“Törnük Mantarı” yok satıyor

gümüşhaneGümüşhane’nin Kürtün ilçesine bağlı Günyüzü köyünde yetişen ve yörede “Törnük Mantarı” olarak adlandırılan mantar yok satıyor.

Taze olarak tüketilmesinin yanı sıra salamura haline getirilen “Törnük Mantarı”, Türkiye’nin değişik yerlerinde kış aylarında da tüketiliyor.

Sadece Günyüzü köyünün yukarı mahalle sakinleri tarafından toplanan ve kilosu 4-5 TL’den alıcı bulan Törnük Mantarı, Giresun’un Doğankent, Tirebolu, Görele ve Espiye ilçelerinde kurulan halk pazarlarında satılıyor. Yaz aylarında sadece 45 günlük süreç içerisinde olan bu ailesi ile birlikte toplayarak pazarlayan Ali Kozlu (37), bu süreç içerisinde mantar satışından ortalama 2-2 bin 500 TL civarında gelir elde ettiklerini söyledi. Topladıkları mantarları sırtlarındaki sepet, çuval ve ellerindeki poşetlerle köye kadar taşıyan Kozlu, yakşalık 4 saatte 40 kilograma yakın mantar topladıklarını ve törnük mantarının piyasada çok beğenildiğini belirterek, “Anzer’in balı, Törnüğün mantarın” ifadelerini kullandı.

Konuyla ilgili bilgi veren Köy Muhtarı Rıfat Kaval ise eski ismi Törnük olan Günyüzü köyünün 5 mahalleden ibaret olduğunu, sadece yukarı mahallede bu mantarın toplandığını, diğer mahallerde ise olmadığını söyledi. Yukarı mahallede ikamet eden 50-60 hanenin her yıl havanın yağışlı olduğu bu mevsimlerde mantarları toplayarak civar ilçelerde sattıklarını belirten Kaval, “Tirebolu’nun pazarı Cuma günleri. Aldığım haberlere göre Kastamonu, Sinop yöresinden de mantar gelmiş. Buraya köyümüzden mantar götüren arkadaşlara yemin ettiriyorlarmış ki Sinop’tan da geliyor yoksa buranın mantarı mı diye. Bu durum da Törnük mantarının yöre halkı tarafından ne kadar benimsediğinin bir göstergesi” dedi.

Muhtar Kaval, Karadeniz sahili insanlarının ve köylülerinin Törnük mantarını tuzlayarak salamura haline getirip kış aylarında da tükettiğini, hatta gurbetçilerin İstanbul, Ankara, İzmir gibi yerlere de götürdüklerini söyledi. İnsanların yapay ortamda yetiştirilen kültür mantarı yerine, doğal ortamda yetişen ve hem daha kaliteli hem de daha fazla besin öğesi bulunan Törnük mantarını tercih ettiklerine değinen Kaval, Törnük mantarının daha kaliteli olduğunu kaydetti.

Törnük mantarı Kaval, önümüzdeki süreçte Törnük Mantarı’nı tescil ettireceklerini, hatta önümüzdeki yıllardan itibaren festivalini yapacaklarını da sözlerine ekledi.

Köy sakinlerinden Gümüşhane Adliyesi Yazı İşleri Müdürü Mehmet Ünlü ise, ormanda doğal olarak yetişen Törnük mantarının iri tuz (kaya tuzu) ile birlikte bidonlara basılarak salamurasının yapıldığını, belirterek salamura Törnük Mantarı’nın nasıl yapıldığının tarifini şöyle verdi:
“Vatandaşlarımız kış aylarında bu bidonlardan yiyecek kadar çıkarıyorlar. İnce parçalar halinde önce kaynar suda haşlanıyor. Ondan sonra tekrar yeşil biber, domates, tereyağı ile birlikte kavrulduğunda kuzu etinden daha lezzetli hale geliyor. Salamura halinde bidonlarda 1 yıldan 2 yıla kadar saklanabiliyor. Köyde herkes yapabiliyor. Hatta bazı arkadaşlarımız Türkiye genelinde ki akrabalarına bidon bidon yolluyorlar.”