Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın talimatı ile aşılama çalışmaları hız kazandı. Aşı randevusu alan vatandaşlar Biontech ya da sinovac aşılarından birini tercih edebiliyorlar. Peki Sinovac aşısı han ülkenin, nerede üretiliyor ve yan etkileri var mı? Sinovac aşısından sonra banyo yapılır mı, ağrı kesici içilir mi?
Abone olÜlkemizde koronavirüse karşı yapılan aşılama çalışmaları son günlerde hız kazandı. Her gün binlerce vatandaş aşı randevusu alıyor ve aşılarını yaptırıyor. Vatandaşlara aşı olmak için 2 tercih sunuluyor; sinovac ve biontech aşıları. Vatandaşın kafası ise karışık özellikle sosyal medyada sinova aşısının yan etkileri olduğu konuşuluyor. Peki sinova aşısının yan etkileri var mı, aşıyı yaptıranlar 24 saat boyunca banyo yapamayacak mı, ağrı kesici içemeyecek mi? Başka bir iddiaya göre sinova aşısı olan vatandaşlar 3 gün boyunca alkol tüketemeyecek
Sinovac aşısının yan etkileri nelerdir:
Sinovac aşısının yapılan faz 1 ve faz 2 çalışmalarında herhangi bir ciddi yan etki saptanmamıştır. Bununla birlikte hafif ve orta şiddetli bazı yan etkilerin görülmesi olasıdır. Herkeste görülmemekle birlikte bazı kişilerde gelişebilecek aşı sonrası Sinovac yan etkileri arasında şunlar yer alır:
Ateş
Aşının yapıldığı kolda ağrı, kızarıklık, şişlik gibi sorunlar
Yorgunluk
Baş ve vücut ağrıları
Titreme
İshal
Bu yan etkiler hemen tüm aşı türlerinde görülebilecek, genellikle birkaç günden daha kısa süren ve hafif-orta şiddetli sorunlardır. Yine de herhangi bir ani reaksiyon gelişme olasılığına karşı aşı yapılan kişilerin 15-30 dakika gibi bir süre boyunca bulunduğu sağlık kuruluşundan ayrılmaması gerekir. Alerjik reaksiyon ve anafilaksi riski aşılar için oldukça nadir olarak karşılaşılan bir durumdur. Aşının yapılmasının ardından gelişmesi normal olarak değerlendirilen bu yan etkiler, aslında aşının olması gerektiği gibi etki göstererek bağışıklık sistemini harekete geçirmiş olduğu anlamına gelir. Dolayısıyla olumlu bir durum olarak dahi değerlendirilebilir. Fakat yukarıdaki hafif veya orta şiddetteki semptomların haricinde beklenmeyen bir yan etkinin oluşması veya birkaç günden uzun süren semptomların söz konusu olması halinde sağlık kuruluşlarına başvurularak kontrolden geçmekte fayda vardır.
Aşı sonrası merak edilen konulardan bir tanesi koronavirüse yakalanma olasılığının olup olmamasıdır. Yapılan çalışmalar aşı olan kişilerde koronavirüse yakalanma olasılığının büyük ölçüde azaldığını, buna rağmen hastalığa yakalanan kişilerde ise enfeksiyonun hafif belirtilerle atlatıldığı ve yoğun bakım ihtiyacının oluşmadığını göstermektedir. Fakat yeniden enfeksiyona yakalanma ve hastalık etkenini bulaştırma riski devam ettiğinden maske, mesafe ve hijyen kurallarına aşı sonrasında da aynı şekilde dikkat edilmelidir.
Uzun vadeli yan etkiler konusunda halen bilimsel çalışmalar yürütülmeye devam etse de henüz elde edilen çalışmalar içerisinde herhangi bir ciddi yan etki raporlanmamıştır. Şu anda dünya genelinde uygulanan aşılar içerisinde canlı aşı yoktur; dolayısıyla aşı içeriğindeki antijenlerin aşı olan kişilerde hastalığa yol açma olasılığından söz edilemez. Sinovac aşısı içeriğinde bulunan etkisiz hale getirilmiş virüsler enfeksiyon oluşturma yeteneğine sahip değildir. Bu nedenle aşı sonrasında hissedilebilecek yan etkiler hastalığa yakalanma şeklinde yorumlanmamalıdır.
Sinovac Aşısının Başarı Oranı Nedir?
Sinovac firması tarafından üretilen Coronavac adlı aşı, Çin'de kullanımı onaylanmış olan ve Türkiye'nin de içerisinde yer aldığı 10'dan fazla ülkede acil kullanım için onaylanmış bir aşı türüdür. Aşının etkinliğine ilişkin Brezilya'da yapılan bir çalışmada semptomları olan veya olmayan kişiler arasında aşının başarı oranı %50,65 olarak tespit edilmiştir. Bununla birlikte Türkiye'de yapılan araştırma sonucunda ise semptomları olan Covid-19 enfeksiyonundan korunmada Sinovac aşısının %91,25 oranında başarı gösterdiği görülmüştür. Aşı uygulaması ile birlikte antijen olarak vücuda verilen zayıflatılmış ve etkisiz hale getirilmiş Covid-19 virüslerine karşı vücut bağışıklık sistemi tarafından T ve B lenfositleri üretilir. Bu hücreler hastalık etkeni olan antijenleri yok eder ve bunlara karşı bağışıklık geliştirilmiş olur. Covid-19 etkenine karşı belirli bir miktarda koruma sağladığı bilinse de Coronavac da dahil olmak üzere hiçbir aşının ne kadar süre ile koruma sağladığı henüz bilinmemektedir. Eldeki bulgulara göre bakıldığında bağışıklığın aylar içerisinde azalarak bir süre sonra yok olduğu düşünülse de bu konudaki araştırmalar halen sürdürülmektedir.
Aşı Öncesinde ve Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Sinovac veya Biontech aşısı yaptırılmadan önce özel olarak dikkat edilmesi gereken herhangi bir durum söz konusu değildir. Bazı kişilerin yan etkilerden korunmak adına aşı yaptırmadan önce ağrı kesici kullandığı görülmekle birlikte aşı öncesi süreç için böyle bir bilimsel öneri bulunmaz. Kişilerin alerjik hastalıklarının bulunması, ciddi bir hastalıklarının veya sürekli kullandıkları ilaçlarının olması halinde aşı öncesinde hekim veya sağlık profesyoneli ile bunu paylaşmasında fayda var. Koronavirüs aşıları alerjik bünyeye sahip olan kişilerde de uygulanabilen aşılar olsa da ilaç içeriğinde bulunan maddelere karşı alerjisinin bulunup bulunmadığını bilmeyen kişilerin hekime danışmasında fayda var. Ek olarak özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler, diğer tüm tıbbi işlemlerde olması gerektiği gibi aşı öncesinde de bu durumu sağlık profesyonellerine bildirmelidir. Belirtilen bu gibi durumlar genellikle aşı olmaya engel oluşturmayacak olsa da işlemi gerçekleştiren sağlık personellerinin bu konuda dikkatli olması ve olası bir sorun halinde hızlı ve doğru şekilde müdahale edebilmesi açısından gerekli bilgilerin verilmesi oldukça önemlidir.
Aşıların bazı olası yan etkileri bulunsa da bu olasılıklar, Covid-19 enfeksiyonunun taşıdığı riskler ile karşılaştırıldığında oldukça önemsiz ve kısa ömürlüdür. Bu nedenle uzman kişiler, sırası gelen kişilerin, hekimleri tarafından aksi önerilmedikçe aşılarını bir an önce yaptırmalarını önermektedir. Eğer herhangi bir sağlık sorununuz veya özel durumunuz var ise aşı hakkındaki sorularınızı sormak veya aşı tercihi hakkında görüş almak için hekiminize danışabilirsiniz.
Sinovac Aşısı İçeriği
Ülkemizde ve dünyada yaygın olarak Çin aşısı şeklinde bilinen Sinovac, viral vektör tabanlı bir aşı türüdür. Viral vektör tabanlı aşılarda zayıflatılarak etkisiz hale getirilmiş, hastalık yapma yeteneği bulunmayan virüsler vücuda verilir ve vücudun bunlara karşı antikor üretmesi sağlanır. Bu teknikle geliştirilen diğer Covid-19 aşıları arasında Astrazeneca, Sputnik V ve Sinopharm yer alır. Sinovac aşısı içeriği çeşitli bileşenlerden oluşur ve bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Antijen: Viral vektör tabanlı bir aşı olan Sinovac aşısında aktif bileşen olarak etkisiz hale getirilmiş Covid-19 virüsleri yer alır. Bu virüsler hastalık yapma yeteneğini kaybetmiş olduğundan vücut açısından enfeksiyon riski oluşturmaz. Fakat antijen olarak algılanması nedeniyle vücut tarafından antikor üretimi gerçekleştirilir ve bu sayede bağışıklık gelişir.
Alüminyum hidroksit: Adjuvan (yardımcı) madde olarak aşıların içerisinde çok uzun yıllardır kullanılan alüminyum hidroksit, aşı içeriğindeki virüslere karşı vücudun verdiği yanıtın artırılmasını sağlar.
Sodyum klorür: Tuz olarak da adlandırabileceğimiz sodyum klorür, aşının yoğunluğunu vücut sıvılarına uygun şekilde ayarlayarak en iyi şekilde yayılmasını sağlar.
Sodyum hidroksit: Aşı içeriğinin uzun süre saklanabilmesi için gerekli pH dengesinin ayarlanmasını sağlar.
Monosodyum ve disodyum hidrojen sülfat: Aşının antijenik özelliğini kaybetmemesi için kullanılan maddelerdir.
Su: Aşı içeriğindeki maddeler su içerisinde çözülerek vücuda enjekte edilir.