Şubat ayının ardından, Türk ekonomi tarihinin en kritik açıklamalarından biri, 3 Mart 2004'te gelecek...
Abone olYaptığımız hesaplamaya göre, enflasyonda tek haneyi en son 1970 yılında gören Türkiye, sadece iki ay sonra TEFE'de yeniden bu oranları yakalayabilir
Bu yıl bahar gelmeden Türkiye 34 yıldır hasret kaldığı tek haneli enflasyonu görebilir. 2003 sonunda TEFE'de yüzde 13.9, TÜFE'de de yüzde 18.4 olarak açıklanan enflasyonun, önümüzdeki şubat ayı sonunda TEFE'de tek haneli olarak çıkması şaşırtıcı olmaz.
Toptan eşya fiyatlarının (TEFE), ocak ve şubat aylarında ayrı ayrı yüzde 2 oranında çıkması halinde bile, şubat sonunda yıllık enflasyon TEFE'de yüzde 8.85 seviyesine geriliyor.
34 YILLIK HASRET
Enflasyonda tek haneyi Türkiye, en son 1970'te yaşadı. Tam 34 yıl önce 1970'de yıllık enflasyon, yüzde 6.74 olarak açıklandı. Bu tarihten sonra ise çift haneli rakamlar bir daha ülkenin yakasını bırakmadı. Ancak son bir yıl içinde tek parti iktidarı sayesinde ülkede istikrar adına ekonomik reformlarda atılan önemli adımlar, Türkiye'nin önüne enflasyonda da önemli bir fırsatı çıkardı. 2003 sonunda TEFE'nin yüzde 13.9 olarak açıklanması, tek haneli enflasyon rakamının da uzak olmadığını ortaya koyuyor.
Tek haneli enflasyon rakamının ne kadar yakın olduğunu göstermek için küçük bir hesap yaptık. 2004 yılına ait ilk enflasyon rakamları Şubat 2004'te açıklanacak. TEFE, geçen yılın ocak ayında yüzde 5.6 arttı. Bu oran, şubatta açıklanacak TEFE endeksinden çıkacak. Geçen yılın en yüksek aylık artışının endeksten çıkması, matematiksel olarak TEFE'de de düşüş getirecek. Ocak ayında aylık TEFE yüzde 3 çıkarsa, yıllık enflasyon yüzde 11'e, yüzde 2 çıkarsa yüzde 10'a gerileyecek.
KRİTİK AY ŞUBAT
Şubat ayının ardından, belki de Türk ekonomi tarihinin en kritik açıklamalarından biri, 3 Mart 2004'te gelecek. Eğer, Kurban Bayramı tatilinin bulunduğu ve yılın en kısa ayında enflasyon yüzde 2 veya altında çıkarsa, yıllık toptan eşya fiyatları endeksi (ocak 2004 yüzde 3 baz alındı) yüzde 9.92'ye inecek.
1970'ten 2004'e enflasyon nostaljisi
Tek haneli enflasyon rakamlarına doğru giderken, Türkiye'de 1970 yılındaki fiyatlarla şimdiki fiyatlar arasında dağlar kadar fark bulunuyor. 1970 yılında 1 kg şeker 3 lira 95 kuruş, 1 kg ekmek 1 lira 35 kuruş seviyesindeydi. O yıllarda 8/3 kademe aylık 1,050 lira maaş alıyordu. Bugün bir kilo şeker 1 milyon 950 bin, 1 kg ekmek 1 milyon 125 bin liraya çıktı. 2004 sonunda yıllık yüzde 12 enflasyon hedefi baz alındığında, bu ürünlerin kilogram fiyatı şeker 2 milyon 184 lira, ekmek 1 milyon 260 bin liraya çıkıyor. Bugün Meclis'e sevk edilen liradan altı sıfır atılma yasasıyla birlikte bu ürünlerin fiyatı sırasıyla 2 lira 18 kuruş ve 1 lira 26 kuruş olacak. Hesabımızda baz aldığımız 8/3 kademe memurun maaşı ise yılsonunda yaklaşık 728 milyon liraya, yeni lira üzerinden 728 liraya çıkacak. Türkiye'nin tek haneli enflasyonu en son gördüğü 1970 yılında bir öğretmen aylık maaşı ile 778 kilo ekmek alabilirken, 2005 yılı başında 577 kg ekmek satın alabilecek.
Bu hesap üzerinden 34 yılda alım gücünün yaklaşık dörte bir oranında düştüğü ortaya çıkarken, yeni lira üzerinden mal fiyatlarının reel olarak yoğun rekabet ortamı nedeniyle bir miktar gerilediğini de görebiliyoruz.
Kaynak : Sabah
