Stres, sporcu performansını etkiliyor

Stresin, belirli derecenin üzerine çıkması halinde, organizmayı yıpratıcı faktörleri harekete geçirebileceği belirtildi.

Erciyes Üniversitesi Beden Eğitim ve Spor Yüksekokulu Müdürü ve Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Süer, stresin, organizmayı içinde bulunduğu fizyolojik koşullardan uzaklaşmaya zorlayan faktörlerin tümü olarak tanımlanabileceğini belirtti. Stresin, sporcunun performansını artırabileceği gibi belirli derecenin üzerine çıkması halinde organizmayı yıpratıcı faktörleri harekete geçirebileceğini kaydeden Prof. Dr. Süer, şunları söyledi: “Stresin olumlu etkileri arasında ilk olarak solunum sistemini ve dolaşım sistemini harekete geçiren etkileri akla gelebilir. Örneğin, solunum frekansını artırıcı, solunumu daha derin hale getirici etkileri söylenebilir. Kalp atışlarını ve dolaşımı hızlandırdığı, bazı özel damar yataklarında yaptığı daralma sonucu organizmanın performansını artırıcı organları etkilediği söylenebilir. Bunun dışında stresin en bilinen özelliği, kandaki bazı hormonların düzeyini artırmasıdır. Bunların başında adrenalin gelmektedir. Böbrek üstü bezinden salgılanan bazı hormonların salgılanma düzeyini artırmasına bağlı olarak da bir takım metabolik etkiler ortaya çıkabilir. Bütün bunlar, stresin performansı olumlu yönde etkileyen faktörleridir." Süreyya Ayhan'ın derecesi Prof. Dr. Süer, uzun yıllar atletizm alanında önemli başarı kazanamamış ve bu başarıyı kazanmasını tek bir kişinin üzerine bağlamış Türkiye karşısında, Süreyya Ayhan’ın elde ettiği derecenin hiç kolay olmadığını kaydetti. Süreyya Ayhan’ın koşu sırasında üzerindeki strese bağlı olarak taktiği doğru kullanamamış olabileceğini ifade eden Prof. Dr. Süer, şunları anlattı: "Süreyya Ayhan’ın elde ettiği dereceyi, psikolojik faktörler etkilemiş olabilir. Bence Süreyya Ayhan son deparını biraz erken yaptı. Belki bunu biraz daha geciktirebilirdi. Karar verme sürecinde stresin olumsuz etkisi olabilir. Bir anlamda doğru kararı, yüklenen stresin etkisiyle verememiş olabilir." Süer, literatürde, kadınların özel dönemlerinde performanslarının ne yönde etkilendiğine yönelik çalışmalar olduğuna işaret ederek, şu bilgiyi verdi: “Bu çalışmaların bir kısmı olumsuz etkilenmeden, bir kısmı da hiç etkilenmenin olmadığından bahsediyor. Ancak bir takım hormonal değişiklikler olduğuna göre, atletin ve sporcunun performansının o dönem içinde az ya da çok bir değişikliğe uğraması fizyolojik anlamda beklenir. Bunun tıbbi önlemleri de önceden alınabilir. Fakat tüm önlemlere rağmen stres faktörlerinin etkisiyle bu önlemler istenen sonucu vermemiş olabilir."