Tunceli'den koalisyon izlenimleri: 'Hükümeti Erdoğan kurmasın da...'

Yaşlılar 'AKP olmasın da hangi seçenek olursa olsun” derken gençler AKP ile CHP hükümetine daha ılımlı bakıyor ve HDP’nin dışarıdan destek vermesini istiyor. Burhan Ekinci'nin izlenimleri.

Ankara’da koalisyon seçenekleri için turlar başladı.

Tunceli’deyim. Olası koalisyon seçenekleriyle ilgili Tuncelililerle sohbet ediyorum. Yaşlılar “AKP olmasın da hangi seçenek olursa olsun” derken gençler daha ılımlı davranıyor, AKP ile CHP hükümetine, HDP’nin dışarıdan destek vermesini istiyor.

Tek istemedikleri seçenek AKP ile MHP hükümeti. Kiminle konuşsam “AKP ile MHP koalisyonu savaş hükümeti olur” diyor. Bunun da çözüm sürecini sonlandıracağını, sorunların çözülmeyeceğini, bölgedeki huzuru bitireceğini düşünüyorlar.

Kürtler Tunceli’ye “Dersim” diyor. Dersim, Alevi vatandaşların yoğun yaşadığı bir kent. Türkülere de konu olduğu gibi dört dağ arasında yerleşmiş bir şehir. Munzur Nehri şehre farklı bir atmosfer veriyor.

Tunceli CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun memleketi.

7 Haziran seçimlerine kadar, CHP’nin Doğu’daki tek kalesiydi. 2011 seçimlerinde CHP kentin iki vekilini de almıştı. Son yerel seçimlerdeyse HDP kentin her iki vekili aldı.

Doğu’nun “tatil şehri” de denilebilecek Tunceli’nin buluşma mekanlarından Seyit Rıza Meydanı’ndayım. Hükümet kurma tartışmaları pek gündemlerinde değil. En çok konuşulan seçenek AKP-CHP koalisyonuna HDP’nin dışarıdan destek vermesi.

Tuncelililerin çoğunluğu bu koalisyon seçeneğine sıcak bakıyor. Özellikle gençler bu seçenekten yana. Yaşlı kuşak AKP’siz her türlü seçeneğe “evet” derken, genç kuşaksa “CHP ile MHP koalisyon kursun, HDP de dışarıdan desteklesin” diyor.

Munzur Nehri’ne ve dağlara bakan meydandaki kafelerden birinde iki memurla konuşuyorum.

Soyadlarının yazılmasını istemiyorlar.

Sohbet Çözüm Süreci, bölgede yakalanan huzurla başlıyor, koalisyon tartışmalarıyla sürüyor. 55 yaşındaki Ali, AKP’yi Kürt ve Alevi açılımında samimiyetsizle suçluyor.

“Çözüm süreci ve yeni sivil anayasa bizim öncelikli sorunumuz” diyor. Ardından AKP ile CHP’nin koalisyonuna HDP’nin destek vermesini isteyerek “Eğer çözüm süreci eşitlikçi özgürlükçü yeni bir anayasa yaparlarsa bu koalisyon sürer” ifadelerini kullanıyor. Ardından “Aslında gönlüm AKP ile HDP koalisyonundan yana” demeyi de unutmuyor.

44 yaşındaki Sinan, “Gönlümdeki AKP HDP koalisyonu ama sorunların çözümü için AKP, CHP, HDP birlikte hareket edebilir” diyor. Nedenini sorduğumda “Çözüm sürecinin selameti için. 1990’lara yeniden dönmemek için iyi seçenek” yanıtını veriyor.

Çarşı merkezine gidiyorum. Bir kahvehanenin önünde yaşlılar oturuyor. Yanlara oturuyorum. Hüseyin Gül 75 yaşında. AKP deyince oldukça öfkeleniyor. Erdoğan karşıtlığı çok açık ve yüksek sesle dillendiriyor. “Erdoğan olmasın da hükümeti kim kurarsa kursun” diyor. Erdoğan’dan kastı AKP. Hükümeti kurma görevinin Davutoğlu’nda Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı olduğunu hatırlattığımda “Erdoğan tarafsız değil, O ne derse öyle olur. Davutoğlu sadece gölgesi” ifadelerini kullanıyor.

'Savaş hükümeti'

MHP’ye de oldukça öfkeli olan Gül, şunları söylüyor: “Devlet Bahçeli Erdoğan’ın koltuk değneğidir. Meclis seçiminde de bunu gördük. AKP MHP koalisyonu olursa bu savaş hükümetidir. Bunun ömrü de en fazla üç aydır. Olası yeni seçimde, MHP de barajın altında kalır.”

Bu sırada ismini vermek istemeyen yaşlı biri araya giriyor “Yeni seçim olursa MHP şu Uzunçayır Barajı’nın altında kalır” ifadelerini kullanıyor. Uzunçayır Dersim bölgesinde yapılan bir baraj. Bu sözlerle MHP’nin CHP ve HDP ile koalisyona yanaşmayarak, barajın altında kalacağını öne sürüyor.

Peki ona göre en Türkiye için en iyi koalisyon seçeneği hangi partiler arasında.

Hüseyin Gül “AKP dışında kim olursa en iyi seçenektir” diyor. Araya diğer yaşlılar da giriyor. Hepsi AKP ile HDP’nin koalisyon seçeneğini istemiyor. Dahası AKP’siz bir hükümet istiyorlar. “Kılıçdaroğlu, Demirtaş, Bahçeli seçim öncesi meydanlarda söz verdi. Sözünü yerine getirsinler. İktidarı AKP’ye bırakmasın” diyorlar.

Munzur Nehri’nin Kuzey yamacındaki kafelerden birinde oturuyorum. 33 yaşındaki Erkan Gül “Bölge olarak çok acılar yaşadık. Tüm dağlarımız bombalandı. Gençlerimiz öldü. Şimdi huzur var, çözüm süreci var. Halkımız barışı özlüyor. En çok barışı istiyor. Biz barışı az da olsa yakalamışken bırakmak istemiyoruz” hatırlatmasında bulunuyor. O’nun için AKP ile CHP seçeneği en olumlu koalisyon seçeneği.

“HDP de dışarıdan destek versin” diyor. Erkan Gül, eğer CHP AKP ile hükümet kurup, çözüm sürecini de yürütürse Kürt bölgesi seçmeninin CHP algısını değişeceğine dikkat çekiyor. Genel olarak kentte konuştuğum gençlerde Erdoğan karşıtlığı hakim. Ancak yine de bu seçenekten yanalar. 40 yaşındaki Devrim Yücel de “Mevcut durumda AKP ile CHP koalisyonu gözüken en olası koalisyon” diyerek düşüncelerini özetliyor.

Özetle Tunceli’de babalar AKP’siz hükümet seçeneğinden yanayken, çocukları AKP, CHP, HDP’nin en iyi seçenek olduğunu düşünüyor.