42 Yıldır ETA ile savaşan İspanya'nın Ankara'daki Büyükelçisi Joan Clos Nur Batur'a ETA ile mücadeleyi anlattı.
Abone ol42 Yıldır ETA ile savaşan İspanya'nın Ankara'daki Büyükelçisi Joan Clos Nur Batur'a ETA ile mücadeleyi anlattı. İspanya Büyükelçisi Clos, cezaevinde 3 bin ETA teröristinin olduğunu belirterek "Af olamaz. Ömür boyu hapse mahkûm olanlar var" dedi.
* Biz hep PKK'yı ETA'ya benzetiriz.
Terör saldırıları benziyor ama benzerlikten daha fazla farklılıklar var. Öncelikle boyutları farklı. Biz 40 yılda 900 kurban verdik. IRA kurbanlarının sayısı 3 bin. PKK terörü kurbanları ise 30-40 bine ulaştı. İkincisi, İspanya'da teröre yakın olan partiler hiçbir zaman yüzde 8-10'dan fazla oy almadılar. Ayrıca ETA, İspanya'nın en zengin bölgelerinden birinde ortaya çıktı. Yani sorunun temeli farklı. ETA sanki, Trakya'da eylem yapan AB yanlısı bir terörist grup gibi. Ayrıca Franco döneminde bile ETA'yla savaşa ordu girmedi. Sadece polis savaştı. Boyutları, temeli ve mücadele şeklinde büyük fark var. Bask İspanya'nın en zengin bölgelerinden biri. Bölgenin eğitim düzeyi çok yüksek.
* ETA, hep bağımsızlık mı istedi?
Başlangıçta daha çok kapitalizme karşı devrimci bir hareketti. Ama sonradan daha çok bağımsızlık hareketine dönüştü. Sonra ETA'da birçok ideolojik değişim oldu. Bir grup silahı bırakıp siyasete kaydı. Ama çok uzun bir süreçti. PKK'yla ETA arasındaki farklardan biri de bu. Ama unutmamak lazım. Her terör hareketi kendi koşulları içinde değerlendirilmelidir.
* Karşılaştırmak yanlış mı olur?
Sorunu ve çözümü genellemek hata olur. Sonuçta çözüm daima o ülkenin içindedir. Bu tür sorunlarda genel bir çözüm yoktur.
TAVİZ VERİLMEDİ
* Gizli müzakereler sürerken hapiste ETA teröristleri var mıydı?
Tabii vardı.
* Hiç af ilan etmediniz mi?
Hayır. Hiçbir zaman taviz verilmedi. Zaten resmi görüşme yapıldığı da hiçbir zaman kabul edilmedi. Bazı mahkumların daha yakın hapishanelere nakli gibi şeyler oldu ama koşul eli kanlı teröristlerin kesinlikle affedilmemesiydi. Kanlı eylemlere katılanların affı hiç düşünülmedi.
* ETA teröristleri bir süre Fransa'ya kaçıp saklandılar. Siz de PKK'lıların Habur'dan girişi gibi olaylar yaşadınız mı?
Hayır hiçbir zaman böyle bir şey olmadı.
* 1979'da silahı bırakanlar Herri Batasuna'yı mı kurdular?
Hayır. Batasuna daha farklı bir sosyolojik temele dayandı. Daha milliyetçi ve bağımsızlık yanlısı. ETA'dan kopanlar Bask Ülkesi Sosyalist Partisi'ni (Euskadiko Ezkerra- EE) kurdular. EE sadece Bask bölgesinde Bask haklarını savundu. İspanya Sosyalist Partisi ya da Komünist Parti'yle birleşmedi. Bask bölgesindeki esas güçlü olan Bask Milliyetçi Partisi'dir (Partido Nacionalista Vasko-PNV). Teröre karşılar. 30 yıldır bölgesel yönetimdeydiler.
* DTP ya da BDP'ye pek benzemiyor gibi...
Karşılaştırmak mümkün değil. ETA'yla PKK, BDP'yle Herri Batasuna arasında paralellik kurmak yanlış.
* ETA teröristleri yıllarca Fransa'da barındı. Fransa desteğini nasıl çekti?
Franco döneminde ETA'nın eylemlerini haklı gibi gören ülkeler oldu. İspanya'da demokrasi gelişince teröristleri tutuklamaya başladılar, ama zaman aldı.
* Ama bağımsızlık isteyenler hâlâ var.
Evet ama kimseyi öldürmediğiniz sürece bağımsızlık istediğinizi söyleyebilirsiniz.
TAŞERON KİM?
* PKK'nın elinde ağır silahlar var. Parayı nereden buluyor sizce?
Evet, kim bu silahlar için para veriyor sorusu akla geliyor.
* PKK bazı Avrupa ülkelerinde para toplamıyor mu?
Paranın bağışlardan geldiğini zannetmiyorum.
* Peki nereden geliyor. Başbakan Erdoğan'ın dediği gibi arkasında bir taşeron mu var?
Bilmiyorum. Bu çok karmaşık bir mesele. Paranın her zaman tek bir kaynaktan geldiği de kesin değil. Zaman zaman kaynak değişebilir.
* Türkiye yine PKK'ya karşı Kuzey Irak'ta operasyon yaparsa AB'deki tepki ne olur?
PKK'yı terörist örgüt olarak ilan ettik. Herkes Türkiye'nin sorunu çözmek için yol bulmasını istiyor. Ama biz tavsiyede bulunamayız.
* PKK'nın elinde ağır silahlar var. Parayı nereden buluyor sizce?
Evet, kim bu silahlar için para veriyor sorusu akla geliyor.
* PKK bazı Avrupa ülkelerinde para toplamıyor mu?
Paranın bağışlardan geldiğini zannetmiyorum.
* Peki nereden geliyor. Başbakan Erdoğan'ın dediği gibi arkasında bir taşeron mu var?
Bilmiyorum. Bu çok karmaşık bir mesele. Paranın her zaman tek bir kaynaktan geldiği de kesin değil. Zaman zaman kaynak değişebilir.
* Türkiye yine PKK'ya karşı Kuzey Irak'ta operasyon yaparsa AB'deki tepki ne olur?
PKK'yı terörist örgüt olarak ilan ettik. Herkes Türkiye'nin sorunu çözmek için yol bulmasını istiyor. Ama biz tavsiyede bulunamayız.
'KALANLAR RADİKAL, EN ÇOK ONLAR İZOLE OLDU'
* Hâlâ hapiste ETA teröristi var mı?
Üç bin terörist var. Eli kanlı teröristlerin hepsi hapiste. Ömür boyu hapse mahkûm olanlar da var.
* Genel afla siyasete atılmadılar mı?
Hayır.
* "Af çıkartılım" diyen yok mu?
Bazen birileri söylüyor ama böyle bir şey olamaz. Ayrıca sadece ETA teröristleri değil sağcı teröristler ve 1981'de Parlamento'yu basıp darbe yapmak isteyen albay da hala hapiste.
* Ama hâlâ ETA varlığını sürdürüyor...
Evet, küçük bir grup hala silahı bırakmadı. Birçok sorunu çözdük. Bazıları önerdiğiniz çözümü kabul edip silahı bırakıyor. Kalanlar en radikaller. En fazla izole olanlar da onlar.
ETA DEĞİŞİMİ ENGELLEMEK İÇİN GENERALLERİ ÖLDÜRDÜ
* 1978'den sonrasına değinirsek, ETA bu dönemde ne yaptı?
Geçiş dönemini Franco'nun ölümünden 1981'deki askeri darbe girişimine kadar yaşadık. ETA generalleri öldürdü.
* Değişimi mi engellemek istediler?
Evet, demokratik değişimden hiç hoşlanmadılar. Devrim istiyorlardı. Geçiş dönemi zor oldu. Demokrasimizde de sorun vardı. Ordunun sivil hükümetin kontrolüne girmesi için de Anayasa değişiklikleri yapıyorduk. Ama aynı zamanda ETA orduyu tahrik etmek için saldırılar düzenledi.
* ETA ilk ateşkesi 1998'de, ikincisini 2006'da ilan etti. Gizli müzakere yapıldı mı?
Evet 2 kez denendi. İkisi de başarısız oldu. Ama daha önce ETA 2 ya da 3 kez bölündü.
* ETA etnik milliyetçiliğe mi dayandı?
Hayır. Biz etnik milliyetçilikten hoşlanmıyoruz. Sorun ana dildi. Biz Anayasamızda etnik kimliği kabul etmiyoruz. Kültürel hakları kabul ediyoruz.
ÖNCEKİ HABERLER
