Suriye için her türlü seçenek masada

Suriye'de durum giderek kötüleşiyor. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un da sabrı taşmak üzere...

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Suriye'deki krize ilişkin olarak, ''Her türlü sonuca hazırlıklı olmalıyız, pekçok senaryoya yanıt vermeye hazır olmalıyız. BMGK'nın talebi üzerine, bundan sonra izlenebilecek yolla ilgili BMGK'ya yakında seçenekler sunacağım. Bundan sonra ne yapacağına BMGK üyeleri karar verir'' dedi.

BM Genel Sekreteri Ban, BM-Arap Birliği'nin Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan ve Arap Birliği'nin Genel Sekreteri El Arabi, BM Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) Suriye'deki gelişmelere ilişkin bilgi verdi. Basına kapalı yapılan toplantının ardından Ban, Annan ve El Arabi ortak basın toplantısı düzenledi.

SURİYE HALKI KAYNIYOR KIZGINLAR

Genel Sekreter Ban, Suriye'deki durumun kötüleşmeye devam ettiğini belirterek Kubeyr'de meydana gelen katliamın Suriye'deki korkunç durumu gözler önüne serdiğini belirtti. Ban, ''Daha ne kadar olanları kınamaya devam edeceğiz ve daha başka ne şekilde olaylardan dolayı öfkeli olduğumuzu söyleyeceğiz? Suriye halkı kanıyor, kızgınlar, barış ve onur içinde yaşamak istiyorlar, her şeyden önemlisi de harekete geçilmesini istiyorlar'' diye konuştu.

Suriye'de iç savaş tehlikesinin gerçek olduğu ve bu durumun tüm Suriye ve bölge için korkunç sonuçları olacağı konusunda Annan ve El Arabi ile aynı şekilde düşündüklerini belirten Ban, ''Suriye'deki durum kolaylıkla kırılma noktasına gidebilir'' dedi.

G20 ZİRVESİ ÖNEMLİ FIRSAT

Suriye rejiminin Annan Planı kapsamındaki taahhütlerine uymadığını, Suriye'deki muhalif grupların giderek sertleşerek silaha başvurduğunu anlatan Ban şöyle konuştu:

''Uluslararası toplum tüm bu gerçekleri kabul ederek şimdi harekete geçmeli. Annan Planı tüm çabalarımızın merkezinde bulunmalı, planı desteklemeye devam ediyoruz, ama aynı zamanda bundan sonraki adımlar konusunda uluslararası tartışmaları da memnuniyetle karşılıyorum. Bu kapsamda Meksika'da yapılacak G-20 Zirvesi önemli bir fırsat, orada anahtar ülkelerin Suriye'deki krizi derinlemesine tartışmasını bekliyorum.''

Suriye'deki durumun nasıl gelişeceğini kimsenin bilemeyeceğini belirten Ban, ''Her türlü sonuca hazırlıklı olmalıyız, pek çok senaryoya yanıt vermeye hazır olmalıyız. BMGK'nın talebi üzerine, bundan sonra izlenebilecek yolla ilgili BMGK'ya yakında seçenekler sunacağım. Bundan sonra ne yapacağına BMGK üyeleri karar verir'' dedi.

BMGK'nın Suriye konusunda daha cesur hareket etmesi gerektiğini belirten Ban, ''Tek sesle konuşmalıyız, net ve yanlış olmayan bir mesaj vermeliyiz:İki taraf da şiddeti durdurmalı. Suriye halkının emellerine yanıt verecek barışçıl bir geçişe ihtiyacımız var. Tüm bunların içinde de birlik sağlamak çok önemli'' dedi.

İNSANLARIN ÖLÜMLERİ DURMALI

Arap Birliği'nin Genel Sekreteri El Arabi konuşmasında, Arap ülkelerinin Suriye'de olanlardan dolayı derin endişe içinde olduklarını belirterek ''Suriye'de çatışmalar sona ermeli, insanların ölümleri durmalı'' dedi.

BMGK'nın bu kapsamda ana sorumluluğu olduğunu vurgulayan El Arabi, ''Arap Birliği, artık yeter diyerek bu mesajlarını BMGK'ya aktarmamı istediler, mesaj da, BMGK'nın, BM Ana Sözleşmesinin 7. bölümü çerçevesinde, özelikle de 41. maddesini uygulayarak, güç kullanımı hariç tüm başka baskıları şimdi kullanması çağrısıdır'' dedi.

ANNAN PLANI'NA TAM DESTEK

BM-Arap Birliği'nin Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan sorulara geçilmesini istediğini belirterek ayrıca bir açıklama yapmadı.

Annan, planının ölüp ölmediğine ilişkin sorular üzerine, ''Bu noktada planın mı öldüğü yoksa planın uygulanmasının mı eksik olduğu konusunda emin değilim. Eğer plan çalışmıyorsa, başka seçeneklere bakmamız gerektiğini daha önce de söylemiştim. Ama planın hala geçerli olduğunu konuştuğumuz sürece, burada soru, bu geç zamanda bile Suriye hükümetinin bu planı uygulamasını nasıl sağlarız sorusudur. Şu anda Konsey bunu tartışıyor'' dedi.

Ban Ki-mun da aynı soru üzerine, BMGK'nın Annan Planı'na tam destek verdiğini vurgulayarak, ''BMGK toplantısında Suriye hükümeti üzerindeki baskının arttırılması için bazı önlemler listesi teklif edildi. Bundan sonra ne yapacağını Konsey değerlendirecek ama üçümüz de BMGK'nın harekete geçeceğine inanıyoruz'' dedi.

El Arabi de, ''Şu an harekete geçilmeli mesajını BMGK'ya ve Genel Kurul'a ilettim. BMGK'da son derece cesaret verici açıklamalar duydum, ama Konsey'in nasıl hareket edeceğini göreceğiz'' dedi.

TEMAS GRUBU

Gazetecilerin Suriye sorunun çözümüne ilişkin olarak bir temas grubu oluşturulması konusundaki soruları üzerine, Annan şöyle konuştu:

''Böyle bir grubun oluşturulması olasılığı konusunda tartışmalar sürüyor. Bu grubun içinde durum üzerinde, yani hem Suriye hükümeti, hem de muhalefet üzerinde gerçek nüfuzu olan ülkeler bulunacak. Bu ülkeler bir araya gelip sorunlara realistik açıdan bakmalı. Bakın Ortadoğu'da bir dışişleri bakanı bana, 'Suriye Libya değil, Suriye içeriye doğru değil, sınırlarının dışına doğru patlar ve bunun da kimsenin istemediği sonuçları olur' dedi. Dolayısıyla Temas Grubu işbirliği yapalım derse, Suriyeliler için bir yol haritası önerebilir.''

Annan, Suriye hükümeti ve muhalefet arasında bir arabulucunun atanması konusunda bir ilerleme olup olmadığının sorulması üzerine ise, ''Henüz o noktada değiliz'' dedi.

Ban da, Temas Grubu ile ilgili soru üzerine, bunun değerli bir fikir olduğunu ve ciddi şekilde düşünülmeye değer olduğunu, ancak bütün bu tartışmaların henüz erken bir aşamada olduğunu vurguladı.

El Arabi de, adı ne olursa olsun böyle bir grubun amacının, sonuç almaya odaklı, yani şiddeti durdurma yönünde somut adımların atılmasına yol açması gerektiğini söyledi. Sorunun iç ihtilaftan kaynaklandığını, ancak sorunun çözümü için tüm taraflar üzerinde baskı uygulanması gerektiğini belirten El Arabi, ''Eğer Temas Grubu kurulacaksa ve sorun çözülmek isteniyorsa, buna herkesin dahil edilmesi lazım, ama bir an önce'' dedi.

Annan da ''Sorun sadece ülke içindeki oyunculara odaklanarak çözülemez, bölgesel ve uluslararası aktörlerin de işin içinde olmaları lazım, çözümün parçası olmaları lazım'' dedi.

Annan, Suriye konusunda uluslararası toplumun içindeki birliğin yeni bir seviyeye taşınması gerektiğini bir kez daha söyleyerek ''Bu birlik sadece BMGK içinde de olmamalı, bölgedeki diğer ülkeler arasında da olmalı, herkes aynı amaç için çalışmalı. Elbette Konsey'in oynayacak bir rolü var ve Konsey'i tek misyon için hareket eden tek bir takım olarak görmek isterim. Ancak bu iş sadece Konsey'e bırakılmaz. Suriye üzerinde nüfuzları olan başka ülkeler de var, onların da nüfuzlarını kullanmaları gerekmektedir'' dedi.

İran

''İran da temas grubu içinde olacak mı'' sorusu üzerine de Annan, ''Şu an her şey çok yeni ve tartışma aşamasında ama İran'ın, bölgede önemli bir ülke olarak çözümün parçası olmasını umut ederim'' dedi.

Annan, ''Esed görevdeyken siyasi bir çözüm olur mu'' sorusu üzerine ise ''Burada amaç siyasi geçiş sağlamak, Suriye halkı kendi geleceğine karar verecek'' diye konuştu.