Suriye'de kim kime silah yolluyor?

Guardian gazetesi bugünkü haberinde Suriye'deki çatışmada bölgesel aktörlerin kimi desteklediğini özetliyor. Gazete Türkiye'nin Moskova-Şam seferini yapan bir Suriye yolcu uçağını F-16 savaş uçaklarıyla Ankara'ya inmeye zorlaması üzerine yeni bir boyut kazanan bölgesel krizdeki son gelişmeleri aktardığı haberinde, Suriye'nin en yakın müttefikinin, ona BM Güvenlik Konseyi'nde diplomatik ve siyasi olarak kol kanat geren Rusya olduğunu belirtiyor. Haberin içinde krizin belli başlı aktörlerinin arkasında kimlerin olduğuna ilişkin bölüme ise "Hükümet Rusya'ya güvenebilir ama isyancılar silah bulmakta zorlanıyor." başlığı atılmış. Suriye hükümeti Guardian'a göre Rusya son 18 aydır Esad rejiminin ana silah kaynağı olmayı sürdürüyor. Moskova'nın bu süre içinde Suriye'nin kuzeyindeki Tartus limanına en az üç kez gemilerle ağır silahlar gönderdiği kaydediliyor. Guardian, Rusya'nın havadan da bir kısım silah ve mühimmat gönderdiğinin tahmin edildiğini yazıyor. Haberde "Moskova, Suriye'ye saldırı helikopterleri sağladı ama Batı Avrupa'dan önünün kesilmesi nedeniyle bunların bir kısmını gönderemedi." deniyor. Guardian'a göre İran'ın da Suriye'ye en az iki defa deniz yoluyla ve çok defalar hava yoluyla silah gönderdiği düşünülüyor. Ayaklanmanın başlamasından 6 ay öncesine kadar Esad ailesinin düşmanları arasında sayılan Irak ise Guardian'ın aldığı duyumlara göre Suriye ordusuna yakıt sağlıyor. Ama silah göndermediği düşünülüyor. Laik ve 'ılımlı' gruplar Guardian, "Suudi Arabistan başta bu 'ılımlı' diye adlandırılan gruplara destek vermekte istekliydi ama kısmen ayaklanmaya katılanların giderek artan bölünmüşlüğünden kaynaklı ABD baskısı, kısmen de Suriye Ulusal Konseyi konusundaki kendi çekinceleri nedeniyle geri çekildi." diyor. Gazete, ılımlı grupların Mayıs ve Haziran ayında, kara sınırlarından silah yardımı aldığını ama daha sonra sıkıntıya girdiklerini yazmış. Habere göre bu gruplara Eylül ortasında ve çok yakınlarda yine silah ve cephane ulaşmış. Gazete "Türkiye istihbaratı da hala bu gruplarla ilişkiyi sürdürmeyi tercih ediyor." ifadesini kullanıyor. Suriyeli İslamcı gruplar Guardian'a göre Katar'dan gönderilen para ve silahlardan en çok yararlanan gruplar, şu an Esad rejimine karşı çatışan çok sayıda grup içinde en güçlü ve en örgütlüsü haline geldi. "Humus'tan çıkan Faruk Tugayları ülkenin en iyi silahlı gücü" diyen gazete, bu gruba Lübnan'dan milletvekili Orkab Sakr'ın da silah yolladığını yazıyor. Yabancı Cihadiler Irak'tan geçenler hariç Suriye'ye savaşmaya giden yabancıların hemen hiç birinin beraberinde silah ve cephanesi olmadığını yazan Guardian, buna karşılık Temmuz ayından bu yana ülkeye giren cihadilerin önemli bir kısmının büyük savaş tecrübesi olduğunu kaydediyor. Bu yabancı savaşçıların giderek artan bir şekilde Halep'teki çatışma alanlarına konuşlanmaya başladıkları ve Suriyeli İslamcılar içindeki en radikal unsurlarla ilişkileri geliştirdikleri belirtiliyor. Guardian'ın haberine göre Suriye'ye son gelen bazı cihatçıların, en önemli Selefi cihadi grup olan El Nusret Cephesi ile birleştiklerine ilişkin bilgiler var. Hatta yabancı cihadilerin kendi eylemlerini kendilerinin yürüteceği bir aşamaya yaklaşıldığı yolunda söylentiler de dolaşıyor. Askeri Konsey Guardian'ın haberine göre Suriye ordusundan firar eden askerlerden oluşan bu grubun çoğu, Türkiye'de sürgünde ve yabancılardan bu gruba pek bir silah ve mühimmat yardımı gitmemiş. Fakat gazete bu grubun CIA ve Türkiye'den istihbarat örgütleri de dahil, Batılı haberalma örgütlerinin en çok temas kurduğu yapı olduğunu ve bunlara muhaberat araçları ve taktik danışmanlık da temin edildiğini yazıyor. Grup Suudi Arabistan ve Katar'dan para da alıyor habere göre ve bu para silah tüccarlarından malzeme almak üzere bölge konseylerine gönderiliyor. Askeri Konsey'in çok parçalanmış bir yapısı olan Özgür Suriye Ordusu içinde komuta ve kontrol ağı oluşturmaya çalıştığı da kaydediliyor. Ancak yazıya göre Özgür Suriye Ordusu'nun dağınık yapısı nedeniyle, bu gruplar denetim kurmakta zorlanıyor.

Guardian gazetesi bugünkü haberinde suriye'deki çatışmada bölgesel aktörlerin kimi desteklediğini özetliyor.