Damacana su satmak isteyen, internet paketi sunan, su arıtma cihazı tanıtan... Pek çok firmanın aramaları artık vatandaşı canından bezdirdi. Üstelik bazıları gerçek de değil sahte ürün satan dolandırıcılar da mevcut.
Abone olSon dönemde vatandaşların cep telefonlarına gelen birbirinden alakasız reklam aramaları ve mesajlarının sıklığı gittikçe artıyor. Gün boyu susmayan telefon aramaları arasında su arıtma cihazından ansiklopediye, kablolu TV’den internete, kuru temizlemeden güzellik merkezlerine kadar birçok firmanın reklamı yer alıyor.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile Ticaret Bakanlığı vatandaşları rahatsız eden bu ticari elektronik iletilere düzenleme getirdi. Bu kapsamda 2020 yılında İleti Yönetim Sistemi kuruldu.
Müşterilerine SMS ve aramalarla ulaşmak isteyen firmalara İleti Yönetim Sistemi’ne kayıt zorunluluğu getirildi. Vatandaşlara da İleti Yönetim Sistemi üzerinden kontrol etme imkanı tanındı. Vatandaşa sistem üzerinden istediği firmaya izin verme, istemediği mesajları da engelleme hakkı getirildi. Yasağa uymayan firmalar da cezalandırıldı. Ancak bir süre sonra bu sistem de telefon tacizini durduramadı.
Kumar bataklığı
Firmalar, İleti Yönetim Sistemi’ne kayıt yaptırmadan, vatandaşın onayını almadan yeniden telefon tacizine başladı. Daha da ileri giden sanal kumar portalları, telefonla aradığı vatandaşlara sanal krediler açıp kumar bataklığına bile sürükleyebiliyor. Numaraların tek tek engellenmesi de bu tacizleri durduramıyor. Yeni telefon numaraları ile vatandaşın telefonu açmasını sağlamak için, çapraz arama hilesine başvuruluyor. Örneğin İstanbul’da bir vatandaş Ankara üzerinden, Ankara’daki vatandaş da İzmir üzerinden aranıyor.
Meşgulken arama sürüyor
Telefon görüşmeleri sırasında da taciz kesilmiyor, vatandaş reklam aramalarına cevap vermek için çoğu zaman kendi aramalarını kesmek zorunda kalıyor. Kanunsuz şekilde elde edilen, içinde telefon numaralarının da olduğu kişisel verilerin hacker portallarında satılması arama listelerini de kabartıyor. Portallardan kanunsuz bir şekilde verilerimizi satın alan firmalar, İleti Yönetim Sistemi’ne kayıt yaptırma zahmetine katlanmadan aramaya koyuluyor. Bazı şirket çalışanlarının da kişisel verilerin yer aldığı dataları, izinsiz şekilde pazarlamacılara ya da internet sitelerine yüksek fiyatlara sattığı belirtiliyor.
Korsan gönderiyorlar
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, telefon tacizine maruz kalan vatandaşların şikayet haklarının olduğunu söyledi. Ağaoğlu şu ifadeleri kullandı: “Vatandaşlara, Ticari İleti Şikâyet Merkezi’ne başvurduktan ya da İleti Yönetim Sistemi’nde engelledikten sonra üç iş günü içinde mesaj gelemez. Ancak korsan ya da kayıtsız gönderiyor olabilirler. Arayan şirketleri İleti Yönetim Sistemi’nde görmezseniz o şirket sisteme girmemiş demektir. Savcılığa ya da Ticaret Bakanlığı’na şikâyet edebilirsiniz.”
İzin vermemek reddetmek sayılır
Ağaoğlu şöyle devam etti: “Ticari iletide size muhakkak reddetme hakkının tanınması gerekiyor. E-postada da aynı yöntemle çıkış hakkı olmalı. Gönderilen ticari iletiyle ilgili herhangi bir ret ya da kabulünüzün olmaması o iletiyi istemediğiniz anlamına gelir. Üç iş gününden sonra mesaj gönderemez. İzin vermediğiniz yerden ticari ileti gelirse bununla ilgili de reddetme imkânı sunulmalı. İzin vermediyseniz otomatikman reddetmiş sayılırsınız.”
Şikayet edin
Eğer Ticari İleti Yönetim Sistemi’ne kayıt yaptırmayan şirketlerden mesaj ya da arama geliyorsa bu kurumlar, haksız kazanç uğruna kişisel verileri izinsiz kullanarak suç işlemiş oluyor. Vatandaşların bu durumdan kurtulması için onayı dışında yapılan arama ve mesajları Ticaret Bakanlığı’nın Ticari İleti Şikâyet Merkezi’ne şikayet etmesi gerekiyor. Şikayet durumunda firmaya hukuki ve idari yaptırım uygulanıyor. Buna rağmen devam eden aramalarda Cumhuriyet Savcılıklarına şikayette bulunmak gerekiyor.