Tiroid normal değeri kaç? Tiroid az çalışırsa kilo aldırır çok çalışırsa zayıflatır

Boyunda bulunan tiroid bezi, vücutta metabolizma hızının ayarlanması başta olmak üzere pek çok önemli göreve sahip olan hormon salgılayıcı bezdir. T3 ve T4 adı verilen tiroid hormonları bu bezden salgılanır ve vücudun günlük fonksiyonlarının düzenli bir şekilde yerine getirilmesini sağlar.

Tiroid bezinin yeterince iyi çalışıp çalışmadığını araştırmaya yönelik yapılan tiroid fonksiyon testleri, kanda T3, T4, T3RU ve TSH adlı hormon düzeylerinin ölçülmesi şeklinde uygulanır. Boyunda bulunan tiroid bezinden salgılanan bu hormonlar enerji üretimi ve metabolizma hızının ayarlanması, kilo alımı veya kilo kaybı, ruh hali gibi pek çok faktör üzerinde önemli etkilere sahiptir.  Tiroid bezinin ürettiği iki ana hormon triiyodotironin olarak da bilinen T3 hormonu ile tiroksin adı verilen T4 hormonudur.

Tiroid bezi az çalışırsa ne olur? 

Tiroid bezinin yavaş çalışması (hipotiroidi), otoimmün etki nedeniyle tiroid bezinin harap olması veya çeşitli hastalıklara bağlı olarak tiroid bezinin bir kısmının çıkarılmış olması gibi durumlarda tiroid hormonlarının kandaki düzeyleri normalin altında, TSH ise normalin üzerinde tespit edilir. Bu durumda metabolizma hızının yavaşlaması ve buna bağlı olarak kilo alımı, enerji eksikliği ve yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösteren hipotiroidizm tablosu gelişir.

Tiroid bezi fazla çalışırsa ne olur? 

Tiroid bezinin normalden fazla çalışması durumunda ise kanda T3 ve T4 hormon seviyeleri yükselirken TSH seviyesi düşer. Hipertiroidizm olarak adlandırılan bu durumda ise endişeli bir ruh hali, stres, çarpıntı, kilo kaybı ve titreme gibi komplikasyonlar gelişir. 

Tiroid fonksiyon testleri nelerdir?
Tiroid fonksiyon testleri kanda yapılan hormon ve antikor testleri ile iyot uptake testinden oluşur.

TSH Testi: Başlangıç döneminde tiroid bezi fonkiyonlarına ilişkin bilgi edinmenin en sağlıklı yöntemi TSH seviyesinin ölçümüdür. Basit bir kan testi ile yapılan bu araştırma sonucunda TSH seviyesi sağlıklı ve yetişkin bireylerde 0,4-4,00 mIU/L aralığında olmalıdır. Hormon düzeyinin bu aralığın üzerinde tespit edilmesi hipotiroidizm, yani tiroid fonsiyonlarının yetersiz olması durumunu gösterir. TSH seviyesinin düşük olması ise daha nadir olarak görülen bir durum olmakla birlikte tiroid bezinin aşırı çalışması şeklinde gelişen hipertiroidizmi işaret eder.

T3 Testi: T3 testi genellikle hipertiroidizmin varlığını tespit etmek veya hastalığın derecesini belirlemek amacıyla uygulanan bir kan testidir. Sağlıklı bireylerde serbest T3 hormonunun kandaki düzeyi 2.5-5 pg/ml aralığında olmalıdır.

T4 Testi: T4 hormonu kanda iki farklı şekilde dolaşır. Bunlardan ilki T4'ün tiroid hormonuna ihtiyaç duyan dokulara girmesinin önlenmlesi amacıyla proteinlere bağlanmış olan formudur. Bir diğer formu ise serbest T4 (FT4) olarak adlandırılan ve hormonun etkilerini gösterebilmek adına dokulara ulaşabilen halidir. Sağlıklı bireylerde serbest T4 hormonunun kandaki düzeyi 0.6-1 ng/dl aralığında olmalıdır.

Tiroid fonksiyon bozukluğu tedavisi nasıl yapılır?
Tedavi sürecinin ne şekilde planlanacağı, fonksiyon bozukluğuna yol açan faktörlerin belirlenmesiyle birlikte hekim tarafından belirlenir. Hipotiroidi başta olmak üzere birçok tiroid hastalığında ilaç tedavisi yaygın olarak uygulanır. İlaç tedavisi ile kontrol altına alınamayan durumlarda cerrahi operasyonlar ve sinir motorizasyonu gibi tekniklerin uygulanması gerekebilir. Aynı zamanda radyoaktif iyot tedavileri ile tiroid bezinin büyümesi engellenebilmektedir.

Hipotiroidi olanlar bu besinlere dikkat
Medikal tedavinin yanı sıra bazı hastalarda bir diyetisyen tarafından kişiye ve hastalığına özgü olarak planlanmış bir beslenme programının da uygulanması gerekebilir. Hastalığın türüne göre diyetle alınan iyot miktarının artırılması veya azaltılması gerekebilir. Bunun yanı sıra hipotiroidi hastalarında guatrojen besinler olarak da bilinen lahana, karnabahar, brokoli, brüksel lahanası, turp, ıspanak gibi besinlerin diyetten çıkarılması gerekebilir.