Son teklif yapıldı, gemiler beklemede

Hükümetin tezkereyle ilgili son tavrının Washington–Ankara ilişkilerinin seyriyle ilgili ciddi endişelere yol açtı

TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın Türkiye’de asker konuşlandırma ve yurtdışına asker göndermeyle ilgili tezkerelerin bugün gündeme gelmeyeceğini kesin bir dille açıklaması, Washington–Ankara ilişkilerinin seyriyle ilgili ciddi endişelere yol açtı. Önceki gün ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz’in 18 Şubat’ta tezkerelerin Meclis’ten geçmemesi durumunda Akdeniz’de bekleyen gemilerin rotasını Basra’ya çevireceği ve B Planı’nın uygulamaya konulacağı yönündeki uyarısı Ankara’yı hareketlendirdi. Başbakan Abdullah Gül, ABD ile iplerin kopma noktasına gelip gelmediği yönündeki bir soruya “Zannetmiyorum. Bu bir süreç tabii. Zaten bildiğiniz gibi işbirliği içerisindeyiz.” cevabını verdi. Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin ise ABD’ye ekonomik, askeri ve siyasi konularla ilgili yeni bir paket sunduklarını belirterek “Şimdi bunun cevabını bekliyoruz. Cevap müspet olursa biz de adımlar atmaya hazırız. Geçmişten ders çıkararak, tekrar mağdur olmak istemiyoruz.” dedi. AK Parti lideri Tayyip Erdoğan da daha sonra aynı konudaki açıklamasında, tezkerenin geciktirilmesinin nedenini, “ABD’den hem yazılı güvence istedik, hem de birtakım taleplerde bulunduk. Bunların cevabını bekliyoruz.” sözleriyle açıkladı. Bu açıklamaların ardından ABD’nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson, geç saatlerde Dışişleri Bakanlığı’na gelerek Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, Devlet Bakanı Ali Babacan ve Müsteşar Uğur Ziyal’le görüştü. Görüşmede Amerikan tarafına Türkiye’nin ‘son talepleri’ iletildi. Başbakan Abdullah Gül’ün, Avrupa Birliği’nin düzenlediği Irak Zirvesi kapsamında Brüksel’de görüştüğü Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis’e ise ABD askerlerinin Türkiye’de konuşlanmasıyla ilgili tezkerenin birkaç gün içinde Meclis’e getirileceğini söylediği kaydedildi. Ancak Gül, konunun Meclis’e getirilmesinin, tezkerelerin kabul edilmesi açısından yeterli olmayacağı vurgusunu dün de yineledi. Brüksel’e hareketinden önce Esenboğa Hava Limanı’nda açıklama yapan Gül, Türkiye’nin önem verdiği siyasi, askeri ve ekonomik konularda mutabakata varmadan, asker bulundurma ve göndermeye ilişkin tezkereler konusunda TBMM’yi ikna etmenin zor olacağını belirtti. Uluslararası meşruiyete vurgu yapan TBMM Başkanı Arınç, zamanın gecikmesinde fayda bulunduğunu belirterek, “Zaman geciktikçe ihtimaller çoğalır, savaş bulutları dağılır.” ifadelerini kullandı. Türkiye, ABD ile birlikte hareket etmezse zararının çok daha büyük olacağı yolundaki değerlendirmelerle ilgili bir soruya karşılık da Arınç, “Herkesin bir hesabı vardır, bu hesapların bir kısmı tutar bir kısmı tutmaz.” diye konuştu. Arınç, ekonomik yardım olmazsa milletvekillerinin ikna olmasının zor olacağı düşünceleriyle ilgili olarak da, “Bu, hükümetin bileceği bir iştir. Milletvekili arkadaşlarımızın görevi, Anayasaca Meclis’e verilmiş olan yetkinin hangi şartlarda verileceği veya verilmeyeceği konusudur. Bunun içerisine ekonomik paketi tek başına oturtmak mümkün değil. Bu önemli olayın doğurabileceği bütün sonuçları milletvekili arkadaşlarımız çok iyi karar verme noktasında değerlendirecektir.” şeklinde konuştu. Siyasi konularda ABD ile yakınız Bu arada, Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, ABD ile yürütülen müzakerelerin siyasi konularında iki ülkenin görüşlerinin birbirlerine oldukça yakın olduğunu söyledi. Dün konuya ilişkin açıklama yapan Yakış, mutabakat zaptı konusundaki görüşmelerin askıya alınmadığını belirterek, askeri ve siyasi konularda müzakerenin devam ettiğini kaydetti. “ABD, eğer ekonomik destek protokolünü imzalamazsa tezkere Meclis’e gitmeyecek mi?” sorusu üzerine, “Tezkereye baz teşkil edecek olan mutabakat olmazsa, tabii ki tezkereye temel teşkil edecek belge ortada yoksa tezkereyi neye dayandırarak sevk edeceğiz?” diyen Yakış, üç mutabakat zaptının birbirine bağlı olduğunu söyledi. ZAMAN