Talabani'nin sınavı yeni başlıyor

Aşiret reisliğinden devlet başkanlığına uzanan bir yol. 14 yaşındayken dağlara çıkan Celal Talabani şimdi en tepeye oturdu. Hayatının sınavı asıl şimdi başlıyor. Neden mi?

Celal Talabani diğer adıyla nam Celal Irak'ın yeni devlet başkanı seçildi. 72 yaşında Saddam'ın koltuğuna oturan Talabani'nin hayat hikayesi ve geldiği nokta film senaristlerine malzeme olacak cinsten. Kimilerine göre terörist ve ayrılıkçı, kimilerine göre de hak arayan bir Irak vatandaşıydı. Saddam ile yolları 1970'li yılların ortalarında kesişmişti. Ölümlerin eşiğinden kılpayı kurtuluyordu. Talihi 70'inden sonra döndü. Aşiret reisliğinden gelerek protokol sıralarına adını devlet başkanı olarak yazdırdı 72 yaşındaki Talabani. Daha 14 yaşındayken eline kaleşnikofu alarak dağlara çıktı. Hukukçuydu ama siyasi faaliyetleri onu mezun etmekten alıkoymuştu. Saddam öncesi Irak'ta istikrarsızlık kol geziyordu. Darbe yapan generaller bir süre sonra darbelerle devriliyordu. Bu kaos ortamında o da ayaklanmalara katılıyordu. Talabani KPP ve Barzani ile görüş ayrılığına düşünce KYB'yi 1975 yılında kurdu. Saddam'ın ayak sesleri o zamandan işitiliyordu. Baas partisinin en disiplinli suybayı olarak göze batan Saddam'ın 79'daki iktidarından sonra başlayan süreçte ikili artık kaçınılmaz bir mücadeleye girişti. Bir yıl sonra hükümete karşı silahlı eyleme başlatan Talabani ile Saddam'ın mücadelesi o zaman başlamıştı. Saddam'ın evinden kurtulmak için dağlar artık onun evi olmuştu, İran'a sığındığı zamanlar da oldu. Amerika'nı Körfez savaşı onun talihini döndüren evrenin başlangıcıydı. Talabani, Saddam'ın balyozlarından baba Bush'un himmeti sayesinde kurtulmuştu. Süleymaniye'yi geliştiren Talabani, zaman zaman Barzani ile savaşsa da ABD'nin devreye girmesiyle birlik olarak Saddam'ı alt etmenin planlarına koyuldu. Amerika'nın Saddam operasyonu ona hayatının son dönemlerinde kaçırılmayacak fırsatlar sundu. Barzani'ye göre daha ılımlı mesajlar veren Talabani'nin Bağdat'a dönüşü muhteşem oldu. 1940'lı yıllarda başladığı mücadalesi Bağdat'ta Saddam'ın sarayında son buldu. Talabani bugün yemin ederek resmen Irak'ın devlet başkanı oldu. Bir dönem eleştirdiği merkeziyetçi yapının tam ortasına düştü Talabani. Yetkiler onun elinde. Beğenmediği baskıcı yapıyı değiştirebilecek mi? Diktatörlerin coğrafyası Ortadoğu'nun ortasında yüzen Irak'ın yeni başkanı zamanında kendisi gibi hak talep eden insanlara ne cevap verecek? Yoksa işgalin gölgesinde geçen başkanlık döneminde halkın beklentilerinde ayrım mı gözetecek? Ünlü İngiliz yazar William Shakespear'in söylediği gibi 'işte bütün mesele bu'