Tarım ve gıdada mayıs ayı enflasyonu

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarım ve gıdada Mayıs ayında Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE) artış, ...

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarım ve gıdada Mayıs ayında Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE) artış, Tüketici Fiyatları Endeksinde (TÜFE) gerileme olduğunu bildirerek, “Tarım ve gıdada Mayıs ayında üretici fiyatları yüzde 5,80 artarken, tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 2,18 geriledi” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, yıllık bazda genel ÜFE yüzde 2,17 artarken, tarımda yüzde 5,30 azaldığını, gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık enflasyon yüzde 7,07 ile yüzde 6,51 olan genel TÜFE’nin üzerinde gerçekleşse de 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7,15 olan artışın, yüzde 7,51 artan genel TÜFE’nin altında kaldığını vurguladı. Bayraktar, genel ÜFE’nin Mayıs ayında yüzde 1, geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 0,99, yıllık bazda yüzde 2,17, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 3,27 arttığını, tarımda üretici fiyatlarının Mayıs ayında Nisan ayına göre yüzde 5,80, Aralık ayına göre yüzde 3,39, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 0,33 arttığını, geçen yıl Mayıs ayına göre yüzde 5,30 düştüğü belirtti.
Bayraktar, genel TÜFE’nin Mayıs ayında yüzde 0,15, geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 3,21, yıllık bazda yüzde 6,51, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7,51 arttığını, tarımda üretici fiyatlarının Mayıs ayında Nisan ayına göre yüzde 2,18 gerilediğini, Aralık ayına göre yüzde 3,36, geçen yıl Mayıs ayına göre yüzde 7,07, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7,15 arttığını bildirdi. Yıllık üretici enflasyonunun genel tarımda yüzde 5,30, tarım ve avcılıkta yüzde 5,53, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 11,39 gerilediğini, balıkçılıkta yüzde 12,17 arttığına dikkati çeken Bayraktar, “Mayıs ayında aylık bazda tarım, avcılıkta yüzde 5,96, ormancılık, tomrukçulukta yüzde 0,33, balıkçılıkta yüzde 5,35 arttı” dedi.
Şemsi Bayraktar, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklama yapmaya devam ettiklerini bildirdi.
Bayraktar, Mayıs ayında üretici ve marketlerde fiyat en fazla artan ürünlerin patates ve havuç, fiyatı en fazla düşen ürünlerin ise domates ve salatalık olduğunu belirtti. Bayraktar, “Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 41,11 ile domateste, en fazla fiyat artışı yüzde 21,46 ile patateste görüldü. Üretici fiyatlarında ise domatesin fiyatı yüzde 55,31 düşerken, patatesin fiyatı yüzde 103,05 arttı” dedi.

MARKET FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLER
Bayraktar, Mayıs ayındaki market fiyatlarına bakıldığında; 6 üründe fiyat değişimi olmazken, 16 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti. Mayıs ayında, kuru soğan, kuru fasulye, kırmızı mercimek, kuru incir, süt ve ay çiçek yağı fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 41,11 oranla en fazla domateste olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 23,75 ile salatalık, yüzde 18,67 ile sivri biber, yüzde 15,05 ile yeşil soğan, yüzde 12,01 ile marul, yüzde 11,19 ile kabak, yüzde 7,77 ile yumurta, yüzde 5,31 ile limon, yüzde 3,58 ile çilek, yüzde 3,04 ile tavuk eti, yüzde 2,98 ile yeşil mercimek, yüzde 2,77 ile kuru kayısı, yüzde 1,50 ile nohut, yüzde 1,33 ile dana eti, yüzde 0,49 ile kuzu eti, yüzde 0,29 ile Antep fıstığı izledi.
Market fiyatlarında en fazla fiyat artışı ise yüzde 21,46 oranla patateste görüldü. Patatesteki fiyat artışını yüzde 15,90 ile havuç, yüzde 8,10 ile maydanoz, yüzde 6,65 ile patlıcan, yüzde 4,76 ile yeşil fasulye, yüzde 4,41 ile kuru üzüm, yüzde 3,54 ile zeytin, yüzde 3,30 ile elma, yüzde 2,08 ile ıspanak, yüzde 1,69 ile fındık, yüzde 1,52 ile lahana, yüzde 1,40 ile pirinç, yüzde 1,17 ile mısırözü yağı, yüzde 0,77 ile zeytinyağı, yüzde 0,42 ile toz şeker takip etti.”

ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLER
Mayıs ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 12 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 14 üründe azalma, 7 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Mayıs ayında, lahana, maydanoz, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir, süt ve zeytin fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 55,31 oran ile en fazla domateste görüldü. Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 39,55 ile salatalık, yüzde 31,13 ile kabak, yüzde 16,48 ile limon, yüzde 16,13 ile yumurta, yüzde 13,24 ile sivri biber, yüzde 12,75 ile çilek, yüzde 9,86 ile yeşil soğan, yüzde 9,64 ile marul, yüzde 9 ile kuzu eti, yüzde 7,71 ile patlıcan, yüzde 5,26 ile zeytinyağı, yüzde 4,36 ile yeşil fasulye, yüzde 0,60 ile dana eti izledi. En fazla fiyat artışı yüzde 103,05 ile oran ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat artışını yüzde 53,85 ile havuç, yüzde 35,14 ile ıspanak, yüzde 30 ile kuru üzüm, yüzde 12,67 ile fındık, yüzde 3,76 ile kuru soğan, yüzde 1,54 ile Antep fıstığı takip etti.”

FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİ
Bayraktar, fiyatı artan ürünlere bakıldığında, patatesteki fiyat artışının yazlık patateslerden kaynaklandığını, hali hazırda yazlık patates çeşitlerinin hasadının devam ettiğini, piyasada yer alan patateslerin yazlık çeşitler olduğunu bildirdi. Üreticilerin, kışlık patateste ciddi pazarlama sorunu yaşadıkları bilgisini veren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Yaşanan pazarlama problemleri nedeniyle de üretici fiyatları düştü. Nisan ayında kışlık patates piyasadayken, Mayıs ayında ise piyasada bulunan patatesler yazlık patatesler olup, fiyat değerlendirmesinde eski ve yeni ürün kıyaslandığı için patatesteki artış yüksek çıktı. Havuçta ise önümüzdeki sezon rekoltede düşüş bekleniyor. Bu durumun fiyatlara yansıdığı düşünülmektedir. Kuru üzümde de önümüzdeki sezon rekoltede beklenen düşüş, fiyatlarda artışa yol açtı.
Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, domates, salatalık, kabak, sivri biber, çilek gibi ürünlerde artan hava sıcaklıklarıyla birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyat düşüşünde etkili oldu. Genel olarak değerlendirdiğimizde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görülmektedir.”
(İHA)