Sudan'da petrol anlaşmazlığını giderme umudu

Sudan ve Güney Sudan Cumhurbaşkanları iki ülke arasında giderek tırmanan krize yolaçan petrol zenginliğinin paylaşılması konusunu görüşmek üzere Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya gelecekler.

Güney Sudan ve Sudan arasındaki petrol kaynaklarına ilişkin anlaşmazlığı gidermeyi hedefleyen zirveye Cumhurbaşkanları Salva Kiir ile Ömer el-Beşir katılacak.

Geçen Temmuz ayında Güney Sudan'ın bağımsızlığını elde etmesiyle Sudan, petrol yataklarının çoğunu yitirmişti. Ancak bölgede çıkarılan petrol Sudan'daki boru hatlarından sevkediliyor. Güney Sudan'ın nakliyat ücretlerini ödemediğini gerekçe gösteren Sudan, petrol gelirinden 815 milyon dolara el koydu.

Bunun üzerine geçen hafta Güney Sudan yönetimi, Sudan'ı "petrol çalmakla" suçlayarak petrol üretimini askıya alacaklarını bildirdi.

Güney Sudan'ın petrol üretimini durdurma tehdidini yerine getirmesi halinde, her iki ülkenin zaten zorluklar içindeki ekonomilerinin daha da büyük sıkıntılar yaşayacağına işaret ediliyor. Güney Sudan hükümeti, 2011'de bütçesinin yüzde 98'inin petrol gelirlerinden oluştuğunu bildirmişti.

Sudan ve Güney Sudan arasındaki petrol gerilimi, sınır çatışmalarıyla daha da tırmandı. Sudan yetkilileri, çatışmalardan kaçarak Güney Sudan'a geçen mültecilerin yaşadığı kampın bombalandığı yolundaki suçlamaları reddediyor.

Her iki ülke de birbirlerini, karşı topraklardaki isyancı grupları desteklemekle suçluyorlar.

Salva Kiir, 20 yıldır Sudan yönetimine karşı mücadele veren isyancı grubun önde gelen isimlerinden biriydi.

Petrol savaşı

BBC'nin Hartum muhabiri James Copnall, bazı Sudan gazetelerinin iki ülke arasındaki gerilimi "petrol savaşı" olartak adlandırdıklarını kaydediyor.

Afrika Birliği'ne bağlı arabulucular, Sudan ve Güney Sudan'ın yeniden çatışma ortamına dönme noktasından uzak olmadıklarını söylüyorlar.

Etiyopya ve Kenya Cumhurbaşkanları Addis Ababa görüşmelerinde iki lider arasında uzlaşma sağlamaya çalışacaklar.

Petrol ihracatında Sudan'a bağımlılığını azaltma çabasında olan Güney Sudan, Çarşamba günü, petrol yataklarını Kenya'nın Lamu limanına bağlayacak bir boru hattı inşa edilmesi için Kenya ile anlaşmaya varıldığını açıkladı.

Güney Sudan ve Sudan konusunda Afrika Birliği arabuculu heyetine danışmanlık yapan Alex de Waal, bu hafta yazdığı bir yazıda, böylesi bir boru hattının ancak üç yılda inşa edilebileceğini belirtti. Söz konusu hattın Doğu Afrika'nın en güzel ve görece bozulmamış limanlarından biri sayılan Lamu ve çevresinde yaratacağı etkilerden de kaygı duyulduğu belirtiliyor.