TEKEL'in pazar payı düştü

TEKEL'in pazar payı son 3 yılda yüzde 18 azaldı. 2002'de yüzde 60 olan pazar payı, 2003'te yüzde 56, 2004'te yüzde 48 ve 2005'te yüzde 42'ye düştü.

Bu azalışın nedenlerinin başında, yıllık yaklaşık 15 bin tonu bulan kaçak ve sahte sigara satışları geliyor. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, CHP Denizli Milletvekili Mustafa Gazalcı'nın soru önergesine verdiği yazılı yanıtta, TEKEL'in, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun (ÖYK) 5 Aralık 2001 tarihli kararıyla, özelleştirme kapsam ve programına alındığını anımsattı. TEKEL'in pazar payının, 2002'de yüzde 60, 2003'te yüzde 56, 2004'te yüzde 48 ve 2005'te yüzde 42 olduğunu bildiren Unakıtan, pazarpayında meydana gelen azalışın nedenlerini şöyle sıraladı: ''Kaçak ve sahte sigara satışları. (Yıllık yaklaşık 15 bin ton ve 1.5 katrilyon liradır.) Tüketici talebinin TEKEL'ce karşılanamaması. (Kutulu sigara üretiminin yetersizliği.) Diğer firmaların haksız rekabet uygulamalarının denetiminin yapılmaması. (Promosyon, stand, eşantiyon vb.) Sektördeki üretici sayısının son 2 yılda 3'ten 6'ya çıkması, ürün sayısının 70'ten 120'ye ulaşması. Diğer üretici firmaların, TEKEL'in tamamen hakim olduğu şark tütünü içeren sigara piyasasına 26 adet ürünle girmeleri.'' -TEKEL'İN ÖDEDİĞİ ÖTV- ÖTV oranlarında yapılan değişikliklerle, TEKEL tarafından ödenen ÖTV tutarlarının yıldan yıla artış gösterdiğine işaret eden Unakıtan, 2002'de l katrilyon 548 trilyon lira, 2003'de l Katrilyon 998 trilyon lira, 2004'de 2 katrilyon 372 trilyon lira ve 2005 yılı 11 aylık döneminde ise 2 katrilyon 238 trilyon lira ÖTV ödendiğini kaydetti. Bakanlar Kurulu kararı ile ÖTV oranının, satış fiyatının yüzde 58'i tutarına çıktığını ifade eden Unakıtan, ÖTV oranındaki artışın maliyetlere yansıması nedeniyle 29 Temmuz 2005'te ortalama yüzde 24 oranında fiyat ayarlaması yapıldığını belirtti. Unakıtan, bunun sonucu olarak Ağustos 2005'de, TEKEL'in sigara pazarındaki payının yüzde 6 düştüğünü, Eylül ve Ekim aylarındaki satış miktarlarının ise tekrar Temmuz'daki satış miktarlarına ulaştığını vurguladı. Unakıtan, 2002'de Doğu, Ege, Güneydoğu, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde 281 bin 242 tütün ekicisiyle, 56 milyon 284 bin 400 kilogramlık sözleşme imzalandığını, 2003'de 228 bin 714 tütün ekicisiyle 46 milyon 849 bin 200 kilogramlık, 2004'de 173 bin 144 tütün ekicisiyle 48 milyon 726 bin 521 kilogramlık ve 2005'de 156 bin 406 tütün ekicisiyle 46 milyon 894 bin 164 kilogramlık sözleşme imzalandığını bildirdi. -SORU ÖNERGESİ- Ayrıca, Gazalcı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı'na verdiği soru önergesinde, TEKEL'in, bu yıl içinde tütün alımı için tütün üreticileriyle sözleşme yapıp yapmayacağını sordu. Gazalcı, ''Özelleştirme kapsamında olan TEKEL'in pazar, üretim kaybı, üreticinin desteğinden yoksunluk, bu kurumun değerini daha çok düşürmeyecek midir? TEKEL'in tütün alımından vazgeçmesi, üreticiyle sözleşme yapmaması, pazar payını giderek yükselten yabancı sigara tekellerinin işine yaramayacak mıdır?'' sorularını yönetti.