Suda hologram fırtınası

Sağlık Bakanlığı’nın damacana sularındaki hologram zorunluluğuna dünden itibaren son vermesi yeni bir tartışma başlattı.

Tüketici dernekleri, su gibi hayati bir konuda yönetmelik değişikliğine gidilirken kendilerinden görüş alınmamasına tepki gösterirken, “Hologram, tüketici açısından bir güvenceydi. Kaldırılmasını doğru bulmuyoruz.” diyor. Su üreticileri, uygulamanın Sağlık eski Bakanı Osman Durmuş’un kurduğu Türk Sağlık Eğitim Vakfı’na gelir temin etmekten başka bir amaca hizmet etmediği görüşünde. Bu arada 3 yıl önce düzenlenen ihaleyi alan Hologram AŞ, 250 milyon adet hologramın elinde kaldığını belirterek, “Devletin açtığı ihaleye güvenerek yatırım yaptık. Şimdi bizi ortada bıraktılar.” açıklamasını yapıyor. Şirket sahibi Cem Kurban Yılmaz, ‘mağdur edildiği’ gerekçesiyle bakanlık aleyhine 10 trilyonluk dava açacağını kaydediyor. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Mehmet Uğurlu ise, hologramın bir yararı olmadığına karar verildiğini, bunun yerine emniyet bandı uygulaması getirildiğini bildiriyor. Mayıs 2000’de gündeme gelen hologram, sektörde fırtına kopardı. Dönemin Sağlık Bakanı Durmuş, hologramın satış yetkisini Sağlık Eğitim Vakfı’na bırakınca sucular ayağa kalktı. Üreticiler, vakfın, 27 bin liraya aldığı hologramı 50 bin liradan satmasını ‘haksızlık’ diye nitelendirdi. Su Üreticileri Derneği gibi sektörün önde gelen örgütleri, “TÜRKSEV’e haraç vermek istemiyoruz.” diyerek mahkemeye başvurdu. Danıştay’dan yürütmenin durdurulması kararı çıktı; ancak Bakan Durmuş bu kez genelge yerine yönetmelikle hologram zorunluluğunu devam ettirdi. Durmuş’un bakanlığı süresince girişimlerinden sonuç alamayan su firmaları, 3 Kasım seçimlerinden sonra kurulan AK Parti hükümeti nezdinde de yoğun temaslarda bulundu. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, mayısta yayınladığı yönetmelikle hologram satışının Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi tarafından yürütüleceğini belirtti. Ancak su üreticileri bu değişikliğe de itiraz etmek için Bakan Akdağ’ı ziyaret etti. Bakanlıktaki yoğun görüşme trafiği dün yayınlanan yönetmelikle son buldu ve hologram zorunluluğu kaldırılmış oldu. Aqua Su ortağı Mehmet Kaçmaz, ‘çatıları başlarına yıkıldı’ diye nitelendirdiği Osman Durmuş ve TÜRKSEV’i mahkemeye vereceğini söylüyor. Kaçmaz, vakfın bu yolla 200 trilyon liraya yakın gelir elde ettiğini öne sürüyor. Bakanlığın eksiklikleri bulunan firmalara istenilen şartlarda üretim için 2 yıllık süre tanıdığını hatırlatan Kaçmaz, “Bu süre suiistimal etmek isteyenler için çok uzun. 3 ay sonra yönetmelikleri ihlal eden firmaya kapatmaya kadar varan cezai yaptırımlar uygulansın.” şeklinde konuşuyor. Su Sanayicileri Derneği Başkanı Rüştü Çoban ise “Denetimle ilgili maddeleri çalıştırsınlar yeter. Hologram yalnız para kazanma amaçlı bir karardı.” diyor. TÜRKSEV’den kaynaklanan eleştiri ve rahatsızlıkları paylaştıklarını ifade eden Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Mehmet Sevim, şunları dile getirdi: “Buradaki yanlışlığı gerekçe gösterip doğru bir uygulamayı kaldırmayı kabul etmiyoruz. Shrink denilen güvenlik bandı geçmişte birçok istismara yol açtı. Halka kuyudan su doldurup satanlar oldu. Lobi faaliyeti ile kendi taleplerinin yürürlüğe sokulmasını sağlamak tüketiciyi mağdur eder.” Tüketiciler Birliği Başkanı Bülent Deniz, hologramın kaldırılmasına tepki göstererek, “Kötü örnekten yola çıkarak yine kötü bir uygulamaya gidiliyor.” dedi. Deniz, “Adına hologram ya da başka bir şey deyin. Bizim için önemli olan her aşamada devlet denetimine tabi tutulmasıdır.” diye konuştu. İstanbul Belediyesi’ne bağlı Hamidiye AŞ’nin Genel Müdürü Arif Dağlar da, hologram uygulaması kaldırılı-yorsa yerine başka denetim mekanizmalarının konması gerektiği görüşünde. 250 firmanın faaliyet gösterdiği doğal kaynak suyu sektörü 2002’de, 700 trilyon liralık hacme ulaştı. Bunu dikkat çekici bulan Coca Cola (Turkuaz), Nestle (Nestle Sansu), Pepsi (Aqua Fina) geçen yıl pazara girdi. Hologram nedir? Damacanalarda kap ile kapak arasında yer alan hologram, satılan suyun Sağlık Bakanlığı denetiminde olduğunu gösteren güvenlik şeridi olarak tanımlanıyor. Kitap ve CD’lerde sahteciliğe karşı kullanılan hologram en son Avrupa Birliği’nin para birimi Euro’da da kullanıldı. Türkiye’de hologram iki firma tarafından üretiliyor. ZAMAN