleydi:

"...Bir başka yasal düzenlemeyle, köy isimlerinin değiştirilmesinin önündeki yasal engeli kaldırıyoruz. 1949 tarihli İl İdaresi Kanunu’nun 2’nci maddesinde yer alan ve dayatma içeren ibareyi kaldırarak, köylerin 1980’lere kadar kullandıkları tarihi isimlerini yeniden almasını mümkün hale getiriyoruz. Mevcut Kanun’da belirtildiği gibi, Köy isimlerinin değiştirilmesi, İçişleri Bakanlığımızın tasvibiyle olacak. İl ve İlçe isimlerinin değiştirilmesi için mevcut kanun hükmünce yasal düzenleme gerekiyor. İl ve İlçe isimlerinin değiştirilmesi yönünde talepleri Hükümet olarak dikkate alacağız."

DERSİM NASIL TUNCELİ OLDU?

Bugünkü Tunceli sınırlarında yer alan bölgenin resmi adı Osmanlı döneminde Dersim idi. 19. yüzyılın ortalarından beri bir sancak idi ve Hozat’tan idare ediliyordu. Etnik yapısında Alevi, Zaza, Kürt, Ermeni ve Türkler'den oluşan bir nitelikteydi.

Cumhuriyet dönemi politikaları kapsanında Dersim'in adı Tunceli olarak 1935 yılında değiştirildi. "Tunç gibi sağlam insanların yeri" anlamına gelen bu isim tepki görsede günümüze kadar varlığını sürdürdü. Ancak bu isim Dersim isminin hafızalardaki yerini alamadı.