Şam'dan bildiren Hediye Levent BM özel temsilcisi Brahimi'nin ateşkes sağlama için yaptığı girişimlerin Suriye'deki yankılarını olası ısonuçlarını anlatıyor.
Abone olBM ve Arap Birliği Özel Temsilcisi El Ahdar İbrahimi Suriye krizine taraf olan ülkelerin ardından Şam’daki temaslarında ateşkes sağlanması için zemin oluşturmaya çalıştı.
Taraflarla görüşen İbrahimi, Kurban Bayramı süresince ateşkes sağlanması ve bayramdan sonra da ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için çabaladı.
Suriye’de 26 Ekim’de Kurban Bayramı başlayacak ancak ateşkes ilanına ilişkin henüz bir gelişme, açıklama; kısacası, ışık yok.
İbrahimi’nin girişimleri hem Suriye içindeki taraflar arasında hem de krize taraf ülkeler arasında karşılık bulsaydı ateşkesin ardından siyasi diyalog sürecinin başlaması hedefleniyordu.
Birçok ülkenin çağrı yapmasına, 1.5 yıldan fazladır devam eden kanlı sürecin taraflarının “krizin bitmesini istedikleri” yönündeki açıklamalara rağmen neden ateşkes sağlanamıyor?
Güvensizlik
Suriye yönetimi ve muhalifler “ateşkes” girişimini olumlu karşıladıklarını söylüyor ancak iki taraf da “önce karşı taraf silah bıraksın” şartını öne sürüyor.
Suriye yönetimi “muhaliflerin de silah bırakacağının garanti edilmesini” talep ederken, muhalifler yönetimin askeri operasyonları durdurmayacağını iddia ediyor.
Suriye yönetimi askeri operasyonların bir kısmını “terörle mücadele” kapsamında yürüttüğünü öne sürüyor. Diğer taraftan silahlı muhalif grupların tek oluşum altında toplanmamış olmaları nedeniyle gruplardan ateşkese ilişkin birbirinden farklı açıklamalar geliyor. Bu grupların bir kısmı ateşkesi kabul ettiğini duyururken bir kısmı “Esad yönetimi ile hiçbir şekilde uzlaşamayacaklarını” belirtiyor.
Özgür Suriye Ordusu bünyesindeki bütün silahlı muhalif gruplar ateşkese uysa bile Suriye’de El Kaide uzantılı örgütlerin aktif olduğu biliniyor. Bu grupların ateşkes ilanının ardından yaptıkları eylemlerin hangi tarafın hesabına yazılacağı karmaşası da çözüm bekliyor.
Suriye yönetimi, El Kaide tarafından üstlenilen eylemlerden ÖSO’yu da sorumlu tutuyor.
Muhalefet sorunu
Suriye yönetimi ve muhaliflerin birbirlerini tanımıyor olmaları muhataplık sorununu doğuruyor. Ateşkes ilanı ve uygulanması için şart olan, tarafların birbirlerini tanıması gerekliliğine iki taraf da itiraz ediyor.
Yönetim, Suriye’de birkaç ay önce çıkarılan Terörle Mücadele Yasası kapsamında “silahlı muhalifleri terörist organizasyonlar, bu organizasyonlarla ilişkili olan sivilleri ve sivil oluşumları da teröre destek” kapsamında sayıyor.
Muhalifler ise, Esad yönetimi ile “hiçbir şekilde uzlaşmayacaklarını ve aynı masaya oturmayacakları” yönünde açıklamalar yapıyor.
Dolayısıyla ateşkes ilanına yönetim, “terörist saydığı oluşumları tanıma” olarak bakarken, muhalifler, “Esad yönetimini kabul etme” şeklinde yaklaşıyor.
Taraf ülkeler vurgusu
İbrahimi’nin Suriye ziyareti öncesinde ve ziyaret süresince Esad yönetiminden yapılan bütün açıklamalarda “ateşkes ve siyasi diyalog girişiminin başarıya ulaşması silahlı muhaliflere silah, lojistik ve maddi destek veren ülkelerin tavırlarını değiştirmesine bağlı” vurgusu yapıldı.
Bu çerçevede, Suriye’de bir ateşkesin sağlanması için krize taraf ülkelerin uzlaşması en önemli aşama olarak görünüyor.
ÖNCEKİ HABERLER
