Tavuk fiyatları tepetaklak oldu! Yasak vatandaşa yaradı ama üretici isyanda

YAZ mevsimi aşırı sıcaklar sebebiyle orman yangınlarının önüne geçmek için mesire yerlerine ve ormanlık alanlara mangal yasağı getirilmişti. Mangalın yasaklanması tavuk tüketimini düşürünce fiyatlar tepetaklak oldu ancak üretici dertli.

Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Abdullah Koç, beyaz ette toptan fiyatların düştüğünü belirterek, "Fiyatlar tepe taklak aşağı gidiyor. Yüzde 60-70 düşüş var" dedi. Koç, yükselen maliyetleri göstererek "Üretici korunmalı" dedi.

Kurban Bayramı ile düşüşe geçen beyaz et sektörünü bu defa piknik yasağı vurdu. Yangın tehlikesi sebebiyle orman alanlarında 31 Ağustos tarihine kadar kamp ve piknik yasağı getirilmesiyle beyaz ette fiyatlar yüzde 70 gerileyerek adeta dip yaptı. İndirim marketlerinde bütün pilicin kilogram fiyatı 29 liraya kadar gerilerken maliyetleri karşılamakta zorlanan üreticisi ise iflasın eşiğine geldi. Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Abdullah Koç, fiyat düşüşlerinde iki faktörün etkili olduğunu belirterek "Kurban Bayramı’nda kırmızı et ile birlikte fiyatlar düşüşe geçmişti. Devletin ormanlık alanlarda kamp ve piknik yasağı getirilmesiyle arz talep dengesi tamamen bozuldu. Beyaz et sektörü zarar ediyor. Üretici fiyatı 38 liraya kadar çıkan tavuğun toptan satış fiyatı şu an 23-24 lira. Geçen yıl 20 liraydı. Her şeyin fiyatı üç kat artmışken biz neredeyse geçen yılki toptan fiyata satış yapıyoruz" dedi.

Ne oluyor diye arayan yok
Fiyatların böyle giderse daha da düşeceğini ifade eden Koç şunları kaydetti:

"Fiyatlar tepetaklak aşağı doğru gidiyor. Yüzde 60-70 düşüş var. Fiyatlar 38 lira iken 'Halk yiyemiyor' diyenler fiyatlar 23 liraya gerilediğinde 'Bu şekilde üretici nasıl ayakta kalıyor' diye tepki göstermiyor. Bedava verseniz 'Niye bedava veriyorsunuz' diye soran yok. Fiyatları normal seviyeye geldiğinde müdahale eden devlet kurumları bu dönemde de üreticinin ve sanayicinin ayakta kalması için aynı mücadeleyi göstermesi lazım."

Bir kilo ekmeğe bir kilo tavuk eti
Tedbir alınmaması durumunda sektörde iflasların yaşanabileceği konusunda uyaran Koç şöyle devam etti:

"Düşünsenize geçen yıl 1 liradan satılan ekmeğin fiyatı 4 liraya çıktı. Bir kilo ekmeğe şu an bir kilo beyaz et alabiliyorsunuz. Ekmeğin hammaddesi buğday. Buğday ise tavuğun yediği en ucuz hammadde. Bu durumda ayakta kalmamız çok zor. Beyaz et sektörü en çok yazın para kazanır. Tavuk fiyatları kışın zaten düşer. Bu dönemde üretici kazanıp borcunu ödeyemezse iflaslar gelir. Bunun tarihte örnekleri var. Şeker Piliç, Mudurnu gibi. Maalesef ders almıyoruz. Fiyatlar yükselirken müdahale edenler düşerken izliyor. İflaslar gelirse kimse bunun önünde duramaz. Üretim azalırsa tavuğun kilosu 100 liraya kadar çıkar. İşte asıl o zaman hem üretici hem tüketici zarar görür."

Fiyatlardaki ani gerileme ile birlikte beyaz et ile kırmızı et arasındaki marjın çok açıldığına dikkat çeken Abdullah Koç, "En büyük sıkıntımız fiyatların dengesizliği. Dünyanın bir çok ülkesinde kırmızı et ile beyaz etin fiyatı aynı. Gelişmiş ülkelerde ise tavuk eti 10 lira ise kırmızı et 15 lira. Yani 1'e 1.5 marj var. Bizde ise bu marj 2-3 kat açıl durumda. Beyaz et 23-24 liradan satılırken kırmızı etin kilosu 80-100 lira bandında. Yani beyaz et aleyhine bir durum söz konusu" diye konuştu.

Kömürdeki belirsizlik
Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Abdullah Koç, beyaz et fiyatları düşerken maliyetlerin arttığına dikkat çekerek, "Kış şartlarında maliyetlerimizin yüzde 60'ını kömür oluşturuyor. Türkiye Kömür İşletmelerinin bayisi gibiyiz. Devlet bize her yıl kömür istikakı veriyor. Bayi fiyatına kömür alıyoruz. Geçen sene kömür maliyetlerimizin yüzde 20'sini bayi fiyatına vermişti. Soma işletmesi özelleştirildikten sonra istikakımızı da alamıyoruz. İşin kötü tarafı sadece bu değil. Şu an özelleşen işletmelerdeki kömür fiyatları da belli değil. Tonu 1500 lira iken yarın 3.000-3.500 lira mı olacak bilemiyoruz. Üreticiler şu.an önünü göremiyor" ifadelerini kullandı.