Susuz ve engebeli araziler zeytin bahçelerine dönüşüyor

Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, “Samsun’da bugün itibarıyla bin dekar alanda zeytin üretiliyor. Yaklaşık 2 bin dönümü aştıktan sonra zeytinin sanayisi de ilimizde artacaktır” dedi.

Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nün ‘2022-2026 Üretim Planlaması’ kapsamında Samsun’un batı ilçelerinde sulama olmayan, insan yerleşiminden uzak, engebeli arazilerde zeytin yetiştirilmesine karar verildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Edoğan’ın “Ekilmemiş bir karış toprak kalmasın” direktifi çerçevesinde Samsun’da tarıma uygun olmayan susuz ve engebeli 1 dekar alanda Gemlik ve Ayvalık zeytin çeşitleri dikildi. 2026 yılına kadar daha bin dekar alana daha zeytin bahçeleri kurulup, 2-3 fabrikaya yetecek kadar zeytin üretilmesi hedefleniyor.

İl genelinde tarıma uygun olmayan 60 bin dekar alanı da ekonomiye kazandırmak için çeşitli projeler yürüttüklerinin altını çizen Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, “Bazı arazilerimiz hem yağış almıyor hem de engebesinden dolayı herhangi bir ürünün üretilemediği alanlar var. Bu alanlar 50-60 bin dekar alandan oluşuyor. Su olmadığı için bu alanlarda ceviz ve badem gibi ürünler yetiştiremiyoruz. 2022-2026 üretim planlaması kapsamında ‘ekilmemiş bir karış toprak kalmasın’ hedefi doğrultusunda Yakakent, Bafra, Alaçam, 19 Mayıs ve Vezirköprü’nün mikro klima olan yerlerde zeytin üretilebileceğini öngördük. Bugün itibarıyla bin dekar alanda zeytin üretiliyor. Yaklaşık 2 bin dönümü aştıktan sonra zeytinin sanayisi de ilimizde artacaktır” diye konuştu.

“Yüzde 85’i Gemlik, yüzde 15’i Ayvalık”
Dikilen zeytin çeşitlerinin Gemlik ve Ayvalık olduğunu, Samsun’a özel zeytin çeşitlerinin de çoğaltıldığını ifade eden Müdür İbrahim Sağlam, şöyle devam etti:

“Zeytincilik Araştırma Enstitüsü yetkilileri hangi zeytin çeşidini kullandığımızı sormuştu. Biz yüzde 85 Gemlik, yüzde 15 de dölleme için Ayvalık çeşidini kullandığımızı söylemiştik. İklim araştırmasına göre bu çeşitlerin Samsun’da yetişebileceğini araştırmıştık. Bizlere bu çeşitlerin Gemlik’ten daha iyi yetişeceği bir yer varsa onun da Samsun olduğunu söylediler. Bunların haricinde Samsun’un kendi çeşitlerinin olduğunu da söylediler. Samsun yağlık, Samsun salamura, Samsun tuzlusu gibi çeşitlerden fide gönderdiler. Biz de bu fideleri özel olarak arttırmaya yönelik çalışma başlattık. Samsun’da çok uzun yıllar önce de zeytin üretiliyormuş hatta bir mahalleye de ismi verilmiş. Zeytinciliğin gelişmesi için projelerimize önem veriyoruz.”

“2 bin dekar alandaki zeytin, 2-3 fabrikanın ihtiyacını karşılar”
Hedeflerinin tutması durumunda Samsun’da 2-3 fabrikaya yetecek kadar zeytin üretimi gerçekleştirebileceklerini kaydeden Sağlam, “Zeytinciliği geliştirirken bunu ovaya, yerleşime yakın olan yerlere ektirmiyoruz. Çünkü 3573 sayılı Zeytincilik Kanunu var. O kanun kapsamında ileride sıkıntı yaşanmamasını da düşünüyoruz. Bir yere zeytin diktiğinizde kanun kapsamında istediğiniz an sökemiyorsunuz. Bu nedenle zeytini çok marjinal, yerleşim yerlerinden uzak ve herhangi bir yapılaşmanın olmayacağı alanlara yapıyoruz. Sulu ve sulanabilir araziler içerisinde de zeytin yapmıyoruz. Çünkü sulanabilir arazilerde birçok çeşit üretebiliriz. Zeytincilik şu ana kadar istediğimiz düzeyde gitmiyor ama çiftçilerimizi yönlendirmeye devam ediyoruz. Hedefimiz 2026 yılına kadar 2 bin dekar alanda yaklaşık ağaç başı 20 kilo zeytinden bin 200 ton gibi bir rekolte elde ederiz. Bu ürettiğimiz zeytinlerle de rahatlıkla 2-3 adet hem salamura hem de yağlık fabrikanın açılacağını tahmin ediyorum. İnşallah üretimimiz hedefimizin de üstüne çıkar” şeklinde konuştu.

Zeytin ağaçları sökülemez, alanı küçültülemez
3573 sayılı Zeytincilik Kanunu’nda özetle şu ifadeler yer alıyor:
“Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi bakanlığın iznine bağlıdır. Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi bakanlığın fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, bakanlığa bağlı araştırma enstitülerinin ve mahallinde varsa ziraat odasının uygun görüşü alınır. Bu hâlde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez. İzinsiz kesenler veya sökenlere ağaç başına idari para cezası verilir.”